Ստեփան Շահումեանի Տուն-Թանգարան

Ստեփան Շահումեանի Տուն-Թանգարան
Տեսակ	հուշային թանգարան? եւ մշակութային արժէք
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրութիւն	Ստեփանաւան
Այցելուներ	1200

Ստեփան Շահումեանի տուն-թանգարան, տուն-թանգարան Ստեփանաւան քաղաքին մէջ։ 1978-ին Ստեփան Շահումեանի ծննդեան 100-ամեակի կապակցութեամբ կառուցուած է յուշահամալիր, որ ներառեց տուն-թանգարանի շէնքը։ Ընդգրկուած է Ստեփանաւանի պատմութեան եւ մշակոյթի անշարժ յուշարձաններու ցանկին մէջ^[2]։

Պատմութիւն

1895-ի ամրան Թիֆլիսի Ռեալական ուսումնարանի սան (յետագային փրոֆեսիոնալ յեղափոխական) Ստեփան Շահումեանը իր ջալալօղլեցի ընկերոջ Վասիլ Սիմոնեանի հրաւէրով կու գայ Ջալալօղլի, ուր յետագային 1899-ին կը հիմնէ Հայաստանի մէջ առաջին մարքսիստական խմբակը։ Այստեղ ալ կը ծանօթանայ Եկատերինա Տէր-Գրիգորեանի հետ, որ յետագային դարձաւ անոր կինը։

1923-ին ընդառաջելով ջալալօղլեցիներու խմբակի հիմնադիր եւ ղեկավար Ստեփան Շահումեանի նուիրական անունը յաւերժացնելու ցանկութեան, Լոռիի Գաւգործկոմը որոշեց Ջալալօղլին վերանուանել Ստեփանաւան։ Իսկ 29 Նոյեմբեր 1934-ին Ստեփան Շահումեանի աներոջ Սերգէյ Տէր-Գրիգորեանի տունը վերածուեցաւ տուն-թանգարանի։

1991-ին ՝ Հայաստանի անկախացումէն ետք, Ստեփան Շահումեանի տուն-թանգարանը վերակազմաւորուեցաւ մշակոյթի եւ ժամանցի կեդրոնի։

Ստեփանաւան քաղաքի պատմութեան թանգարանի ստեղծումը

Թանգարանի աշխատակիցներու ջանքերով սկսուեց քաղաքի պատմութեան թանգարանի ստեղծումը, որու նպատակն էր հաւաքագրել եւ պահպանել հայրենի տարածաշրջանի ինչպէս անցեալը, այդպէս ալ ներկան արտացոլող նիւթական, հոգեւոր, մշակութային նմուշներ, հետաքրքիր փաստաթուղթեր, զանոնք մոռացութեան վտանգէն փրկելու եւ սերունդներուն յանձնելու նպատակով։ Ձեռք բերուեցան զանազան լուսանկարներ, վկայագրեր, յուշանուէրներ, կառավարական պարգեւներ, դրամներ, անձնական օգտագործման իրեր, խոր անցեալէն մեզ հասած կաւէ, քարէ, փայտէ, մետաղէ պատրաստուած աշխատանքային գործիքներ, կենցաղային առարկաներ, զէնքեր, զարդեր, որոնք ալ դարձան նոր ստեղծուող թանգարանի առաջին ցուցանմուշները։ Այդ բացառիկ նիւթերը այցելուներուն լիակատար պատկերացում կու տան մեր նախնիներու կեանքի, կենցաղի, մշակութային մակարդակի մասին։

Միջոցառումներ

2007-էն կեդրոնին մէջ ծնունդ առած է գուսանական համոյթը, որ կը կազմակերպէ ինչպէս քաղաքային, այդպէս ալ արտագնայ համերգային ծրագրեր՝ սպասարկելով Ստեփանաւանի տարածաշրջանի ողջ բնակչութեան։

2006-էն կեդրոնին մէջ կը գործէ տիկնիկային թատրոնը, որ բարեգործական հիմունքներով կը սպասարկէ քաղաքի եւ համայնքի երեխաներուն։ Կեդրոնին մէջ կը գործեն նաեւ կարպետագործութեան, հելունագործութեան, շիւղագործութեան եւ ծղօտադրօշմանկարչութեան խմբակները, որոնց սաներու աշխատանքները պարբերաբսր կը ներկայացուին ցուցադրութեան։