Համազասպ Պապաճանեան

Համազասպ Պապաճանեան;
Ծնած է	18 Փետրուար 1906
Ծննդավայր	Չարտախլու, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	1 Նոյեմբեր 1977 (71 տարեկանին)
Մահուան վայր	Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	ՌԴ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի զինվորական ակադեմիա?
Մասնագիտութիւն	զինուորական, քաղաքական գործիչ, ռազմական հրամանատար
Վարած պաշտօններ	ԽՍՀՄ գերագոյն խորհուրդի պատգամաւոր
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն

Համազասպ Պապաճանեան (18 Փետրուար 1906(1906-02-18)^[1], Չարտախլու, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն^[2]^[1] - 1 Նոյեմբեր 1977(1977-11-01)^[3], Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն), Խորհրդային Միութեան զօրքերու գլխաւոր սպայ, ռազմական գործիչ, Համաշխարհային երկրորդ պատերազմի հերոս։

Կեան եւ գործունէութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պապաճանեան ծնած է Հայաստանի Խաչիսար գիւղը։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է իր ծննդավայրին մէջ, ապա ընդունուած է Երեւանի Միասնիկեանի անուան ռազմական ուսումնարան: Ուսումը աւարտելէ ետք, 1938-ին նշանակուած է գունդի հրամանատարի տեղակալ։

Մասնակցած է Ֆիննական պատերազմին եւ ծառայած է Կովկասեան ռազմական գունդին մէջ, իբրեւ գունդի հրամանատար:

Պապաճանեան 1941-1942 թուականներուն մասնակցած է զանազան քաղաքներու մէջ մղուած ռազմական գործողութիւններու.։

Համաշխարհային պատերազմի աւարտէն ետք շարունակած է իր ուսումը եւ 1948 թուականին աւարտած՝ Ռազմական ակադեմիան։

1956 թուականի Նոյեմբերին ղեկավարած է Հունգարիա ներխուժած խորհրդային 38-րդ հրասայլային բանակը:

Պապաճանեան եղած է Օտեսայի ռազմական զօրքերու հրամանատար, Հրասայլային զօրքերու ակադեմիայի եւ Խորհրդային բանակի հրասայլերու բանակներու պետ։

Համազասպ Պապաճանեան մահացած է 1 Նոյեմբեր 1977-ին:

Շքանշաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պապաճանեան արժանացած է՝

«Խորհրդային Միութեան Հերոս»,
«Լենին»ի,
«Հոկտեմբերեան յեղափոխութեան»,
«Կարմիր դրօշ»ի,
«Սուվորովի Ա. կարգ»ի,
«Հայրենական պատերազմի Ա. աստիճան»ի,
«Կարմիր աստղ»ի եւ այլ շքանշաններու:

Կոչումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1944 թուականին ան իր հրամանատարական հմուտ գործողութիւններուն համար արժանացած է Խորհրդային Միութեան Հերոսի կոչման:
1975 թուականին անոր շնորհուած է հրասայլային զօրքերու գլխաւոր մարաջախտի կոչում^[5]:
Ի պատիւ անոր յիշատակին Երեւանի փողոցներէն մին կոչուած է Համազասպ Պապաճանեանի անունով^[6]։
23 Մայիս 2016-ին, Պապաճանեանի անուան փողոցին կից գտնուող այգիին մէջ, Համլեթ Մատինեանի աշխատութեամբ, տեղադրուած է Համազասպ Պապաճանեանի յուշարձանը:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Бабаджанян Амазасп Хачатурович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ https://web.archive.org/web/20180114205602/http://encyclopedia.mil.ru/encyclopedia/history/more.htm?id=12078887@cmsArticle
↑ «ժամանակ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-02-18
↑ «Հայկական Հանրագիտարան»։ www.encyclopedia.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2022-07-26-ին։ արտագրուած է՝ 2022-02-18

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Бабаджанян_Амазасп_Хачатурович_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Бабаджанян Амазасп Хачатурович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[[https://web.archive.org/web/20180114205602/http://encyclopedia.mil.ru/encyclopedia/history/more.htm?id=12078887@cmsArticle_https://web.archive.org/web/20180114205602/http://encyclopedia.mil.ru/encyclopedia/history/more.htm?id=12078887@cmsArticle]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] ttps://web.archive.org/web/20180114205602/http://encyclopedia.mil.ru/encyclopedia/history/more.htm?id=12078887@cmsArticle

[5] «ժամանակ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-02-18

[6] «Հայկական Հանրագիտարան»։ www.encyclopedia.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2022-07-26-ին։ արտագրուած է՝ 2022-02-18

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]