Ամունտսընի Ծով
 Amundsen Sea | ||
 | ||
| դասաւորում | ||
| Ընդհանուր մակերեսը | 98 000 քմ² | |
| Ամենամեծ խորութիւնը | 585 մ | |
| Միջին խորութիւնը | 286 մ | |
Ամունտսընի ծով (անգլերէն՝ Amundsen Sea), ծով մըն է՝ Հարաւային Ովկիանոսէն ներս, Անթարքթիտա մայրցամաքի ափերուն մօտ:
Տեղը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Տարածուած է Մերի Պերտի երկրի կղզիին կից. սահմանափակուած է արեւելքէն Թերսթընի կղզիով, իսկ արեւմուտքէն՝ Տարթի հրուանդանով: Վերջինէն արեւմուտք կը ձգուի Անթարքթիտայի խաղաղովկիանոսային ափը: Ծայրամասային ծով մըն է: Տարածքը 98.000 քառակուսի քմ է, միջին խորութիւնը 286 մեթր, իսկ առաւելագոյնը՝ 585 մեթր:[1]:
.jpg)
Ընդհանուր ակնարկ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծովն իր անունն ստացած է նորվեկիացի բեւեռախւյզ Ռոալտ Ամունտսընի պատուին[2]:
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ամունտսընի ծովը շատ խիստ եղանակային պայմաններով, դժուարամատչելի եւ քիչ այցելուող ծովերէն է: Ոչ մի նաւու չէ հաջողուած մօտնալ անոր ծովափին, քանի որ ան շրջափակուած է խաղաղովկիանոսային սառցե լերնազանգուածով: Հենց սա տեղին, 1774 թվականին, անյաջողութեամբ աւարտուած է Ճէյմզ Քուքի արշաւախումբը, երբ կը ցանկանար հետազոտել Անթարքթիտան: Թերսթոն թերակղզիին համեմատաբար մօտ հասած է ամերիկեան «Կլեթչըր» եւ «Պերթըն Այլընտ» սառցահատները (1960 թուականին), ինչպէս նաեւ «Ն. Փալմերը» (1993 թուականին): Ափերն ամբողջովին սառոյցներէն են:
Բնութենական Պայմաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ամբողջ տարուայ ընթացքին ծովուն վրայ կը փչէ մայրցամաքային սառն օդը: Ամունտսընի ծովը կլոր տարին պատուած է սառոյցով:
Ձմեռուան ծովուն վրայ օդի ջերմաստիճանը վրա շատ ցածր է: Ամենասառն ամիսներն են՝ Յունիսը, Յուլիսը եւ Օգոստոսը: Միջին ամսական ջերմաստիճանը Յուլիսին կը կազմէ -18-էն -28: Այստեղ օդի ջերմաստիճանը կախուած է քամու ուղղութիւնէն եւ արագութիւնէն: Փոթորիկներու ժամանակ հարաւային հատուածներին ջերմաստիճանը կը նուազէ մինչեւ -30-35 աստիճանը, իսկ հիւսիսային հատուածին՝ -40-50: Հիւսիսային քամիները մի փոքր կը ջերմացնեն օդը, քանի որ կը փչեն բարեխառն գոտիէն:
Ամառնային տաքացումները կարճատեւ են եւ քիչ: Համեմատաբար ջերմ ամիսներն են՝ Դեկտեմբերը, Յունուարը եւ Փետրուարը:
Ամունտսընի ծովուն ջուրերուն մէջ տարածուած են ձուկերը, որոնք որպէս կեր կը ծառայեն փենկվիններու եւ ալպաթրոսներու համար: Սառոյցներուն վրայ կը հանդիպում են ծովաշուններ եւ ծովառիւծներ: Սա ծովուն ամէնատարածուած կետը փոքր զոլաւորն է:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Flannery Tim F. (2006)։ The Weather Makers: How man is changing the climate and what it means for life on Earth։ HarperCollins։ էջ 356։ ISBN 0-00-200751-7
- ↑ [[[:Կաղապար:Gnis3]] «Amundsen Sea»]։ Geographic Names Information System։ United States Geological Survey։ արտագրուած է՝ 23 October 2011
|
Ուիքիպահեստ նախագիծի Ամունտսընի Ծով ստորոգութեան մէջ կրնաք գտնել յաւելեալ պատկերազարդում այս նիւթի վերաբերեալ։ |