Հենրիք Իպսեն

Հենրիք Իպսեն
նորվ.՝ Henrik Johan Ibsen
Ibsen by Olrik.jpg
Ծննդեան անուն անգլերէն՝ Henrik Johan Ibsen
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Brynjolf Bjarme
Ծնած է 20 Մարտ 1828(1828-03-20)[1][2]
Ծննդավայր Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն[1]
Մահացած է 23 Մայիս 1906(1906-05-23)[1][2] (78 տարեկանին)
Մահուան վայր Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1]
Քաղաքացիութիւն Flag of Norway.svg Նորվեկիա[3]
Մայրենի լեզու նորվեգերեն?
Ազդուած է Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգ?, Բրանդես?, Սյորեն Կիերկեգոր?, Հենրիկ Վերգելան? եւ Ենս Պետեր Յակոբսեն?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Պեր Գյունտ?, Տիկնիկների տուն?, Ուրվականներ?, Ժողովրդի թշնամին?, Վայրի բադը?, Հեդդա Հաբլեր? եւ Rosmersholm?
Տեսակ Թատերգական սեռ եւ բանաստեղծութիւն
Մասնագիտութիւն թատերագիր, բանաստեղծ, երգաթատերագիր, բեմադրիչ, գրագէտ
Ամուսին Սուզաննա Իմսեն?[4]
Ծնողներ հայր՝ Knud Ibsen?, մայր՝ Marichen Altenburg?
Երեխաներ Սիգուրդ Իբսեն? եւ Հանս Յակոբ Հենրիկսեն?
Կայքէջ Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "ref-no" does not exist։
Ստորագրութիւն
Henrik Ibsen's signature.png

Հենրիք Իպսեն (20 Մարտ 1828(1828-03-20)[1][2], Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն[1] - 23 Մայիս 1906(1906-05-23)[1][2], Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1]), XIX դարու նորվեկացի թատերագիր[5], եւրոպական «նոր տրամայի» հիմնադիր, բանաստեղծ եւ հրապարակագիր։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Իպսեն ծնած է հարուստ ընտանիքի մը մէջ։ Շուտով անոր հայրը սնանկանայ ու ընտանիքին նիւթական վիճակը կը վատանայ: Տակաւին 15 տարին չբոլորած` Իբսեն կը ստիպուի աշխատիլ:

1844-1850 տարիներուն կը սկսի եւ բուռն թափով կը ծաւալէ գրական գործունէութիւնը:

Իպսենի առաջին շրջանի գրութիւնները եւ յատկապէս կանուխ տարիներու բանաստեղծութիւնները կ՛արտայայտեն հասարակական վերելքի այն տրամադրութիւնները, որոնք կը տիրէին ազգային զարթօնքի ընթացքի մէջ գտնուող Նորվեկիոյ մէջ, յատկապէս` այդ երկրի երիտասարդութեան:

Իպսենի պատանեկութեան տարիներուն Նորվեկիան արդէն կը դառնար դրամատիրական զարգացած երկիր, ուր քաղքենիական յարաբերութիւնները յաճախ սուր ընդհարումներու մէջ էին «ամէնէն հիւսիսային» այդ ժողովուրդի դարաւոր բարքերուն ու սովորութիւններուն հետ:

Այս բոլորը իրենց արտացոլացումը կը գտնեն նաեւ նորվեկեան գրականութեան մէջ:

Ստեղծագործական կեանքի առաջին շրջանի (1849-1863) թատերախաղերով Իբսեն կը յայտնուի իբրեւ ջերմ հայրենասէր։

Գործեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • «Պուպրիկի մը տունը»,
  • «Ուրուականներ»,
  • «Վայրի բադը»,
  • «Կինը ծովէն»:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]