Տարօնիկ գիւղ (Հ․Հ․)

Տարօնիկ․ Արարատեան դաշտի գիւղ, Հ․Հ․ Արմաւիրի կազմին մէջ։ Կը գտնուի Երեւանէն 35 քլ․ հիւսիս-արեւմուտք, Վաղարշապատէն (Էջմիածին) 8 քլ․ հարաւ-արեւմուտք։

Հակիրճ տեղեկութիւններ

Տարօնիկ, բարձրադիր գիւղ մըն է, ծովի մակերեսէն բարձրութիւնը 845 մ․ է, իսկ բնակչութեան թիւն է 2 036։

Բնակչութիւնը կը զբաղի այգեգործութեամբ եւ անասնապահութեամբ։ Ջուրի մատակարարումը անբաւարար կը նկատուի եւ ջանք կը թափուի հարցը լուծելու։

Հին անունը Զէյվա* եղած է․ բնակչութեան մեծ մասը Արեւմտեան Հայաստանի շրջաններէն (Վան, Պիթլիս, Մուշ) գաղթականներուն թոռներ ու ծոռեր են։

Զէյվա անունը կը վերաբերէ ժամանակին երկու հայաբնակ գիւղերու․ մին Արեւմտեան Հայաստանի Վանի նահանգին հարաւ-արեւմտեան մասին՝ Կարճկանի գաւառակ, իսկ երկրորդը Պատմական Հայաստանի Նախիջեւանի Շարուրի շրջանը աժմ Ատրպէյճանի սահմաններէն ներս Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետութիւն։

Տարօնիկ գիւղին հարաւ արեւելեան մասին կը գտնուի Մեծամօրի բնակավայրը։ Հնագիտական պեղումներէն յայտնաբերուած հնավայրը, կը ցուցնէ թէ շրջանը բնակուած է Ք․Ա․ 4-րդ հազարամեակէն սկսեալ եւ եղած է մշակոյթի եւ առեւտուրի կեդրոն։ Ունեցած է աստղադիտարան, մետաղաձուլարան, միջնաբերդ, գերազմանատուն։ Գտնուած հնագիտական իրերը կը տեղադրուին Մեծամօրի պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանին մէջ։

Պատկերասրահ

Տարօնիկ գիւղը եւ Մեծամօրի բնակավայրը
Մեծամօր լիճ․ ջրագրական յուշարձան
Տարօնիկ գիւղը եւ Մեծամօր բնակավայրի դամբանադաշտը
հին ջրաղաց
Մեծամօրի պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանին մուտքը
Մեծամօր բնակավայրին մէջ գտնուած մետաղաձուլարանի հետքերը․ Տարօնիկ գիւղի տարածք
Մեծամօր բնակավայրին մէջ գտնուած պալատական համալիրի հետքերը․ Տարօնիկ գիւղի տարածք