Մարտիրոս Յարութիւնեան
| Մարտիրոս Յարութիւնեան | |
| |
| Մասնագիտութիւն՝ | քաղաքական գործիչ, պատգամավոր, դեսպան, ուսուցիչ |
|---|---|
| Ազգութիւն | Հայ |
| մահուան օր | 1938 |
Մարտիրոս Յարութիւնեան (- 1938), հայ քաղաքական գործիչ, ՀՅԴ կուսակցութեան անդամ:
Կեանք եւ գործունէութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Կրթութիւնը ստացած է Գէորգեան ճեմարանի մէջ, ապա Պերլինի համալսարանին մէջ ուսանած է տնտեսագիտութիւն: Հայրենիք վերադառնալով` աշխատած է իբրեւ ուսուցիչ, դասաւանդած է գերմաներէն, հայերէն եւ գրականութիւն:
Մ. Յարութիւնեան երիտասարդ տարիներուն անդամակցած է ՀՅԴ կուսակցութեան, դարձած է գործօն անդամ, եղած է Եւրոպայի Հայ ուսանողներու միութեան ներկայացուցիչ:
1898-ին ընտրուած է Ատրպատականի Կեդրոնական կոմիտէի անդամ:
1904-ին անցած է Պերլին:
1906-ին անդամ` Կովկասեան նախագիծը պատրաստող ՀՅԴ խորհուրդի:
1918-ին, Պաքուի ջարդէն ետք, բանակցած է արտօնութիւն ապահովելու` հայ որբանոցները Գանձակ փոխադրելու համար, ինչպէս նաեւ ազատ ելք ձեռք ձգելու հայ գաղթականներուն համար՝ դէպի Հայաստան:
Հայ-վրացական սահմանավէճին առիթով Հայաստանի կառավարութիւնը 19 դեկտեմբեր 1918-ին խորհրդարանի պատգամաւոր եւ ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար Մարտիրոս Յարութիւնեանի գլխաւորութեամբ պատուիրակութիւն ուղարկած է Ղարաքիլիսա` վրացական կողմին հետ բանակցելու համար:
Մասնակցած է ՀՅԴ ընդհանուր ժողովներու` Վիեննա, Կարին եւ Երեւան:
1919-ին ընտրուած է Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդարանի անդամ:
1920-ին նշանակուած է Հայաստանի կառավարութեան դիւանագիտական ներկայացուցիչ` Պաքուի մէջ[1]:
Մասնակցած է հայ-ազրպէյճանական խորհրդաժողովին, ու երբ Ազրպէյճան կը խորհրդայնանայ, Մ. Յարութիւնեան եւ իր օգնականները բանտարկուած են, թալանի ենթարկուած է դիւանագիտական գրասենեակը: Ազատ արձակուելէ ետք խորհրդաժողովի բանակցութիւնները վերսկսած են Ազրպէյճանի Յեղկոմին հետ, 1920-ին:
Մարտիրոս Յարութիւնեանը 1938-ին գնդակահարուած է պոլշեւիկներու կողմէ, Հայաստանի մէջ[2]:
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ admina (2021-02-20)։ «Բաքւում Հայաստանի դեսպան Տիգրան Բեկզադեանին փոխարինում է Մարտիրոս Յարութիւնեանը․ 1920»։ Aniarc (en-US)։ արտագրուած է՝ 2021-02-24
- ↑ «Հարիւր Դէմք` Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան Հիմնադրութեան Հարիւրամեակին»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2018-11-16։ արտագրուած է՝ 2021-02-24