Ճորճ Ուաշինկթըն

Ճորճ Ուաշինկթըն; անգլերէն՝ George Washington
Ծնած է	22 Փետրուար 1732[…]
Ծննդավայր	Վեսթմորլենդ, Վիրջինիա գաղութ, Բրիտանական կայսրութիւն
Մահացած է	14 Դեկտեմբեր 1799[…] (67 տարեկանին)
Մահուան վայր	Մաունթ Վերնոն, Ֆեյրֆաքսի շրջան, Վերճինիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[…]
Քաղաքացիութիւն	Մեծն Բրիտանիոյ Թագաւորութիւն; Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Մայրենի լեզու	անգլերէն
Կրօնք	Անկլիքըն Եկեղեցի եւ Մասոնականութիւն
Մասնագիտութիւն	քաղաքական գործիչ, ագարակապան, քարտեզագիր, geometer, ճարտարագէտ, պետական գործիչ, Յեղափոխական, գրագէտ, բանակի սպա
Վարած պաշտօններ	ԱՄՆ նախագահ, Commanding General of the United States Army?, Commanding General of the United States Army?, Նախարարութեանց խորհուրդի նախագահ, Ընտրեալ նախագահ ԱՄՆ-ի, member of the Virginia House of Burgesses?, Delegate to the United States Constitutional Convention? եւ member of the Virginia House of Delegates?
Անդամութիւն	Մասոնականութիւն, Ամերիկեան Փիլիսոփայական Ընկերութիւն, Արուեստներու եւ գիտութիւններու ամերիկեան կաճառ, Փարիզի գյուղատնտեսական ընկերություն? եւ Society of the Cincinnati?
Կուսակցութիւն	Ֆեդերալիստական կուսակցություն?
Ամուսին	Մարթա Վաշինգտոն?
Ծնողներ	հայր՝ Ավգուստին Վաշինգտոն?, մայր՝ Մերի Բոլ Վաշինգտոն?
Երեխաներ	George Washington Parke Custis?
	Ստորագրութիւն;

Ճորճ Ուաշինկթըն (22 Փետրուար 1732^[15], Պրիճս Քրիք, Վիրճինիա, ԱՄՆ - 12 Դեկտեմբեր 1799, Մաունթ Վերնոն, Վիրճինիա, ԱՄՆ), Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու առաջին նախագահ (30 Ապրիլ 1789 - 4 Մարտ 1797)։

Կենսագրութիւն

Ուաշինկթընը անկախութեան համար պատերազմի ժամանակ Մայրցամաքային բանակի հրամանատարն էր, ԱՄՆ հիմնադիր հայրերէն մէկը։ Նախագահած է երկու ժամկէտ եւ նախագահութիւնը փոխանցած Ճոն Ատամսին։ Երկու ժամկէտէ աւելի չառաջադրուելու աւանդոյթը պահպանուած է մինչեւ Ֆրենքլին Ռուզվելթի նախագահութիւն, որ ընտրուած է 3 անգամ։

Ծնած է ագարակատիրոջ ընտանիքի մէջ։ Կրթութիւնը ստացած է տանը մէջ, սիրած է կարդալ։ 11 տարեկանին կորսնցուցած է հայրը։ Աշխատած է որպէս հողաչափ, մասնակցած է լորտ Ֆերֆաքսի արշաւներուն։ 1752 թուականին ժառանգած է Մաունթ Վեռնոնի կալուածքը, նոյն թուականին կամաւօրագրուած է աշխարհազօրին, մասնակցած է ֆրանսացիներուն ու հնդիկներուն դէմ մարտական գործողութիւններուն, եղած է գերութեան մէջ։ 1758 թուականին պատշօնաթող եղած է գնդապետի աստիճանով։ 1759 թուականին Ուաշինկթընը կ'ամուսնանայ Մարթա Տենտրիճ Քաստիսի հետ ու կը սկսի աշխուժօրէն զբաղիլ իր կալուածի նորոգութեամբ, բարեկարգութեամբ եւ կը դառնայ Վիրճինիայի ամենահարուստ հողատէրեէն մէկը։ 1758-1774 թուականներուն Ուաշինկթընը ընտրուած է Վիրճինիայի Սահմանադիր ժողովի անդամ, ուր պայքարած է գաղութատէր երկրի հետ՝ գաղութներու իրաւունքներու համար, դատապարտելով յամենայն դէպս բռնի գործողութիւնները։ Եղած է Առաջին Սահմանադիր Քոնկրեսի պատուիրակ։ Մեծ Բրիտանիոյ հետ բախումէն ետք հրաժարսծ է յաշտեցման փորձերէն, կապած է զէնքն ու զրահը ու միաձայն ընտրուած ամերիկեան զինուած ուժերու հրամանատար։ Վերակազմելով զօրքը՝ ան ղեկաւարած է բանակի ուժերը Պոսթընի պաշարումէն սկսած (1776) մինչեւ անգլիական զօրքերու անձնատուր ըլլալը Եորք Թաունի մօտ (1781)։ 1783-ի Նոյեմբերին Փարիզի պայմանագիրէն ետք դարձեալ թողած է հրամանատարի իւր լիազօրութիւնն ու հաստատուած Մաունթ Վեռնոնի մէջ։

Համադաշնութեան վերաբերեալ յօդուածներէն դժգոհ՝ Ուաշինկթըն ընտրուած է Սահմանադիր ժողովի նախագահ, որ 1787 թուականին ձեւակերպած է ԱՄՆ-ու Սահմանադրութիւնը։ 1789 թուականին Ճորճ Ուաշինկթընը միաձայն ընտրուած է ԱՄՆ-ու առաջին նախագահ։ 1792 թուականին անոր ըտրած են երկրորդ անգամ։ Ըլլալով պետութեան առաջնորդ՝ կ'աջակցէր Միութեան ամրացման, սահմանադրութեան սկզբունքներու կեանքի կոչելուն ու ԱՄՆ-ու մայրաքաղաքի կառուցման։ Կը զբաղէր իշխանութեան կեդրոնական մարմիններու ձեւաւորմամբ, կը ստեղծէր նախագահներու սահմանակարգի նախադէպերը, կ'քաջալերէր տնտեսութեան զարգացումը։ Ուաշինկթընը կը պահպանէր Քոնկրեսի հետ սերտ յարաբերութիւնները։ 1794 թուականին ճնշած է ԱՄՆ-ու պատմութեան մէջ առաջին ապստամբութիւնը ընդդէմ պետական իշխանութեան։ Արտաքին քաղաքականութեան մէջ կը խուսափէր եւրոպական երկիրներու գործերուն միջամտելէ։ Հրաժարած է նախագահական ընտրութիւններուն մասնակցիլ երրորդ անգամ։ Հեռանալէն առաջ ազգին ուղղած է իր հրաժեշտի նամակը։

Լքելով նախագահի աթոռը՝ Ուաշինկթըն հաստատուած է Մաունթ Վեռնոնի մէջ, յաճախ այցելած է կառուցուող մայրաքաղաքը։ Քոնկրեսը Ուաշինկթընին շնորհած է Հիմնադիր Հօր տիտղոսը։ Ֆրանսայի հետ յարաբերութիւններու սրման ժամանակ ՝ 1798 թուականի ամրան, խորհրդանշական կերպով նշանակուած է բանակի հրամանատար։ 14 Դեկտեմբեր 1799-ի լոյս 15-ի գիշերը Ուաշինկթընը մահացած է։ Անոր թաղած են 18 Դեկտեմբերին-ին Մաունթ Վեռոնի մէջ։

Աշխատութիւններ

The Writings of George Washington. Hg. v. John C. Fitzpatrick, 39 Bde. Washington 1931–1944.

Յուշարձաններ

Ֆիլատելֆիայի Անկախութեան սրահին մէջ /քանդակագործ՝ Ճոզըֆ Պեյլի/
Ուաշինկթընի առաջին յուշարձանը /Պալթիմոր/
Ուաշինկթընի յուշարձանը Վիրճինիայի Քափիթոլիումի մէջ /քանդակագործ՝ Ժան Անտուան Հուդոն/
Lieutenant General George Washington, Washington Circle, Washington, D.C.
Մաունթ Ռոշմորի դիմաքանդակը

Մաունթ Ռոշմորի դիմաքանդակը

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds / German National Library
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a>
↑ http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html
↑ ^3,0 ^3,1 Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ McDonald F. Washington, George (1732-1799), first president of the United States // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103884243"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a>
↑ http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML
↑ Вашингтон Джордж // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ George Washington
↑ (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111182504"></a>
↑ https://www.archives.gov/founding-docs/founding-fathers
↑ https://history.house.virginia.gov/search
↑ Bibliothèque nationale de France Record #11928912p // BnF catalogue général — Paris: BnF.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15222191"></a>
↑ ^13,0 ^13,1 Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11876439X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ «Wikiwix's cache»։ archive.wikiwix.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-02-24-ին։ արտագրուած է՝ 2016-04-05

Արտաքին յղումներ

Джордж Вашингтон — настоящий американский герой. Программа «Эха Москвы» из цикла «Всё так»
George Washington на IMDB
Washington: The Forging of a Nation на IMDB
The Crossing на IMDB
George Washington, président modeste sur herodote.net
(անգլերէն) Mount Vernon : le site de la résidence de George Washington en Virginie, aujourd’hui transformée en musée
(անգլերէն) Mark Mastromarino, Biography of George Washington Archived 2018-10-31 at the Wayback Machine., The Mount Vernon Ladies Association
(անգլերէն) George Washington Biography sur le site From Revolution to Reconstruction

[[https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds_https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|German_National_Library]]</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds / German National Library
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a>

[[http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html_http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] ttp://www.anb.org/articles/02/02-00332.html

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q33270056_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q21401824"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q67129259|Lundy&nbsp;D.&nbsp;R.]]</i>_The_Peerage<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q103884243"><i_class="wef_low_priority_links">McDonald&nbsp;F.</i>_[[:d:Q103884243|Washington,_George_(1732-1799),_first_president_of_the_United_States]]_//_''[[:d:Q20824348|American_National_Biography_Online]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:en:Susan_Ware|S.&nbsp;Ware]]_—_[[:Նիւ_Եորք|[New_York]]]:_[[:en:Oxford_University_Press|Oxford_University_Press]],_2017._—_ISSN_[https://www.worldcat.org/issn/1470-6229_1470-6229]_—_[http://dx.doi.org/10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332_doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103884243"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a></div>-5] McDonald F. Washington, George (1732-1799), first president of the United States // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103884243"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a>

[[http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML_http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttp://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Вашингтон_Джордж_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-7] Вашингтон Джордж // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[[https://www.whitehouse.gov/about-the-white-house/presidents/george-washington/_George_Washington]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] George Washington

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513"_data-entity-id="Q111182504">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111182504"></a></div>-9] (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111182504"></a>

[[https://www.archives.gov/founding-docs/founding-fathers_https://www.archives.gov/founding-docs/founding-fathers]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-10] ttps://www.archives.gov/founding-docs/founding-fathers

[[https://history.house.virginia.gov/search_https://history.house.virginia.gov/search]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttps://history.house.virginia.gov/search

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q15222191"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11928912p_Record_#11928912p]_//_[[:d:Q15222191|BnF_catalogue_général]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Փարիզ|Paris]]:_[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|BnF]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15222191"></a></div>-12] Bibliothèque nationale de France Record #11928912p // BnF catalogue général — Paris: BnF.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15222191"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q33270056_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q75653886">[[:d:Q75653886|Kindred_Britain]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a></div>-13] 13,0 ^13,1 Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/11876439X/_Record_#11876439X]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11876439X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[15] «Wikiwix's cache»։ archive.wikiwix.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-02-24-ին։ արտագրուած է՝ 2016-04-05

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]