Jump to content

Օսիպ Մանտելշթամ

Օսիպ Մանտելշթամ
ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам
Ծննդեան անուն ռուս.՝ Иосиф Эмильевич Мандельштам
Ծնած է 2 (14) Յունուար 1891[1]
Ծննդավայր Վարշաւա, Լեհական Թագաւորութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[2][3][4][…]
Մահացած է 27 Դեկտեմբեր 1938(1938-12-27)[2][3][5][…] (47 տարեկանին)
Մահուան վայր Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն[3]
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն[6][7][8]
 Ռուսական Հանրապետութիւն
 Խորհրդային Ռուսաստան
 Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր Հայտելպըրկի Համալսարան
Սան ­Փե­թերս­պուր­կի Համալսարան
Ազդուած է Միխայիլ Լերմոնտով? եւ Ալեքսանդր Պուշկին?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Քար? եւ Ժամանակի աղմուկը?
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, գրագէտ, թարգմանիչ, գրաքննադատ, ակնարկագիր, հեղինակ
Ամուսին Նադեժդա Մանդելշտամ?
Ստորագրութիւն

Օսիպ Մանտելշթամ (2 (14) Յունուար 1891[1], Վարշաւա, Լեհական Թագաւորութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[2][3][4][…] - 27 Դեկտեմբեր 1938(1938-12-27)[2][3][5][…], Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն[3]), ռուս գրող, բանաստեղծ եւ թարգմանիչ։

Կենսագրական գիծեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մանտելշթամ ծնած է Վարշաւա, հրեայ վաճառականի մը յարկին տակ։ Հայրը, որ կաշիի առեւտրական էր, իրենց բնակութեան վայրէն արտագաղթի յատուկ թոյլտուութիւն ստանալով, Օսիպի ծնունդէն ետք, գաղթած են Ս․ Փեթերսպուրկ[9]։

1900-ին, Մանտելշթամ ընդունուած է Թենիշեւսքիի դպրոցը, ուր վերապատրաստուած են կարեւոր գործիչներ: Անոր առաջին բանաստեղծութիւնները տպագրուած են դպրոցական տարիներուն (1907)։

1908-ի Ապրիլին որոշած է Ֆրանսա մեկնիլ եւ Սորպոն մտնել՝ գրականութիւն եւ փիլիսոփայութիւն սորվելու։ Սակայն յաջորդ տարի ան հեռացած է՝ ընդունուելու Հայտելպերկի համալսարան։

1911-ին ընդունուած է Փեթերսպուրկի համալսարան՝ մեթոտաբանութիւն սովորելու։ Մանտելշթամ իր առաջին բանաստեղծութիւնները հրատարակած է Ափոլոնի մէջ։

Ան գրած է բանաստեղծութիւններ եւ ուղեգրութիւններ՝ նուիրուած Հայաստանի եի հայութեան։

«Ուղեւորութիւն` գոյներու երկիր» գիրքը

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գործը ռուսերէնէ թրքերէնի թարգմանած է Լուտմիլա Տենիսենքոն: Հեղինակը 1930 թուականին իր կողակցին հետ այցելած է Հայաստան եւ գիրքին ամփոփած է իր տպաւորութիւնները[10]: Այս գործին հրատարակութիւնը խրախուսուած է Ռուսիոյ Գրական թարգմանութիւններու կաճառին կողմէ: Գիրքին կողքի ձեւաւորումը կատարուած է Արետ Կըճըրի կողմէ[11][12]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 https://szukajwarchiwach.pl/72/200/0/-/153/skan/full/4tU7herNt3Ia-i1Xoweoug
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ал. Морозов Мандельштам // Краткая литературная энциклопедияМ.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 568–570.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Freidin G. Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 http://www.poemhunter.com/poem/i-am-cold-transparent-spring-dresses/
  5. 5,0 5,1 5,2 Мандельштам Осип Эмильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. http://www.nytimes.com/books/99/12/26/nnp/buzzi-flies.html
  7. http://www.nytimes.com/2002/02/24/magazine/lives-the-real-life-of-anna-v.html
  8. http://www.nndb.com/lists/505/000063316/
  9. Foundation Poetry (2022-01-26)։ «Osip Mandelstam»։ Poetry Foundation (անգլերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-01-27 
  10. «Վկաները վկաներ կը փնտռեն բռնագրաւուած հայկական տարածքներուն վրայ»։ Azat Or։ 2019-01-03։ արտագրուած է՝ 2022-01-27 
  11. «Գաղութէ Գաղութ»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2018-07-26։ արտագրուած է՝ 2022-01-27 
  12. «Արասէն Նոր Գիրքեր - Հայերէն»։ www.bolsohays.com։ արտագրուած է՝ 2022-01-27