Հենրիք Իպսեն
Հենրիք Իպսեն նորվ.՝ Henrik Johan Ibsen | |
---|---|
![]() | |
Ծննդեան անուն | անգլերէն՝ Henrik Johan Ibsen |
Նաեւ յայտնի է իբրեւ | Brynjolf Bjarme |
Ծնած է | 20 Մարտ 1828[1][2] |
Ծննդավայր | Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն[1] |
Մահացած է | 23 Մայիս 1906[1][2] (78 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1] |
Քաղաքացիութիւն |
![]() |
Մայրենի լեզու | նորվեգերեն? |
Ազդուած է | Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգ?, Բրանդես?, Սյորեն Կիերկեգոր?, Հենրիկ Վերգելան? եւ Ենս Պետեր Յակոբսեն? |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | Պեր Գյունտ?, Տիկնիկների տուն?, Ուրվականներ?, Ժողովրդի թշնամին?, Վայրի բադը?, Հեդդա Հաբլեր? եւ Rosmersholm? |
Տեսակ | Թատերգական սեռ եւ բանաստեղծութիւն |
Մասնագիտութիւն | թատերագիր, բանաստեղծ, երգաթատերագիր, բեմադրիչ, գրագէտ |
Ամուսին | Սուզաննա Իմսեն?[4] |
Ծնողներ | հայր՝ Knud Ibsen?, մայր՝ Marichen Altenburg? |
Երեխաներ | Սիգուրդ Իբսեն? եւ Հանս Յակոբ Հենրիկսեն? |
Կայքէջ | Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "ref-no" does not exist։ |
Ստորագրութիւն![]() |
Հենրիք Իպսեն (20 Մարտ 1828[1][2], Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն[1] - 23 Մայիս 1906[1][2], Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1]), XIX դարու նորվեկացի թատերագիր[5], եւրոպական «նոր տրամայի» հիմնադիր, բանաստեղծ եւ հրապարակագիր։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Իպսեն ծնած է հարուստ ընտանիքի մը մէջ։ Շուտով անոր հայրը սնանկանայ ու ընտանիքին նիւթական վիճակը կը վատանայ: Տակաւին 15 տարին չբոլորած` Իբսեն կը ստիպուի աշխատիլ:
1844-1850 տարիներուն կը սկսի եւ բուռն թափով կը ծաւալէ գրական գործունէութիւնը:
Իպսենի առաջին շրջանի գրութիւնները եւ յատկապէս կանուխ տարիներու բանաստեղծութիւնները կ՛արտայայտեն հասարակական վերելքի այն տրամադրութիւնները, որոնք կը տիրէին ազգային զարթօնքի ընթացքի մէջ գտնուող Նորվեկիոյ մէջ, յատկապէս` այդ երկրի երիտասարդութեան:
Իպսենի պատանեկութեան տարիներուն Նորվեկիան արդէն կը դառնար դրամատիրական զարգացած երկիր, ուր քաղքենիական յարաբերութիւնները յաճախ սուր ընդհարումներու մէջ էին «ամէնէն հիւսիսային» այդ ժողովուրդի դարաւոր բարքերուն ու սովորութիւններուն հետ:
Այս բոլորը իրենց արտացոլացումը կը գտնեն նաեւ նորվեկեան գրականութեան մէջ:
Ստեղծագործական կեանքի առաջին շրջանի (1849-1863) թատերախաղերով Իբսեն կը յայտնուի իբրեւ ջերմ հայրենասէր։
Գործեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Պուպրիկի մը տունը»,
- «Ուրուականներ»,
- «Վայրի բադը»,
- «Կինը ծովէն»:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Haave J. Familien Ibsen — Telemark Museum, 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
- ↑ Norsk biografisk leksikon — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
- ↑ Henrik Ibsen Biography, Playwright(1828–1906)(անգլերէն)
|