Աւետ Տէրտէրեան

Աւետ Տէրտէրեան;
Ծնած է	29 Յուլիս 1929
Ծննդավայր	Պաքու, Անդրկովկասի ԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	11 Դեկտեմբեր 1994 (65 տարեկանին)
Մահուան վայր	Եկատերինբուրգ, Ռուսիա
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն; Ռուսիա
Ուսումնավայր	Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոց
Տեսակ	օփերա, համանուագ եւ դասական երաժշտութիւն
Մասնագիտութիւն	երգահան, ժապաւէններու երաժշտութիւններու հեղինակ, երաժշտութեան ուսուցիչ
Աշխատավայր	Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոց; Խորհրդային Միութեան երաժշտահաններու Միութիւն; Urals Mussorgsky State Conservatoire?
Անդամութիւն	Խորհրդային Միութեան երաժշտահաններու Միութիւն
Ամուսին	Իրինա Տիգրանեան
Երեխաներ	Ռուբէն Տէրտէրեան
Կայքէջ	terterian.org

Աւետ Տէրտէրեան (բուն անունով՝ Ալֆրետ, 29 Յուլիս 1929(1929-07-29)^[1], Պաքու, Անդրկովկասի ԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն^[2] - 11 Դեկտեմբեր 1994(1994-12-11)^[2], Եկատերինբուրգ, Ռուսիա^[2]), խորհրդահայ երաժիշտ, անոր համանուագները անկիւնադարձային պահ մը ստեղծած են մեր երաժշտութեան մէջ։

Որդին՝ Ռուբէն Տէրտէրեան (1959-2020), նոյնպէս երաժշտագէտ եղած է^[4]։

Կենսագրական գիծեր

Ծնած է Պաքու։ Ծնողները արհեստավարժ երաժիշտներ չեն եղած, բայց հայրը օփերա երգած է, իսկ մայրը մասնակցած է համերգներու։ Եղբայրը՝ Հերման, ծանօթ օփերայի նուագավար եղած է։

Ուսում

Ուսանած է Պաքուի երաժշտական ուսումնարանին մէջ (1948-1951)։ Տարի մը Երեւանի Ռոմանոս Մելիքեանի անուան երաժշտական ուսումնարանը ուսանելէ ետք, յօրինումի դասերու հետեւած է Կոմիտասի անուան երաժշտանոցին մէջ։ Ուսանողական տարիներուն, ձայնային եւ գործիքային գործեր յօրինած է՝ մեծաւ մասամբ։

Վարած պաշտօններ

Աւետ Տէրտէրեան Հայաստանի Երգահաններու Միութեան քարտուղար (1960-1963) եւ փոխնախագահ (1963-1965) եղած է։

Աւելի ուշ, մշակոյթի նախարարութեան երաժշտութեան բաժինը վարած է (1970-1974) եւ 1985-ին սկսած է դասաւանդել Կոմիտասի անուան երաժշտանոցին մէջ։

Յօրինումներ

Ա. Տէրտէրեան յօրինած է ութ համանուագներ՝ 1969-1989 ժամանակաշրջանին։ 9-րդ համանուագը (1994) անաւարտ մնացած է։

Գլխաւորաբար ծանօթ է իր համանուագներով, որոնց նորարարութիւնը եւ հայ եկեղեցական երաժշտութեան ինքնատիպ գործածութիւնը ո՛չ միայն հայկական, այլ նաեւ խորհրդային եւ համաշխարհային երաժշտութեան մէջ նոր էջ մը բացած է։

Կարգ մը համանուագներու մէջ, Տէրտէրեան նոյնիսկ օգտագործած է հայ աւանդական նուագարաններ (տուտուկ, զուռնա, թառ եւ այլն)։

Հեղինակած է նաեւ երկու օփերաներ («Կրակէ օղակում», 1967 եւ «Երկրաշարժ», 1984), «Ռիչըրտ Գ.ի մենախօսութիւններ» բեմապարը (1984), սենեկային գործեր, երգի ու երաժշտական գործիքներու համար գործեր, եւ այլն։

Գրած է Ֆրունզէ Դովլաթեանի «Երեւանեան օրերի խրոնիկա» շարժանկարի (1973) երաժշտութիւնը, իսկ երաժշտական բազմաթիւ գործեր օգտագործուած են զանազան ռուսական եւ հայկական ժապաւէններու մէջ՝ կեանքի վերջին տարիներուն եւ յետմահու^[5]^[6]։

Մահ

Մահացած է 11 Դեկտեմբեր, 1994-ին, Եկատերինպուրկի մէջ (Ռուսաստան), ուր գացած էր մասնակցելու տարեկան փառատօնին, որ իր անունը կը կրէ։

Թաղուած է Երեւանի մէջ, ուր երաժշտական դպրոց մը իր անունով կոչուած է։

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Deutsche Nationalbibliothek Record #123354064 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ https://www.musik-sammler.de/artist/awet-terterjan
↑ ԿԳՄՍՆ ՀՀ։ «Ռուբէն Տէրտէրեան»։ ՀՀ ԿԳՄՍՆ։ արտագրուած է՝ 2022-11-02
↑ armprelacy (2022-07-28)։ «ԱՒԵՏ ՏԷՐՏԷՐԵԱՆ (ծնունդ՝ 29 Յուլիս, 1929)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-11-02
↑ «Armenian National Music»։ anmmedia.am (հայերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-11-02

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Բրոքհաուզի_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/123354064/_Record_#123354064]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Deutsche Nationalbibliothek Record #123354064 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[[https://www.musik-sammler.de/artist/awet-terterjan_https://www.musik-sammler.de/artist/awet-terterjan]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] ttps://www.musik-sammler.de/artist/awet-terterjan

[4] ԿԳՄՍՆ ՀՀ։ «Ռուբէն Տէրտէրեան»։ ՀՀ ԿԳՄՍՆ։ արտագրուած է՝ 2022-11-02

[5] rmprelacy (2022-07-28)։ «ԱՒԵՏ ՏԷՐՏԷՐԵԱՆ (ծնունդ՝ 29 Յուլիս, 1929)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-11-02

[6] «Armenian National Music»։ anmmedia.am (հայերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-11-02

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]