Արամ Սաֆրաստեան

Արամ Սաֆրաստեան
Ծննդեան անուն	Արամ Սաֆրաստեան
Ծնած է	14 Յուլիս 1888(1888-07-14)
Ծննդավայր	Վան, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	12 Յունիս 1966(1966-06-12) (77 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն  Հայաստանի Առաջին Հանրապետութիւն  Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր	Պոլսոյ Համալսարան Թիֆլիսի Պետական Համալսարան
Կոչում	senior research fellow?
Մասնագիտութիւն	թարգմանիչ, հրապարակախօս, թուրքագետ, դասախօս
Աշխատավայր	Թիֆլիսի Պետական Համալսարան Կալաթասարայի Վարժարան ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ? Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Պատմութեան Հիմնարկ
Կուսակցութիւն	Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն
Երեխաներ	Ռուբեն Սաֆրաստյան?

Արամ Սաֆրաստեան (14 Յուլիս 1888(1888-07-14), Վան, Օսմանեան Կայսրութիւն - 12 Յունիս 1966(1966-06-12), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), յայտնի հայ գիտնական-թրքագէտ, քաղաքական գործիչ, հրապարակախօս, ՀՅԴ կուսակցութեան անդամ:

Կենսագրութիւն

Ծնած է 1888-ին Վանի Այգեստան թաղամասը: Ուսանած է Այգեստանի միջնակարգ կեդրոնական դպրոցին մէջ, ուսումը աւարտելէ ետք ան մանկավարժական աշխատանք տարած է Վանի Հայ կոյսերու դպրոցին մէջ, իսկ այնուհետեւ` Աղթամարի վանքի, Պայազիտի եւ Շապին-Գարահիսարի դպրոցներուն մէջ։ 1911-ին ան կը մեկնի Կ. Պոլիս եւ կ'ընդունուի Կ. Պոլսոյ բարձրագոյն մանկավարժական հիմնարկի ընկերային գիտութիւններու բաժանմունքը, որ շուտով կը միանայ Կ. Պոլսոյ համալսարանի համանուն բաժանմունքի հետ: 1915-ին գերազանց վկայականով աւարտելով համալսարանը` Սաֆրաստեան կը ստանայ Թուրքիոյ միջնակարգ դպրոցներու մասնագէտ-ուսուցիչի կոչում եւ աշխատանքի կ'անցնի Բերա թաղամասի Կալաթասարայի ճեմարանը, ուր ան կը դասաւանդէ 1915-1917 թուականներուն: Երիտթրքական կառավարութիւնը պատերազմի առիթը օգտագործելով` 1915-1918 թուականներուն կ'իրականացնէ Հայոց ցեղասպանութիւնը, որուն պատճառով Արամ Սաֆրաստեան 1919 սեպտեմբերին ընտանիքով կը տեղափոխուի Հայաստան:

Արամ Սաֆրաստեանը կը մահանայ 1966-ին, Երեւան:

Գործունէութիւն

Սաֆրաստեան երիտասարդ տարիներուն եղած է ՀՅԴ-ի անդամ, Ա. Աշխարհամարտէն ետք ղեկավարած է Կ. Պոլսի ՀՅԴ կազմակերպութիւնը: Աշխատակցած է պոլսահայ մամուլին, հրատարակած է մանկավարժութեան նուիրուած պարբերականներ: Իբրեւ արեւմտահայութեան ներկայացուցիչ 1919-ին ընտրուած է Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդարանի պատգամաւոր եւ ստանձնած է կրտսեր քարտուղարի պաշտօնը: Արամ այդ պաշտօնը վարած է 5 Օգոստոս 1919-էն  մինչեւ 2 Դեկտեմբեր 1920:

1921-ին հեռանալով քաղաքական գործունէութենէն` զբաղած է գիտական եւ դասախօսական աշխատանքով, Թիֆլիսի մէջ։ 1958-էն մինչեւ կեանքին վերջը եղած է Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի արեւելագիտութեան հիմնարկի աւագ գիտաշխատող` հիմք դնելով օսմանագիտական հետազօտութիւններուն` Հայաստանի մէջ:

1922-1923 թուականներուն, երբ կը սկսի արաբական տառերէ հրաժարելու շարժումը, ան այդ գործի առաջին շարքերուն մէջ եղած է: Ան աշխուժօրէն աշխատակցած է Թիֆլիսի մէջ նոր ազրպէյճաներէն տառերով լոյս տեսնող «Եէնի եոլ» թերթին եւ «Թան եըլտըզի» ամսագրին` իբրեւ վերջինիս պատասխանատու քարտուղար: Շուտով ան ընտրուած է Վրաստանի մէջ ազրպէյճանական նոր տառերու կոմիտէի անդամ-քարտուղար: 1926-ին Սաֆրաստեանը մասնակցած է Պաքուի մէջ գումարուած Համամիութենական թրքագիտական համագումարին` իբրեւ Վրաստանի պատգամաւոր: Խորհրդային իշխանութեան կողմէ ենթարկուած է հալածանքներու. 1937-1939 թուականներուն բանտարկուած է, իսկ 1949-1955-ին աքսորուած՝ Սիպիր: Աքսորէն վերադառնալէ ետք տեղափոխուած է Երեւան:

Աշխատութիւններ

• «Թուրքական աղբիւրները Հայաստանի եւ հայերի մասին» քառահատորեակը
• «Օսմանեան օրէնքները Արեւմտեան Հայաստանում» փաստաթուղթերի ժողովածուն (համահեղինակ Մ. Զուլալեան)

Աղբիւրներ

• Տեղեկագիր ՀԽՍՀ ԳԱ, թիւ 8, 1963, էջ 117-120: