Լիւպլեանայի Համալսարան

Լիւպլեանայի Համալսարան
Հիմնադրուած է 1919
Անուանուած է Ալեքսանդր I Կարագեորգիևիչ? եւ Edvard Kardelj?
Ռեկտոր Igor Papič
Ուսանողներ 42 922[1]
Ընդհանուր անձնակազմ 3 500
Մագիստրոսի աշակերներ 54 000[2]
Անդամակցութիւն Միջերկրածովյան համալսարանների ասոցիացիա?, Ութրեխթի ցանց, Եվրոպական Քաղաքական Ինստիտուտների Ցանց?, Եւրոպայի համալսարաններու միութիւն[3], Association of Language Testers in Europe?, Eutopia Alliance?[4], Guild of European Research-Intensive Universities?[5] եւ Կոալիցիա հանուն հետազոտությունների գնահատման առաջխաղացման?[6]
Տեղ Լիւպլեանա
Կաղապար:Country data Սլովենիա Սլովէնիա
Երկիր  Սլովենիա[7]
Պարգեւներ «Բացառիկ ծառայութիւններու համար» շքանշան
Կայք uni-lj.si
University of Ljubljana Վիքիպահեստում

Լիւպլեանայի համալսարան (Կաղապար:Լեզու sl, լատ.՝ Universitas Labacensis), Սլովէնիոյ ամենահին եւ ամենախոշոր համալսարանն է եւ Եւրոպայի ամենախոշորներէն մեկը:

Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Սլովէներէնով ուսուցանող համալսարան ստեղծելու պահանջը կ'զգացուեր 19րդ դարու երկրորդ կէսին, երբ զգալի թիւով սլովէնացի աքատեմիականներ կ'աշխատէին Կեդրոնական Եւրոպայի ամբողջ տարածքին, երբ աւելի մեծաթիւ սլովէնացի ուսանողներ ներգրաւուած էին Աւստրիա-Հունկարիոյ օտարալեզու համալսարաններէն ներս, գլխաւորապէս՝ Աւստրիոյ եւ Չեխական հողերու (Փրակի Քարլի համալսարան կամ Օլոմոուցի Համալսարան, որուն սլովէն փիլիսոփայ Ֆրանք Սամուէլ Քարփէն Franc Samuel Karpe 1781-ին դարձաւ ռեկտոր):
1890-ականներուն արդէն ձեւաւորուած էր սլովէնական համալսարան հիմնելու համար միացեալ խորհուրդ, որուն առաջնորդներն էին Հէնրիք Թուման եւ Ալեշ Ուշէնիչնիքը: 1898-ին Քարնիոլայի տարածքային կառավարութիւնը հիմնեցաւ կրթաթոշակներ բոլոր այն ուսանողներու համար, որ պատրաստ էին ուսանելու բացուելիք Լիւպլեանայի համալսարանէն ներս:
Սակայն, քաղաքական որոշ աննպաստ հանգամանքներու պատճառաւ համալսարանի հիմնումը կանխուեցաւ մինչեւ Աւստրիա-Հունկարիոյ կայսրութեան անկումը: 1918-ին Սլովէններու, Խրուաթներու եւ Սերպերու Պետութեան ստեղծումով հնարաւոր դարձաւ համալսարանի բացումը: 23 Նոյեմբեր 1918-ին կայեացաւ Լիւպլեանայի համալսարանի հիմնադիր խորհուրդի առաջին հաւաքը: Համալսարանի առաջին դասախօսութիւնը կայեացաւ 1919-ի Դեկտեմբեր 2-ին:

Առաջին Տասնամեակները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Համալսարանի վարման շէնքը 1929-ին

1919-ին համալսարանը կազմուած էր հինգ փաքուլթիներէ՝ իրաւաբանութեան, փիլիսոփայութեան, մեքենաբանութեան, աստուածաբանութեան եւ բժշկագիտութեան: Համալսարանի տեղը Լիւպլեանայի կեդրոնական Քոնկրեսի ասպարէզին էր, շէնքին մը մէջ, որ 1902-էն մինչեւ 1918-ը ծառայած էր որպէս Քարնիոլայի պետական առանձնատուն:
1920-ականներու կէսերուն համալսարանը վերանուանուեցաւ «Լիւպլեանային մէջ Ալեքսանտր թագաւորի համալսարան» (Universitas Alexandrina Labacensis) եւ կը շարունակեր աճել, չնայած ֆինանսական դժուարութիւններուն եւ Իւկոսլաւիոյ կեդրոնապաշտ իշխանութիւններու մշտական ճնշումներուն:
1941-ի ներխուժումէն ետք համալսարանը կը շարունակեր իր գործունէութիւնը Իտալիոյ եւ Նազիական Գերմանիոյ գերիշխանութեան ներքոյ:

Համալսարանին Հետ Կապ Ունեցած Նշանաւորներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Համալսարանի նշանաւոր աւարտածներնէն է Մելանիա Թրամփը, Միացեալ նահանգներու առաջին տիկինը: Նէ համալսարան ընդունուած, սակայն չէ աստիճանաւորուած:[8][9]: Սլավոյ Ժիժէքը Slavoj Žižek սլովենացի հոգեվերլուծական փիլիսոփայ է եւ հեկելական մարքսիստ:[10] Ճանչուած գործարար եւ քաղաքական գործիչ է Զորան Եանքովիչը (Կաղապար:Լեզու sl, Կաղապար:Լեզու sb, ծն.1953)

Ծանթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Ljubljani Univerza v։ «Univerza v številkah»։ արտագրուած է՝ 22 November 2016 
  2. «The University inu Figures»։ University of Ljubljana։ 22 February 2010 
  3. https://eua.eu/about/member-directory.html
  4. https://eutopia-university.eu/
  5. https://www.the-guild.eu/members/
  6. https://web.archive.org/web/20231109092552/https://coara.eu/coalition/membership/
  7. Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.
  8. https://www.washingtonpost.com/news/fact-checker/wp/2016/07/19/fact-checking-the-second-day-of-the-2016-republican-national-convention/
  9. http://www.cleveland.com/rnc-2016/index.ssf/2016/07/melania_trump_didnt_graduate_f.html
  10. http://www.lacan.com/zizekchro1.htm
  11. Kessler, Glenn, and Michelle Ye Hee Lee, Fact-checking the second day of the 2016 Republican National Convention, Washington Post (June 19, 2016) ("the University of Ljubljana confirmed that Melania dropped out of college before obtaining a degree.").
  12. Lauren Collins (May 9, 2016)։ «The Model American: Melania Trump is the exception to her husband's nativist politics.»։ The New Yorker։ «Her Web site states that she obtained a degree in architecture and design from the University of Ljubljana when in fact she dropped out in her first year.» 
  13. Morona, Joey, Melania Trump didn't graduate from college as bio claims, reports say, Cleveland Plain Dealer (July 19, 2016) ("Her bio on her official website states she graduated with a degree in design and architecture from 'University in Slovenia.' It's a claim that's been repeated by the Melania campaign and the RNC itself, in the convention's official program.