Էթրա

Էթրա յուն․՝ Αἴθρα
Տիմոֆոն կ՛ազատագրէ մեծ մայրը՝ Էթրա․ Աթէնքի հին խմելագաւաթի վրայ գործ, Ք․Ա․ 470-460
Ծննդավայր	Թրիզինա, Պելոպոնես, Յունաստան
Ազգութիւն	յոյն
Ամուսին	Էգէաս եւ ընկեր՝ Փոսիտոնաս
Ծնողներ	Փիթէաս
Երեխաներ	Թիսէաս

Էթրա կամ Էթրի (յուն․՝ Αίθρα)․ Թրիզինայի Փիթէաս թագաւորին դուստրը եւ Թիսէասին մայրը։

Առասպելը

Տելֆիի պատգամախօսը

Աթէնքի թագաւոր Էգէաս Տելֆիի պատգամախօսին կ՛ուղղուի, որպէսզի մանչ զաւակ ունենայ։ Փիթիա անոր կը յանձնէ վճիռը, զոր Թեմիտայէն կ՛առնէ․- «Մի քակեր տոպրակին ցցուած ոտքը Աթէնք չհասած, ժողովուրդներու մեծ առաջնորդ» (Ασκού τον προύχοντα πόδα, μέγα φέρτατε λαών, μη λύσης, πριν εις άκρον Αθηναίων αφίκειας)։ Տրուած վճիռին տոպրակը, գինիի պարկ մըն է եւ ցցուած ոտքը այդ մասը ուրկէ գինին կը լեցնէին։ Էգէաս Աթէնք վերադարձին ճամբուն վրայ Թրիզինայէն կ՛անցնի։

Էգէասը Թրիզինա

Թագաւորը՝ Փիթէաս, ծանօթ էր իր իմաստութեան համար։ Էգէաս անոր կարծիքը կ՛ուզէ։ Փիթէաս վճիռին իմաստը կը հասկնայ, սակայն Էգէասին չի յայտներ։ Պալատին մէջ ճոխ ընթրիքին ընթացքին գինիի պարկեր կը բացուին։ Փիթէասին դուստրը Էթրա, շարունակ գինի կը մեծարէ էգէասին մինչեւ որ ան կը գինովնայ։ Գինով վիճակի մէջ, Փիթէաս զայն կ՛առաջնորդէ աղջկան անկողինը։

Փոսիտոնաս, Էգէաս եւ Էթրա

Այդ նոյն իրիկունը Էթրա երազին մէջ Աթինա աստուածուհիին կը տեսնէ եւ ան զայն կ՛առաջնորդէ դիմացի մօտակայ Սֆերիա կղզին (Փորոս) գինեձօնք նուիրելու Սֆերոսի (Փելոփասին սայլապանը) դամբանին։ Էթրա խարակներու վրայէն քալելով կղզի կ՛անցնի։ Առասպելը կ՛ըսէ թէ երբ Էթրա խարակներու վրայէն կը քալէ Փոսիտոնաս (ծովու եւ ջուրի աստուածը) զայն կ՛արգասաւորէ։ Թիսէասին հայրը ուրեմն ըլլայ Էգէասն է, ըլլայ Փոսիտոնաս։

Էգէաս երբ ինքզինքին կու գայ, կը հասկնայ եղածը, կը լքէ կինը՝ Էթրա, եւ Աթէնք կը վերադառնայ։ Չմեկնած, էթրային կը պատուրէ թէ եթէ իրենց ամուսնութենէն մանչ զաւակ ունենայ, պատշաճ ձեւով մեծցնէ առանց սակայն յայտնելու ինքնութիւնը ու երբ պատանութիւնը վերջանայ Աթէնք թող գայ։

Էթրա եւ գեղեցիկ Հելենը

Թիսէաս երբ կը մեծնայ, Փիրիթոոս բարեկամին հետ Տիոսքուրի եղբայրներուն (երկուորեակ խորթ եղբայրներ, լոյսի աստուածներ որ կը ներկայացնէին պարկեշտութիւնը, շքեղութիւնը, համարձակութիւնը, ազնուութիւնը եւ առաքինութիւնը) քոյրը՝ գեղեցիկ Հելենը կ՛առեւանգեն, նախկան ան ամուսնանայ Մենելաոսին (Սպարթիին թագաւորը)։ Վիճակ կը քաշեն եւ Թիսէաս Հելենը կ՛առաջնորդէ Աֆիտնոս ընկերոջ տունը եւ մայրն ալ Էթրա հետը։ Իսկ երբ Փիրիթոոսին հետ կը փորձեն վարի աշխարհէն (Ատիս աստուծոյ բնակավայրը) Փերսեֆոնին առեւանգել Ատիսին կողմէ տարիներ հոն քարացած կը մնան մինչեւ ազատագրուին Հերակլիսին (Իրաքլիս) կողմէ։ Տիոսքուրի եղբայրները առիթը կը գտնեն իրենց քոյրը ետ Սպարթի կը տանին, ինչպէս նաեւ Էթրան։ Երբ Փարիս գեղեցիկ Հելենը կ՛առեւանգէ եւ Տրոյա (Թրիա կամ Իլիոն) կ՛առաջնորդէ, Էթրան ալ հետը կ՛առնէ։

Էթրա թուաբանը

Էթրա, Թրիզինայի փոքրիկներուն թուաբանութիւն կը դասաւանդէր, ինչպէս նաեւ աղիւսակին (հաշուետախտակին άβακας) գործածութիւնը եւ այդ ժամանակի թիւերուն գրելը։ Իր թուաբանութեամբ զբաղիլը կը վկայեն Վիթրուվիուս (Vitruvius, Ք․Ա․ 80-15), Մենակկիուս (Menagius, 1613-1692) եւ Թիթուս Լիվիուս (Titus Livius, Ք․Ա․59 - 17)։

Յետ մահու, 1873-ին յայտնաբերուած աստղակերպի մը կը տրուի էթրա անունը՝ 132 Էթրա։

Էթրայի մահը

Տրոյեան պատերազմի վերջաւորութեան, երբ յոյները քաղաքը կը գրաւեն, Էթրային թոռները՝ Աքամաս եւ Տիմոֆոն, զայն կը ճանչնան եւ կ՛ազատագրեն։ Թոռները Թիսէասին զաւակներն են եւ այդ պատճառով անոնք պատերազմի աւարէն ոչինչ կ՛առնեն։ Էթրա, երբ կ՛իմանայ թէ Թիսէաս մահացած է, ինքնասպան կ՛ըլլայ։