Անտիփարոս

Անտիփարոս
Կղզի
	Անտիփարոս
	Անտիփարոս, համայնապատկեր
Երկիր	Յունաստան
Տարածութիւն	35 քմ²
Կը գտնուի ափին	Էգէական Ծով
Ժամային գօտի	UTC+2 եւ UTC+3։00
Փոստային ցուցանիշ	84007
Պաշտօնական կայքէջ	antiparos.gr

Անտիփարոս (յուն․՝ Αντίπαρος, հին յուն․՝ Ωλίαρος Օլիարոս), Քիքլատես կղզեխումբին (Էգէական ծով, Յունաստան) պզտիկ ծայռոտ կղզի․ կը գտնուի Փարոսին հարաւ-արեւմուտքը՝ 0,8 ծովային մղոն հեռաւորութեամբ։ Փարոսին հետ կապուած է տեղական անցանաւով։

Անտիփարոսի քաղաքապետութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Անտիփարոսի քաղաքապետութիւնը կը բաղկանայ Անտիփարոս, Տեսփոթիքօ եւ Սդրոկիլօ կղզիներէն։ Բնակչութեան թիւն է 1 211՝ ըստ 2011-ի մարդահամարին (1 037՝ 2001-ի մարդահամարին)։

Անտիփարոսին համայնքը հիմնուած է 1914-ին եւ քաղաքապետութեան վերածուած է 2010-ին։

Անտիփարոսին բնակավայրերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Անտիփարոսին Բերդը (Քասթրօ) Κάστρο της Αντιπάρου կղզիին պատմական կեդրոնն է։ Ծանօթ են նաեւ Այ Եորղի ծովեզերեայ բնակավայրը (հարաւ արեւմուտքը), Սորոս եւ Քամպոս, իսկ սիրուած ծովափներ են Փսարալիքիես եւ Սիֆնէիքոս։

Աշխարհագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Անտիփարոսի քաղաքապետութեան տարածութիւնն է 35,1 քռ․ քլ․։ Կը գտնուի Փարոսին հարաւ-արեւմուտքը։ Անցանաւը Փարոսին կեդրոնական նաւահանգիստէն (Փարիքիա) 4,8 ծովային մղոն հեռու է։ Կղզիին ծովեզրն է 57 քլ․, երկայնքն է 7 մղոն (հիւսիսէն հարաւ) իսկ ամենալայն մասն է 2,8 մղոն։

Անտիփարոս հրաբխային ծայռոտ կղզի է, կլիման չոր եւ խոնաւ է։ Ունի փոքր բլուրակներ, որոնցմէ ամենաբարձրն է Փրոֆիթիս Իլիաս (301 մ․)։

Կղզին շրջապատուած է բազմաթիւ կղզիակներով, որոնք չեն բնակուիր, սակայն մի քանին ունին պատմական եւ հնագիտական արժէք, ինչպէս օրինակ՝ Քիմիթիրի, Սդրոկիլօ, Տիփլօ, Քավուրա, Ռեվմաթոնիսի, Քոքինօ եւ Մավրօ Թուրլօ։

Հնագիտական պեղումներէն նմուշներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ք․Ա․6-րդ դար
Ք․Ա․ 5-րդ դար
Ք․Ա․ 3-րդ հազարամեակ
Ք․Ա․ 2800-2600
Ք․Ա․ 2800-2200
Ք․Ա․ 3200-2800
Ք․Ա․ 3200-2800
Ք․Ա․ 2800-2700
Ք․Ա․ 2800-2200
Ք․Ա․ 3200-2800
Ք․Ա․ 2800-2200, արծաթեայ ապարանջաներ
Պրոնզէ դարու շրջանէն, կը գտնուի Աթէնքի Հնագիտական Ազգային Թանգարանը

Անուանում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Կղզիին հին անունն է Օլիարոս․ փիւնիկեան արմատով անուն, որ հաւանաբար կը նշանակէ անտառային լեռ։ Այս անունը գործածած են յաճախ հին աշխարհագէտներ, ինչպէս օրինակ՝ Իրաքլիտիս, Ստրապոն, Փլինիուս։ Հետագային կղզին Անտիփարոս կ՛ անուանուի, որովհետեւ կը գտնուի Փարոսին դիմացը։

Պատմական[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նոր Քարէ Դարու ժամանակաշրջանէն կղզին բնակուած է։ Կ՛ ենթադրուի թէ առաջին բնակիչները Սայտայի փիւնիկեցիներ եղած են։ Սալիակոս կղզիակին հնագիտական պեղումները կը ցուցնեն թէ Սալիակոս հնադարին թերակղզի եղած է Փարոս - Անտիփարոս նեղուցին վրայ։ Ինչպէս նաեւ, թէ շրջանը զարգացած է նախաքիքլատեան մշակոյթը, մանաւանդ Ք․Ա․ 3-րդ հազարամեակին (արդիւնք Ափատիմա, Սորոս, Փեթալիտես եւ Քրասատես շրջաններուն մէջ եղած հնագիտական պեղումներուն)։

Պեղումներէն ի յայտ եկած է թէ կը պաշտէին Ափոլոնաս աստուածը, որ տարածուած էր Քիքլատեսի շրջանը։ Անտփարոսին պատմութիւնը կը հետեւի Քիքլատեսի պատմութեան^[1]։

Տնտեսութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Անտիփարոսին տնտեսութիւնը յենուած է զբօսաշրիկութեան, մանաւանդ Ապրիլէն մինչեւ Հոկտեմբեր։ Մնացեալ ամիսներուն կը զբաղին զանազան արհեստներով։ Կղզիին տնտեսութեան նաեւ ներդրում ունին երկրագործութիւնը (ընդհանրապէս ձիթապտուղի մշակում եւ այգեգործութիւն), անասնապահութիւնը եւ ձկնորսութիւնը։

Զբօսաշրջիկութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Զբօսաշրջիկութիւնը վերջին յիսնամեակին մեծ թափ առած է։ Կղզին աշխարհահռչակ է եւ կը ներգրաւէ ընդհանրապէս ունեւոր զբօսաշրջիկներ, որոնք բնակարաններ կը կառուցեն կղզիին վրայ։