Օսիպ Մանտելշթամ
Օսիպ Մանտելշթամ ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам | |
---|---|
| |
Ծննդեան անուն | ռուս.՝ Иосиф Эмильевич Мандельштам |
Ծնած է | 2 (14) Յունուար 1891[1] |
Ծննդավայր | Վարշաւա, Լեհական Թագաւորութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[2][3][4][…] |
Մահացած է | 27 Դեկտեմբեր 1938[2][3][5][…] (47 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն[3] |
Քաղաքացիութիւն |
Ռուսական Կայսրութիւն[6][7][8] Ռուսական Հանրապետութիւն Խորհրդային Ռուսաստան Խորհրդային Միութիւն |
Ուսումնավայր |
Հայտելպըրկի Համալսարան Սան Փեթերսպուրկի Համալսարան |
Ազդուած է | Միխայիլ Լերմոնտով? եւ Ալեքսանդր Պուշկին? |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | Քար? եւ Ժամանակի աղմուկը? |
Մասնագիտութիւն | բանաստեղծ, գրագէտ, թարգմանիչ, գրաքննադատ, ակնարկագիր, հեղինակ |
Ամուսին | Նադեժդա Մանդելշտամ? |
Ստորագրութիւն |
Օսիպ Մանտելշթամ (2 (14) Յունուար 1891[1], Վարշաւա, Լեհական Թագաւորութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[2][3][4][…] - 27 Դեկտեմբեր 1938[2][3][5][…], Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն[3]), ռուս գրող, բանաստեղծ եւ թարգմանիչ։
Կենսագրական գիծեր
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Մանտելշթամ ծնած է Վարշաւա, հրեայ վաճառականի մը յարկին տակ։ Հայրը, որ կաշիի առեւտրական էր, իրենց բնակութեան վայրէն արտագաղթի յատուկ թոյլտուութիւն ստանալով, Օսիպի ծնունդէն ետք, գաղթած են Ս․ Փեթերսպուրկ[9]։
1900-ին, Մանտելշթամ ընդունուած է Թենիշեւսքիի դպրոցը, ուր վերապատրաստուած են կարեւոր գործիչներ: Անոր առաջին բանաստեղծութիւնները տպագրուած են դպրոցական տարիներուն (1907)։
1908-ի Ապրիլին որոշած է Ֆրանսա մեկնիլ եւ Սորպոն մտնել՝ գրականութիւն եւ փիլիսոփայութիւն սորվելու։ Սակայն յաջորդ տարի ան հեռացած է՝ ընդունուելու Հայտելպերկի համալսարան։
1911-ին ընդունուած է Փեթերսպուրկի համալսարան՝ մեթոտաբանութիւն սովորելու։ Մանտելշթամ իր առաջին բանաստեղծութիւնները հրատարակած է Ափոլոնի մէջ։
Ան գրած է բանաստեղծութիւններ եւ ուղեգրութիւններ՝ նուիրուած Հայաստանի եի հայութեան։
«Ուղեւորութիւն` գոյներու երկիր» գիրքը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Գործը ռուսերէնէ թրքերէնի թարգմանած է Լուտմիլա Տենիսենքոն: Հեղինակը 1930 թուականին իր կողակցին հետ այցելած է Հայաստան եւ գիրքին ամփոփած է իր տպաւորութիւնները[10]: Այս գործին հրատարակութիւնը խրախուսուած է Ռուսիոյ Գրական թարգմանութիւններու կաճառին կողմէ: Գիրքին կողքի ձեւաւորումը կատարուած է Արետ Կըճըրի կողմէ[11][12]:
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ 1,0 1,1 https://szukajwarchiwach.pl/72/200/0/-/153/skan/full/4tU7herNt3Ia-i1Xoweoug
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ал. Морозов Мандельштам // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 568–570.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Freidin G. Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.poemhunter.com/poem/i-am-cold-transparent-spring-dresses/
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Мандельштам Осип Эмильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ http://www.nytimes.com/books/99/12/26/nnp/buzzi-flies.html
- ↑ http://www.nytimes.com/2002/02/24/magazine/lives-the-real-life-of-anna-v.html
- ↑ http://www.nndb.com/lists/505/000063316/
- ↑ Foundation Poetry (2022-01-26)։ «Osip Mandelstam»։ Poetry Foundation (անգլերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-01-27
- ↑ «Վկաները վկաներ կը փնտռեն բռնագրաւուած հայկական տարածքներուն վրայ»։ Azat Or։ 2019-01-03։ արտագրուած է՝ 2022-01-27
- ↑ «Գաղութէ Գաղութ»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2018-07-26։ արտագրուած է՝ 2022-01-27
- ↑ «Արասէն Նոր Գիրքեր - Հայերէն»։ www.bolsohays.com։ արտագրուած է՝ 2022-01-27