Ձիթենեաց լեռ
Ձիթենեաց լեռ (եբր.՝ הַר הַזֵּיתִים, Հար հա-Զեյթիմ, արաբերէն՝ جبل الزيتون Ժէպէլ ալ-Զէյթուն), լեռ՝ Երուսաղէմ քաղաքի արեւելեան կողմը, Կեդրոն գետի ափին[1]։ Ունի երեք կատար (միջին բարձրութիւնը՝ 809 մ.)։ Անցեալին պատուած է ձիթենիի ծառերով։ Հրեաներու հնագոյն սրբավայր է (արմ. լանջերուն կան Ք.Ա. 2-1 հազարամեակէն մնացած վիմափոր գերեզմաններ)։ Ըստ աւետարանական աւանդութեան, արմ. ստորոտի Գեթսեմանի կոչուող պուրակը եղած է Յիսուս Քրիստոսի սիրած մենարանը, ուր Ան Յուդային մատնութեամբ ձերբակալուած է եւ խաչուած՝ Գողգոթայի մէջ (հետագային հոն հիմնուած է Սուրբ Գերեզմանի եկեղեցին)։ Ըստ նոյն աւանդութեան՝ Քրիստոս յարութիւն առնելէ ետք, երկինք համբարձած է (Ձիթենեաց լերան այն կատարէն, որուն քարերէն մէկուն վրայ իբր թէ դրոշմուած է անոր աջ ոտնատեղը)։
326-ին կամ 333-ին Հռոմի Կոստանդիանոս Մեծ կայսեր մայրը՝ Հեղինէն, Ձիթենեաց լերան վրայ հիմնած է պազիլիք եկեղեցի (վերակառուցուած է Գ. դարուն, կործանած՝ ԺԱ. դարուն)։ Ե.-Զ. դարերուն, հոն եկեղեցի հիմնած են նաեւ հայերը։ Յայտնաբերուած է հայերէն գրութեամբ ու հայական զարդաքանդակներով (սիրամարգ, կաքաւ եւ այլն պատկերներ) Զ. դարուն խճանկարի նմուշ։ Ձիթենեաց լերան վրայ հետագային կառուցուած են նաեւ այլ եկեղեցիներ ու մատուռներ։ Ձիթենեաց լեռը այժմ քրիստոնեայ ժողովուրդներու սրբավայր է[2]։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Ձիթենեաց լեռ
- ↑ Har-El, Menashe (1977)։ This is Jerusalem։ Jerusalem: Canaan Publishing House։ էջ 117
Պատկերասրահ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]-
-
Ձիթենեաց լեռ, 2009-ին
