Հենրիք Իպսեն

Հենրիք Իպսեն; նորվ.՝ Henrik Johan Ibsen
Ծննդեան անուն	անգլերէն՝ Henrik Johan Ibsen
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Brynjolf Bjarme
Ծնած է	20 Մարտ 1828
Ծննդավայր	Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն
Մահացած է	23 Մայիս 1906 (78 տարեկանին)
Մահուան վայր	Քրիստիանիա, Նորվեկիա
Քաղաքացիութիւն	Նորվեկիա
Մայրենի լեզու	նորվեգերեն?
Ազդուած է	Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգ?, Բրանդես?, Սյորեն Կիերկեգոր?, Հենրիկ Վերգելան? եւ Ենս Պետեր Յակոբսեն?
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Պեր Գյունտ?, Տիկնիկների տուն?, Ուրվականներ?, Ժողովրդի թշնամին?, Վայրի բադը?, Հեդդա Հաբլեր? եւ Rosmersholm?
Տեսակ	Թատերգական սեռ եւ բանաստեղծութիւն
Մասնագիտութիւն	թատերագիր, բանաստեղծ, երգաթատերագիր, բեմադրիչ, գրագէտ
Ամուսին	Սուզաննա Իմսեն?
Ծնողներ	հայր՝ Knud Ibsen?, մայր՝ Marichen Altenburg?
Երեխաներ	Սիգուրդ Իբսեն? եւ Հանս Յակոբ Հենրիկսեն?
Կայքէջ	Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "ref-no" does not exist։
	Ստորագրութիւն;

Հենրիք Իպսեն (20 Մարտ 1828(1828-03-20)^[1]^[2], Շիեն, Շվեդ-նորվեգական միություն^[1] - 23 Մայիս 1906(1906-05-23)^[1]^[2], Քրիստիանիա, Նորվեկիա^[1]), XIX դարու նորվեկացի թատերագիր^[5], եւրոպական «նոր տրամայի» հիմնադիր, բանաստեղծ եւ հրապարակագիր։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Իպսեն ծնած է հարուստ ընտանիքի մը մէջ։ Շուտով անոր հայրը սնանկանայ ու ընտանիքին նիւթական վիճակը կը վատանայ: Տակաւին 15 տարին չբոլորած` Իբսեն կը ստիպուի աշխատիլ:

1844-1850 տարիներուն կը սկսի եւ բուռն թափով կը ծաւալէ գրական գործունէութիւնը:

Իպսենի առաջին շրջանի գրութիւնները եւ յատկապէս կանուխ տարիներու բանաստեղծութիւնները կ՛արտայայտեն հասարակական վերելքի այն տրամադրութիւնները, որոնք կը տիրէին ազգային զարթօնքի ընթացքի մէջ գտնուող Նորվեկիոյ մէջ, յատկապէս` այդ երկրի երիտասարդութեան:

Իպսենի պատանեկութեան տարիներուն Նորվեկիան արդէն կը դառնար դրամատիրական զարգացած երկիր, ուր քաղքենիական յարաբերութիւնները յաճախ սուր ընդհարումներու մէջ էին «ամէնէն հիւսիսային» այդ ժողովուրդի դարաւոր բարքերուն ու սովորութիւններուն հետ:

Այս բոլորը իրենց արտացոլացումը կը գտնեն նաեւ նորվեկեան գրականութեան մէջ:

Ստեղծագործական կեանքի առաջին շրջանի (1849-1863) թատերախաղերով Իբսեն կը յայտնուի իբրեւ ջերմ հայրենասէր։

Գործեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

«Պուպրիկի մը տունը»,
«Ուրուականներ»,
«Վայրի բադը»,
«Կինը ծովէն»:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Haave J. Familien Ibsen — Telemark Museum, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q97195660"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4591014"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30124382"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
↑ Norsk biografisk leksikon — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1563206"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q266603"></a>
↑ Henrik Ibsen Biography, Playwright(1828–1906)(անգլերէն)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7725634"_data-entity-id="Q97195660"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q30124382|Haave&nbsp;J.]]</i>_[[:d:Q97195660|Familien_Ibsen]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q4591014|Telemark_Museum]],_2017.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q97195660"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4591014"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30124382"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Haave J. Familien Ibsen — Telemark Museum, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q97195660"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4591014"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30124382"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">[https://cs.isabart.org/person/15876_Կերպարվեստի_արխիվ]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1414426_citetype_Q3491832_citetype_Q55341040_citetype_Q847959_citetype_Q84863712_citetype_Q24579448_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q37312">[http://www.imdb.com/name/nm0406585/_Person_Profile]_//_Internet_Movie_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1990.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a></div>-3] Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q1563206">[https://nbl.snl.no/Henrik_Ibsen_Norsk_biografisk_leksikon]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q266603|Kunnskapsforlaget]]._—_ISSN_[https://www.worldcat.org/issn/2464-1502_2464-1502]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1563206"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q266603"></a></div>-4] Norsk biografisk leksikon — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1563206"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q266603"></a>

[5] Henrik Ibsen Biography, Playwright(1828–1906)(անգլերէն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]