«Իլիականը» առաջին անգամ յունարէնէն հայերէն արձակ թարգմանած է Գէորգ դպիր Պալատացին (1783, անտիպ): Յետագային գրաբար թարգմանած է Արսէն Բագրատունին (Վենետիկ, տպ. Ս. Ղազար, 1864)։ Աշխարհաբար հայերէնի թարգմանուած է երեք անգամ՝ յունարէնէն արեւմտահայերէն՝ Արսէն Ղազիկեանի[1], յունարէնէն արեւելահայերէն՝ Համազասպ Համբարձումեանի[2], յունարէնէն արեւելահայերէն՝ Գոհար Մուրատեանի ու Արամ Թոփճեանի[3] կողմէ[4][5][6]։ Գոյություն ունի նաեւ գրաբար թարգմանութենէն արեւելահայերէն փոխադրուած տարբերակը՝ Մկրտիչ Խերանեանի հեղինակութեամբ[7]։[8]
Տրովադա քաղաք-պետութեան արքայազն Ալեքսանդրը (Պարիս) կը փախցնէ յոյներու Սպարտայի թագաւոր Մենելայոսի կնոջը՝ Հեղինէին։ Հեղինէն Զեւսի դուստրն էր, որ ունէր առասպելական գեղեցկութիւն։ Ահա այս գեղեցկուհիին կ'առեւանգէ տրոյացի արքայազն Պարիսը եւ ասիկա կը դառնայ տրոյական պատերազմի պատճառը (իսկ աւելի ճիշդ՝ պատրուակը)։ Յոյներու (աքայացիներու) զօրքերու հրամանատարը Ագամեմնոնն է։ Անոնց կողմէն հերոսներ Աքիլլէսը, Պատրոկլեսը, հնարամիտ Ոդիսեւսը եւ ուրիշներ։ Պատերազմը կը ձգձգուի եւ տասը տարի ետք հակամարտութեան վերջը չերեւար։ Սակայն Ոդիսեւսը իր հնարամտութեամբ վերջ կը դնէ պատերազմին։ Անոր խորհուրդով կը կառուցուի փայտէ մեծ ձի մը, որուն մէջ կը թաքնուին քանի մը յոյն հերոսներ՝ Ոդիսեւսը անոնցմէ մէկը։ Ձին կը ձգէ քաղաքի դարպասներուն առաջ, իսկ յունական զօրքը կը թաքնուի հարեւան կղզիներուն մէջ, այդպիսով ձգելով այն տպաւորութիւնը, թէ յոյները ընդունած են իրենց պարտութիւնը եւ վերադարձած՝ տուն։ Տրոյացիները փայտէ ձին ներս կը տանին եւ կը տօնեն իրենց «յաղթանակը»։ Գիշերով, երբ խրախճանքէն հարբած տրոյացիները քնացած են, յոյն հերոսները դուրս կու գան ձիէն, կը կոտորեն քաղաքի պահակազօրը եւ կը բանան դարպասները։ Յունական զօրքը կը ներխուժէ Տրովադա, որու բնակչութիւնը կամ սուրի կը քաշուի, կամ կը գերուի։ Հինաւուրց քաղաքը կրակի կը մատնուի եւ կ'աւերուի։ Հեղինէն կը վերադարձուի ամուսնոյն, իսկ յոյները տուն կը մեկնին հսկայական աւարով։
↑Իլիական [Վիպերգ] / Հոմերոս, հին հուն. բնագր. թարգմ.՝ Հ. Համբարձումյան, խմբ.՝ Ս. Վահունի, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 512 էջ։
↑Հոմերոս, Իլիական։ Հին հունարենից թարգմանությունը, առաջաբանն ու ծանոթագրությունները՝ Գ. Մուրադյանի և Ա. Թոփչյանի, Երևան, «Զանգակ» հրատ., 2022, 656+32 ներդիր էջ։
Herodotus (1975) [first published 1954]։ Burn A. R., de Sélincourt Aubrey, խմբգրնր․։ The Histories։ London: Penguin Books։ ISBN0-14-051260-8
Mueller Martin (1984)։ The Iliad։ London: Allen & Unwin։ ISBN0-04-800027-2
Nagy Gregory (1979)։ The Best of the Achaeans։ Baltimore: The Johns Hopkins University Press։ ISBN0-8018-2388-9։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-02-17-ին։ արտագրուած է՝ 2019-08-07More than one of |archiveurl= եւ |archive-url= specified (օգնութիուն); More than one of |accessdate= եւ |access-date= specified (օգնութիուն); More than one of |archivedate= եւ |archive-date= specified (օգնութիուն); More than one of |deadurl= եւ |dead-url= specified (օգնութիուն)