Ուիլիըմ Քարլոս Ուիլիըմս

Ուիլիըմ Քարլոս Ուիլիըմս
անգլերէն՝ William Carlos Williams
Ծնած է 17 Սեպտեմբեր 1883
Ծննդավայր Rutherford, Պըրկըն շրջան, Նիւ Ճըրսի, ԱՄՆ
Մահացած է 4 Մարտ 1963(1963-03-04)[1][2][3][…] (79 տարեկանին)
Մահուան վայր Rutherford, Պըրկըն շրջան, Նիւ Ճըրսի, ԱՄՆ
Քաղաքացիութիւն  ԱՄՆ
Մայրենի լեզու Անգլերէն
Ուսումնավայր Լիսէ Քոնտորսէ
Հորաս Մաննի դպրոց?
Փենսիլվանիայի համալսարանի Փերելմանի անվան բժշկական դպրոց?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Paterson?
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, բժիշկ, ինքնակենսագիր, բժիշկ-գրող, գրական քննադատ եւ գրող
Անդամութիւն Արուեստի եւ գրականութեան ամերիկեան ակադեմիա

Ուիլիըմ Քարլոս Ուիլիըմս (17 Սեպտեմբեր 1883(1883-09-17)[1][2][3][…], Rutherford, Պերկըն Քաունթի, Նիւ Ճըրզի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[4] - 4 Մարտ 1963(1963-03-04)[1][2][3][…], Rutherford, Պերկըն Քաունթի, Նիւ Ճըրզի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), ամերիկացի խոշորագոյն բանաստեղծներէն մէկը, բժիշկ-մանկաբոյժ: 1924 թուականէն մինչեւ իր մահը զբաղեցուցած է Passaic General Hospital-ի մանկաբուժութեան բաժնի տնօրէնի պաշտօնը: Հիւանդանոցը, որ այժմ յայտնի է՝ որպէս Սուրբ Մարիամի հիւանդանոց, Ուիլիըմսի յիշատակը յարգած է յուշատախտակով, որուն վրայ գրուած է. «մենք կը քալենք հիւանդներու այն սենեակներով, ուր քալած է Ուիլիըմսը»[5]:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ուիլիըմսը ծնած է 17 Սեպտեմբեր 1883-ին Նիւ Ճըրսի նահանգի Ռութըրֆորտ քաղաքին մէջ։ Իր հայրը ներգաղթած էր Անգլիայէն, իսկ մայրը Փորթօ Ռիքոյէն [6]։ Իր աշխատանքները մեծ նմանութիւն ունին գեղանկարչութան հետ, ինչով ան հետաքրքրուեր է ամբողջ կեանքի ընթացքին։

  • Ուիլիըմսը նախնական եւ միջնակարգ կրթութիւնը ստացեր է Ռութըրֆորտ քաղաքին մէջ մինչեւ 1897 թուականը, երբ զինք երկու տարի ուղարկեր են Փարիզի Lycée Condorcet վարժարանին մէջ սորվելու:
  • Նիւ Եորք վերադառնալէն յետոյ ան ուսաներ է Հորացիա Մաննի դպրոցին մէջ, եւ յատուկ քննութիւն յանձնելով, 1902 թուականին ընդունուեր Է Փենսիլվանիայի համալսարանի բժշկական դպրոցը, որն աւարտեր է 1906 թուականին[7][8]:
  • Համալսարանը աւարտելէն յետոյ Ուիլիըմսը վերապատրաստուեր է Նիւ Եորքի ֆրանսական եւ մանկական հիւանդանոցներու մէջ, այնուհետեւ մեկներ Լայփցիկ՝ մանկաբուժութեան խորը ուսումնասիրութեան համար[9]:
  • 1909 թուականին հրատարակեր է իր առաջին «Բանաստեղծութիւններ» գիրքը[10]։
  • 1912 թուականին, երբ Ուիլիըմսը վերադարձեր է Գերմանիայէն, ամուսնացեր է Ֆլորենս Հերմանի հետ (1891-1976)[11]։
  • Անոնք տեղափոխուեր են Ռութըրֆորտ քաղաք (Նիւ Ճըրսի նահանգ) տուն, որը տարիներ շարունակ իրենց պատկանած է։
  • Ատկէ կարճ ժամանակ անց լոնտոնեան մամուլը, իր ընկեր Էզրա Փաունտի օգնութեամբ, որուն հետ ան ծանօթացեր էր Փենսիլվանիայի համալսարանի մէջ ուսանած ժամանակ, հրապարակեր է իր «Բնաւորութիւններ» բանաստեղծութիւններու երկրորդ գիրքը։
  • 1914 թուականին ծներ է Ուիլիըմսի եւ իր կնոջ առաջին որդին՝ Ուիլիըմ Ուիլիըմսը, որը հետեւեր է հօր օրինակին եւ դարձեր բժիշկ[12], իսկ 1917 թուականին ծներ է անոնց երկրորդ որդին՝ Փոլ Ուիլիըմսը[13]:
  • Ուիլիըմսը ներառուեր է իմէճիսթներու (imagism մոտեռնիստական հոսանք անգլիական եւ ամերիկեան բանաստեղծութեան մէջ՝ 1910-ական թուականներու սկիզբները մինչեւ 1920-ական թուականներու սկիզբները) խմբակին մէջ, մտերիմ եղեր է Նիւ Եորքի գրական եւ գեղարուեստական խմբակներու առաջաւոր անդամներու հետ (Մարսէլ Տիւշան, Ֆրանսիս Փիքապիա, Ուոլըս Սթիվընս, Մարիաննա մուր, Մինա Լոյ եւ այլն)[14]։
  • 1924 թուականին Եւրոպա կատարած այցի ժամանակ ծանօթացեր է Ճոյսի հետ։
  • 1929 թուականին թարգմաներ է Philippe Soupault Ֆիլիփ Սուփո:
  • Մեծ ազդեցութիւն ունեցեր է բազմաթիւ երիտասարդ բանաստեղծներու վրայ՝ պիթ սերունդի (The Beat Generation), Սեւ լեռան դպրոցի, Նիւ Եորքի դպրոցի սաներու վրայ, անոնցմէ շատերուն անձամբ օգներ է։
  • Ուիլիըմսը քանի մը փիէսներու, երեք վէպերի, գրական-քննադատական փորձագիրի երկու հատորներու հեղինակ է։
  • 1948 թուականին խցում ստացեր է, իսկ 1949 թուականէն յետոյ քանի մը անգամ՝ սրտի կաթուած: Հոգեբուժարանի մէջ բուժուեր է ընկճախտէն:

Ստեղծագործութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Բանաստեղծութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Poems (1909)
  • The Tempers (1913)
  • Al Que Quiere (1917)
  • Kora in Hell: Improvisations (1920)
  • Sour Grapes (1921)
  • Spring and All (1923)
  • Go Go (1923)
  • The Cod Head (1932)
  • Collected Poems, 1921—1931 (1934)
  • An Early Martyr and Other Poems (1935)
  • Adam & Eve & The City (1936)
  • The Complete Collected Poems, 1906—1938 (1938)
  • The Broken Span (1941)
  • The Wedge (1944)
  • Paterson, book I—V (1946—1958, ամբողջական հրատարակութիւն մէկ հատորի մէջ 1963)
  • Clouds, Aigeltinger, Russia (1948)
  • The Collected Later Poems (1950)
  • Collected Earlier Poems (1951)
  • The Desert Music and Other Poems (1954)
  • Journey to Love (1955)
  • Pictures from Brueghel and Other Poems (1962, Pulitzer Prize մրցանակ
  • Imaginations (1970)
  • Collected Poems: Volume 1, 1909—1939 (1988)
  • Collected Poems: Volume 2, 1939—1962 (1989)
  • Early Poems (1997)

Հարցազրոյց[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Speaking Straight Ahead (1976)

Նամակագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • The Selected Letters of William Carlos Williams (1957)
  • Pound/Williams: Selected Letters of Ezra Pound and William Carlos Williams (1996)
  • The Letters of Denise Levertov and William Carlos Williams (1998)
  • William Carlos Williams and Charles Tomlinson: A Transatlantic Connection (1998)

Արձակ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • The Great American Novel (1923, վեպ)
  • In the American Grain (1925)
  • A Voyage to Pagany (1928, ճանապարհորդական գրառումներ)
  • Novelette and Other Prose (1932)
  • The Knife of the Times, and Other Stories (1932)
  • White Mule (1937, վեպ)
  • Life along the Passaic River (1938, նովել)
  • In the Money (1940, վեպ, «Սպիտակ ջորու» շարունակությունը)
  • Make Light of It: Collected Stories (1950)
  • Autobiography (1951)
  • The Build-Up (1952, վեպ, եռերգութեան եզրափակումը)
  • Selected Essays (1954)
  • I Wanted to Write a Poem: The Autobiography of the Works of a Poet (1958)
  • Yes, Mrs. Williams: A Personal Record of My Mother (1959)
  • The Farmers' Daughters: Collected Stories (1961)
  • The Embodiment of Knowledge (1974, նշումներ եւ շարադրութիւն)
  • A Recognizable Image: William Carlos Williams on Art and Artists (1978)
  • The Collected Stories of William Carlos Williams (1996)

Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • William Carlos Williams; a collection of critical essays/ J.Hillis Miller, ed. Englewood Cliffs: Prentice-Hall, 1966
  • Whittemore R. William Carlos Williams, poet from Jersey. Boston: Houghton-Mifflin, 1975
  • Bloom H. William Carlos Williams. New York: Chelsea House Publishers, 1986
  • Hatlen B., Tryphonopoulos D.P. William Carlos Williams and the language of poetry. Orono: National Poetry Foundation, 2002

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Discogs — 2000.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. 4,0 4,1 (unspecified title) — 2017.
  5. «William Carlos Williams Fund For Maternal-Child Health Established At St. Mary's Hospital, Passaic»։ Rutherfordlibrary.typepad.com 
  6. Colón, David (Spring 2015), «Here's to You, Meestair Robangson: The Inter-American William Carlos Williams» (english), Label Me Latina/o 5: 9, http://labelmelatin.com/wp-content/uploads/2015/02/David-A.-Col%C3%B3n-The-Inter-American-WCW.pdf 
  7. Wagner-Martin Linda։ «Williams' Life and Career»։ Modern American Poetry։ University of Illinois։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 March 2019-ին։ արտագրուած է՝ 17 December 2013 
  8. Davis Heather։ «William Carlos Williams»։ Penn Current։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2012-11-12-ին։ արտագրուած է՝ 2011-10-27 
  9. Wagner-Martin Linda։ «Williams' Life and Career»։ Modern American Poetry։ University of Illinois։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 March 2019-ին։ արտագրուած է՝ 17 December 2013 
  10. Burt Stephen։ «Poetry Foundation bio on Williams»։ Poetryfoundation.org։ արտագրուած է՝ 2012-10-14 
  11. Wagner-Martin Linda։ «Williams' Life and Career»։ Modern American Poetry։ University of Illinois։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 March 2019-ին։ արտագրուած է՝ 17 December 2013 
  12. «Mrs. William Carlos Williams»։ New York Times։ 20 May 1976։ արտագրուած է՝ 17 December 2013 
  13. «William C. Williams»։ U.S. Census 1920։ U.S. Census Bureau։ արտագրուած է՝ 17 December 2013 
  14. Gammel, Irene Baroness Elsa: Gender, Dada, and Everyday Modernity. Cambridge, MA: MIT Press, 2002, 272.