Jump to content

Հայկական Մեկոն

Հայկական Մեկոն, ափիոն արտադրող բոյս, որ կը մշակուի քնաբեր յատկութիւն ունեցող ափիոնին համար, գիտականօրէն կը կոչուի քնաբեր մեկոն (Papaver somniferum) կամ ժողովրդական լեզուով՝ խաշխաշ (արաբերէն խաշխաշ), որ կը մշակուի Մեծ Հայք, Փոքր Ասիա, Պարսկաստան եւ Չինաստան։

Հայերէն մեկոն բառը կու գայ յունարէն Մի'քոն բառէն։

Անհատներու կողմէ մեկոնի օգտագործումը արգիլուած է Ազգերու Ընկերակցութեան կողմէ եւ կը գտնուի պետութիւններու հակակշիռին տակ։

Բնութեան մէջ չկայ բուսական արտադրութիւն, որ ափիոնի չափ նիւթեր պարունակէ իր բաղադրութեան մէջ։ Այսպէս ափիոնը բաղկացած է հետեւեալ 20 տեսակ կալաքարաձեւներէ (alcaloide).

  1. Morphine
  2. Pseudomorphine
  3. Codamine
  4. Narceine
  5. Codeine
  6. Lanthopine
  7. Protopine
  8. Tritopine
  9. Thebaine
  10. Gnostopne
  11. Oxynarcotine
  12. Hydrocotarnine
  13. Cryptopine
  14. Laudanine
  15. Laudanosine
  16. Meconine
  17. Meconidine
  18. Papaverine
  19. Narcotine
  20. Acid meconique

Ափիոնը կը պարունակէ նաեւ սպիտ, bassorine, խէժ, ձգախէժ, մոմ, ցնդական իւղեր, կաթնական թթու, իսկ անոր կալարաքարաձեւները իրենց կարգին կու տան կարգ մը ածանցներ՝ cotarnine, apomorphine, thebaicine։

  • Պապէսեան Յովհաննէս (1961), «Հանրագիտակ», Կաթողիկութիւն Հայոց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ, Անթիլիաս, Լիբանան, էջ 10-11։