Քեռի (ֆետայի)

Արշակ Գաւաֆեան; (ծածկանուն՝ Քեռի);
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Քեռի
Ծնած է	1858
Ծննդավայր	Կարին, Էրզրումի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	15 Մայիս 1916
Մահուան վայր	Ռավանդուզ, Էրպիլ, Իրաքյան Քուրդիստան, Իրաք
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Կրօնք	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Մասնագիտութիւն	զինուորական

Քեռի, բուն անունով՝ Արշակ Գաւաֆեան (1858, Էրզրում – 15 Մայիս 1916, Ռեւանտուզ), հայ ֆետայի եւ անդամ Հ. Յ. Դաշնակցութեան^[2]։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Էրզրում 1858-ին։ Յաճախած է շրջանի հայկական վարժարանը։

Գաւաֆեան մաս կազմած է հայ յեղափոխական շարժման։ 1895-ին, Էրզրումի մէջ կատարուող Համիտեան կոտորածներու շրջանին, ան գլխաւորած է զինուած ջոկատ մը՝ հայ բնակչութիւնը պաշտպանելու համար^[3]։

1903-ին, Քեռի փոխադրուած է Սասուն եւ մասնակցած՝ Սասնոյ Բ. Ապստամբութեան (1904)։ Ապա անցած է Վասպուրական։ Հայ-թաթարական կռիւներու ժամանակ, եղած է Զանգեզուրի ինքնապաշտպանութեան կազմակերպիչներէն մէկը^[3]։ Յաջորդող տարիներուն մասնակցած է Իրանական Յեղափոխութեան (1908-1912) եւ ընկերակցած՝ Եփրեմ Խանի։ Խանի մահէն ետք, Քեռի իր ընկերոջ վրէժը լուծած է։

Ա. Համաշխարհային Պատերազմին, Քեռի դարձած է հայկական Դ. կամաւորական գունդին հրամանատար՝ ռուսական բանակին մէջ։ Ան առաջնորդած է Սարգամիշի կռիւին Պարտուզի անցքը, որուն յաղթանակը փրկած է ռուսական եւ հայկական ջոկատները։^[4]։

1916-ին, Մուսուլի ճամբուն վրայ, Քեռի եւ իր ընկերները շրջապատուած են, փախուստի տալ փորձած, սակայն Քեռի նահատակուած է։ Իր նսհատակութենէն ետք, դիակը փոխադրուած է Թիֆլիս եւ թաղուած՝ Խոջեվանքի հայկական գերեզմանատան մէջ^[4]։

Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գաբրիել Լազյան, Դէմքեր հայ ազատագրական շարժումէն, Գահիրէ, 1949:
Աւետեան Մ., Հայ ազատագրական ազգային յիսնամեայ (1870 –1920) յուշամատեան եւ Զօր. Անդրանիկ, Փարիզ, 1954:
Ղազար Չարգ, Հուշամատեան Բարձր Հայքի. Կարինապատում, Պէյրութ, 1957։
Վալադեան Վ., Քեռին, Հայրենիք ամսագիր, Պոսթըն, 1959, թիւ 11, էջ 24-35, թիւ 12, էջ 52-63, 1960, թիւ 1, էջ 45-53, թիւ 2, էջ 49-58, թիւ 3, էջ 80-89, թիւ 4, էջ 61-72։
Չորմիսեան Լեւոն, Համապատկեր արեւմտահայոց մէկ դարու պատմութեան, Բ. հատ. (1878 –1908 թթ.), Պէյրութ, 1974:
Ռուբէն, Հայ յեղափոխականի մը յիշատակները, հատ. Ա., Երեւան, 1990, հատ. Գ., Երեւան, 1991։
Իգնատ Մամյան, Ֆիդայիներ, Երեւան, 1990։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ Find A Grave — 1996.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ Antranig Chalabian, General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement - Page 583
↑ ^3,0 ^3,1 K. S. Khudaverdyan, Armenian issue: Encyclopedia, 1991 - 348st; ISBN 5897000050
↑ ^4,0 ^4,1 Museum of Learning. Explore a Virtual Museum of Knowledge, Arshak Gafavian

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229_citetype_Q107553922"_data-entity-id="Q63056">[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=92322936_Find_A_Grave]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1996.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-1] Find A Grave — 1996.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[2] Antranig Chalabian, General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement - Page 583

[KSK-3] 3,0 ^3,1 K. S. Khudaverdyan, Armenian issue: Encyclopedia, 1991 - 348st; ISBN 5897000050

[MOL-4] 4,0 ^4,1 Museum of Learning. Explore a Virtual Museum of Knowledge, Arshak Gafavian

[1]

[2]

[3]

[4]