Էքիզօլուք
Գիւղ | |
---|---|
Էքիզօլուք | |
Երկիր | Սիրիա |
Ենթարկում | Քեսապ շրջան |
Բնակչութիւն | 124 մարդ |
Ազգային կազմ | հայեր |
Տեղաբնականուն | քեսապցի |
Ժամային գօտի | UTC+2, ամառը UTC+3 |
Էքիզօլուք, Քեսապ-Պասիթ տանող ճամբուն վրայ գտնուող գիւղ մըն է Քեսապէն մօտ 4 քմ. հարաւ-արեւմուտք։ Գիւղը կազմուած է 19րդ դարու սկիզբը 2 թաղերով՝ վերի եւ վարի։
Հակիրճ պատմութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]XIX դարու սկիզբը գիւղացիներուն գլխաւոր զբաղումն էր երկրագործութիւն եւ փոքր ձերարհեստներ։ Գիւղացիք ունէին ընդարձակ կալուածներ որ կը հասնէին մինչեւ Աճամ եւ Մեղրաձոր։
1855-ին գիւղի լման բնակչութիւնը կը յարի բողոքական դաւանանքին։ 1882-ին կը հիմնուի գիւղի հայ աւետարանական եկեղեցին եւ դպրոցը։ 1899-ին Քէօրքիւնէի եւ Էքիզօլուքի հայ աւետարանական համայնքները կը միացնեն երկու եկեղեցիները՝ միացեալ եկեղեցի անուանումով։
1909-ի Կիլիկիոյ ջարդի ատեն գիւղացիք կը լքեն գիւղը եւ Վարի Պաղճաղազի գիւղացիներուն հետ Պասիթէն նաւով կ՛երթան Լաթաքիա։ 1911-ի տուեալներով գիւղը ունէր 59 տուն 312 անձով։ 1915-ին գիւղացիները կը տարագրուին դէպի Համա, Հալէպ եւ Մեսքենէ։ Ճամբուն վրայ կը զոհուի գիւղի բնակչութեան կէսէն աւելի։ 1920-ին գիւղ կը վերադառնան միայն 93 անձ, 54 այլ անձեր ապրելով շրջանէն դուրս։
Աղեքսանդրէթ Սանճագի ժամանակ գիւղի բնակչութիւնը կ՛աւելնայ։ Այսպէս 1929-ին՝ 173 անձի բնակչութիւն մը ունի Էքիզօլուք։ 1947-ին հայրենիք կը ներգաղթեն 20 անձ, գիւղ կը մնայ 31 ընտանիք 153 անձով։1955-ին գիւղը ուներ միայն 141 բնակիչ։
1950-ական թուականներուն սկիզբը գիւղը կը բարելաւուի հալէպահայ զբօսաշրջիկներու ժամանումով։ 1951-ին ջուրը տուն կը հասնի։ 1960-ին Ճամբան կը դառնայ ասֆալթապատ, 1961-ին գիւղը կ՛օժտուի ելեկտրական ցանցով։ Գիւղացիք վարձու կու տան իրենձ բնակարանները։ Գիւղը կը մեծնայ, նոր առանձնատուներ կը շինուին մօտակայ բլուրներու վրայ։ Գիւղի մէջ կը բացուին խանութներ, մի քանի սրճարան, պանդոկ։
1993-ի տուեալներով գիւղը ուներ մնայուն 124 բնակիչ կամ 34 տուն, սակայն ամռան հոն օդափոխութեան համար հալէպահայ եւ լիբանանահայ ընտանիքներու գալուստով, Սուրիոյ Աւետարանական Ջանից եւ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի բանակումի եկող երիտասարդութեամբ թիւը հազարէն աւելի կ՛անցնի։
Բնորոշիչ Կառոյցներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Գիւղին գլխաւոր կառոյցներն են՝
- Էքիզօլուքի առաջին եկեղեցին հիմնուած 1882-ին։
- Քէօրքիւնէ-Էքիզօլուքի միացեալ եկեղեցին կազմուած 1898-ին։
- Էմմանուէլ եկեղեցին եւ երիցատունը հիմնուած 1911-ին եւ աւարտած 1956-ին։
- Գերեզմանատունը։
- Աւետարանական Դպրոցը (1855-1980)
- 1966-ին Երիցատունը կը վերածուի ակումբ-գրադարանի ուր տեղի կ՛ունենան դասախոսօւթիւններ, հաւաքներ եւ տօնակատարութիւններ։
Մատենագիտութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Յակոբ Չոլաքեան, «Քեսապ», Ա. հատոր, Հալէպ, 1995
- Յակոբ Չոլաքեան, «Քեսապ», Բ. հատոր, Հալէպ, 1998
- Յակոբ Չոլաքեան, «Քեսապ», Գ. հատոր, Հալէպ, 2004
- Յակոբ Չոլաքեան, «Քեսապի երեք օրերը», Երեւան, 2014
- Սուրիական մարադահամար՝ http://www.cbssyr.org/new%20web%20site/General_census/census_2004/NH/TAB06-6-2004.htm
- Լոս Անճըլեսի Քեսապի Ուսումնասիրաց Միութիւն - Կայքէջ www.keaofla.com
- Լոս Անճըլէսի Քեսապի Ուսումնասիրաց Միութիւն - տարեկան գրքոյկ 25 թիւ՝1991-2015
- Պէյրութի Քեսապի Ուսումնասիրաց Միութիւն - Ալպոմ Քեսապի եւ շրջակայից - Պէյրութ, 1955
- Հայկական Սովետական Հանրագիտարան - Հատոր 4, 7, 12 - Երեւան 1974-1986
- Լոս Անճըլեսի Քեսապի Ուսումնասիրաց Միութիւն - Քեսապն ու քեսապցին - Լոս Անճըլես 2011