Երուսաղէմի Հայկական Թաղամասը
Երուսաղէմի Հայկական Թաղամասը կամ Հայոց Թաղ (Արաբերէն՝ حارة الأرمن, Հարաթ Ուլ-Արման) (Անգլերէն՝ The Armenian Quarter) (Եբրայերէն՝ הרובע הארמני, Հա-Ռովա հա-Արմէնի)։[1][2] Երուսաղէմի պարսպապատ՝ «Հին Քաղաք»-ին չորս մասերէն մին է։[3] Հայկական Թաղամասը կը գտնուի «Հին Քաղաք»-ին հարաւ-արեւմտեան կողմը, այդեղ կարելի է «Դաւիթ Մարքարէ»-ի (Արաբերէն՝ باب النبي داوود) եւ «Խալիլ»-ի (Արաբերէն՝ باب الخليل) դուռներէն մուտք գործել։ Թաղամասը կը տարածուի 0,1256 ՔՄ2 (Քառակուսի Քիլoմեթր/հազարամեթր) կամ 126 արտավար (Օսմաներէն եւ Արաբերէն՝ دونم, Թրքերէն՝ dönüm Անգլերէն՝ Acre), որ կը կազմէ «Հին Քաղաք»-ին 14%-ը։
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Բիւզանդական Ժամանակաշրջան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Վաղ Իսլամական Մահմետական Ժամանակաշրջան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Այուպիներու /Խաչակիրներու Ժամանակաշրջաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Օսմանեան Գրաւումի Ժամանակաշրջան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Համաշխարհային Ա․ Պատերազմ, Պրիթանական եւ Յորդանանեան Ժամանակաշրջաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Իսրայելական Ժամանակաշրջան եւ Սիոնիստական Գաղութաբնակեցում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Երուսաղէմի Հին Քաղաքը կը յայտնուի Իսրայելական իշխանութեան տակ 1967 թուականի պատերազմին արդիւնքով {Արաբները զայն կը կոչեն՝ «Ալ-Նաքսահ» (Արաբերէն՝ النكسة, այսինքն խութի կամ հետընթացի օրը), իսկ հրեաները կ՚անուանեն՝ «Վեցօրեայ պատերազմ»-ը, (Եբրայերէն՝ מִלְחֶמֶת שֵׁשֶׁת הַיָּמִים, Միլխէմէթ Շէշէթ Հայամիմ)}։
Այժմու Ընթացիկ Խնդիրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Հայկական Թաղամասին մէջ բնակող Հայերուն համար մեծ խոչընդոտ է իրենց Յորդանանեան քաղաքացիութիւնը[4] (որ ունէինն 1967-էն առաջ, երբ երուսաղէմը կը գտնուէր Յորդանանի տիրապետութեան տակ)[5], որովհետեւ Իսրայելական կառավարութիւնը անոնց կը համարէ մշտական բնակիչներ — նոյն կարգավիճակը որ ունին տեղի Պաղեստինցիները։[6]
Կովերու Պարտէզի Խնդիրը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
2021 Թուականին, Ամէրիկահայ լրագրող Յարութ Սասունեանը կը գրէ թէ Երուսաղէմի «Հին Քաղաք»-ի «Հայկական Թաղամաս»-ին մէջ գտնուող «Հայկական Պարտէզ»-ը որուն ժողովրդային աննունն է՝ «Կովերու Պարտէզ» վարձու տրուած է պատրիարքարանին կողմէն, Աւստրալիոյ քաղաքացի, Հրեայ առեւտրական-գործարար՝ Տանի Ռուպէնսթայնին (Անգլերէն՝ Danny Rubenstein)։ Պատրիարքարանի այդ ժամանակուայ կալուածներու տեսուչ Խաչիկ Երէցեանը (այդ ժամանակ դեռ կը կոչուէր՝ Պարէտ Ծայրագոյն Վարդապէտ, 2023-ի Մայիսի 6-ին կարգալոյծ* եղած) Սասունեանին տեղեկացուցած է թէ այդ հողատարածքը տրուած է 98 տարուայ վարձակալութեան, եւ այդտեղ Ռուպէնսթայնը շքեղ պանդոկ-հիւրանոց մը պիտի շինէ։ Պատրիարքութիւնը կը յայտնէ թէ այս գործարքը կնքուած է «Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններուն մէջ գտնուող ընկերութեան մը հետ», եւ կ՚ակնկալուի որ հազրաւոր տոլարներով շահոյթ պիտի մատակարարէ։[7][8]
* Կարգալոյծը (Անգլերէն՝ Defrocked կամ՝ Deconsecrated, Secularized, Casted-out, Defrocked) այն կղերականն է որուն հոգեւոր բարձրագոյն իշխանութիւնը լուծած է հոգեւորական կարգէն, զրկած է աստիճանէն ու որուն վրայէն հանած է հոգեւորականի կոչումը, նաեւ կը կոչուի՝ կարգազուրկ, Փիլոնազուրկ (Եկեղեցական արարողական վերարկու՝Փիլոնէն զրկուած)։
Պատկերասրահ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
-
1997 Թուականի Հայաստանի Հանրապետութեան նամականիշ, ուր պատկերուած է Երուսաղէմի Հայկական Թաղամասը եւ Սուրբ Յակոբ վանքը։ -
Հայկական դրօշը՝ Թաղամասի փողոցներէն մէկուն մէջ։ -
Վանքի համալիրին մանրամասն քարտէսը։ -
Հայկական Թաղամասի փողոցներէն մէկը։ -
Երուսաղէմահայ սկաուտներ, Հայկական Թաղամասին մէջ, բարձրացուցած են Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Արցախի Հանրապետութեան դրօշները։ -
Երուսաղէմի Հին Քաղաքին հարաւային մասին քարտէսը, ուր կը տեսնենք Չորս Թաղամասերը (Սրճագոյնը Հայկականն է)։ Իսկ մութ կապոյտը այն տարածքն է որ բռնազաւթուած է Հրեաներուն կողմէն բռնազաւթուած եւ Հրեական թաղամասին կցուած տարածքը։ -
Հայ մը՝ Երուսաղէմի մէջ, նկարուած մօտաւորապէս 1900 թուականին, կլկլակ ծխած ատեն, նկարի յետամասին «Կաթողիկէ Վերափոխման Աբբայարան»-ը։
.jpg)
Տե՛ս Նաեւ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը][Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Կովերու Պարտէզի Խնդիրը։
- Արաբական Շուկայ (Հին Երուսաղէմ):
- Հին Երուսաղէմի Բնաջնջուած Մաղրէպցիներու Թաղամասը։
- Խաչիկ Երէցեան (Պարետ)։
- Երուսաղէմ։
- Պաղեստին։
-
1997 Թուականի Հայաստանի Հանրապետութեան նամականիշ, ուր պատկերուած է Երուսաղէմի Հայկական Թաղամասը եւ Սուրբ Յակոբ վանքը։
-
Հայկական դրօշը՝ Թաղամասի փողոցներէն մէկուն մէջ։
-
Վանքի համալիրին մանրամասն քարտէսը։
-
Հայկական Թաղամասի փողոցներէն մէկը։
-
Երուսաղէմահայ սկաուտներ, Հայկական Թաղամասին մէջ, բարձրացուցած են Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Արցախի Հանրապետութեան դրօշները։
-
Երուսաղէմի Հին Քաղաքին հարաւային մասին քարտէսը, ուր կը տեսնենք Չորս Թաղամասերը (Սրճագոյնը Հայկականն է)։ Իսկ մութ կապոյտը այն տարածքն է որ բռնազաւթուած է Հրեաներուն կողմէն բռնազաւթուած եւ Հրեական թաղամասին կցուած տարածքը։
-
Հայ մը՝ Երուսաղէմի մէջ, նկարուած մօտաւորապէս 1900 թուականին, կլկլակ ծխած ատեն, նկարի յետամասին «Կաթողիկէ Վերափոխման Աբբայարան»-ը։
-
Սուրբ Յակոբ վանքին մուտքը։
.jpg)
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Ormanian, Malachia (Armenian: Մաղաքիա Օրմանեան) (1931). Հայկական Երուսաղէմ (Armenian Jerusalem) (in Armenian). Jerusalem: St. James Press.
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Malachia Ormanian, "Armenian Jerusalem" (1931) Էջ՝ 4։ (անգլերէն)
- ↑ Deyirmenjian Sevan (6 May 2013)։ «Քանի մը դրուագ Երուսաղէմէն Սուրբ Յակոբի հովանիին ներքոյ»։ Jamanak (հայերեն) (Istanbul)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 28 March 2016-ին։ «...պաշտօնապէս իսկ կոչուելով «Հայոց թաղ» անունով:» (, )
- ↑ Malachia Ormanian, "Armenian Jerusalem" (1931) Էջ՝ 4։ (անգլերէն)
- ↑ «Lamenting Jerusalem: The Armenian Quarter In The Old City | Asbarez.com»։ web.archive.org։ 2017-11-06։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-11-06-ին։ արտագրուած է՝ 2023-06-24 (անգլերէն)
- ↑ Golan, Patricia (11 February 2005). "A Cloistered Community". The Jerusalem Post. Archived from the original on 1 February 2015. (archived)) (անգլերէն)
- ↑ "Armenians caught in the middle". The Economist. 7 September 2000. Արտագրուած է 24 Յունիս 2023 (անգլերէն)
- ↑ «Communiqué from the Department of Real Estate»։ armenian-patriarchate.com։ Armenian Patriarchate of Jerusalem։ September 7, 2021։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 3 January 2022-ին։(անգլերէն)
- ↑ Arkun, Aram (16 September 2021). "Jerusalem Armenian Patriarchate Official Comments on New Land Lease". The Armenian Mirror-Spectator. Archived from the original on 18 November 2021.(անգլերէն)