Համպուրկի Արուեստի եւ Տիզայնի Թանգարան

Համպուրկի Արուեստի եւ Տիզայնի Թանգարան

Տեսակ Պատկերասրահ եւ թանգարանի շենք?[1]
Երկիր  Գերմանիա[2]
Տեղագրութիւն Համբուրգ Միտտե?[3]
Վայր Սուրբ Գևորգ?[3] եւ Սթայնթոր?
Կազմուած է Համբուրգի արվեստի և արհեստների թանգարանի գրադարան? եւ Q102397359?
Հասցէ Steintorplatz
Հիմնադրուած է 1868
Այցելուներ 241 000
Տնօրէն Տուլգա Բեյերլե?[4]
53°33′04″N 10°00′34″E / 53.551111°N 10.009444°E / 53.551111; 10.009444
Կայքէջ mkg-hamburg.de
Քարտէս
Քարտէս

Համպուրկի Արուեստի եւ Տիզայնի Թանգարան (գերմաներէն՝ Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg), գեղարուեստի, կիրառական եւ զարդական արուեստի թանգարան Գերմանիոյ Համպուրկ քաղաքին մէջ։ Այն կը գտնուի քաղաքին կեդրոնը՝ Hauptbahnhof-ի (գլխաւոր կայարանի) մօտակայքը:

Պատմություն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Թանգարանը հիմնադրուած է 1874-ին, Լոնտոնի Վիքթորիայ եւ Ալպերթ թանգարանին, Վիեննայի Կիրառական Արուեստի Թանգարանին եւ Պերլինի Զարդարուեստի Թանգարանի օրինակով: 1877-ին, թանգարանը տեղափոխուած է իր ներկայի վայրը՝ 1873-1975-ականներուն կառուցուած Շտայնտորպլացի մէջ գտնուող շէնքը[5]:

1919-1933-ականներուն տնօրէն Մաքս Սաուերլանտթի ղեկավարութեամբ թանգարանը ձեռք բերած է Էքսպրեսիոնիստական ստեղծագործութիւններու մեծ հաւաքածոյ[6]: 1933-էն ետք, «այլասերած արուեստի» դէմ նացիական արշաւը հանգեցուց բազմաթիւ ժամանակակից ստեղծագործութիւններու կորուստին, ինչպէս նաեւ Սաուերլանտթի բռնի հեռացման: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքին՝ 1943-ին, շէնքը մասամբ աւերուեցաւ, իսկ վերակառուցումը աւարտեցաւ 1959-ին[5]: Շէնքն կեդրոնական առանցքը նախագծած է Հարոլտ Հարտոկ։

Հաւաքածոներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Փասքալ Թասքենի քլավեսինը, 1788

Թանգարանին հաւաքածոները[7][8]՝

  • Պատմական ստեղնաշարային գործիքներ՝ կլավեսիններ, սպինետներ, վերջինելներ, քլավիկորտներ, մուրճիկներով դաշնամուրներ եւ քառակուսի դաշնամուրներ:
  • Հախճապակի եւ ճենապակի՝ ներկայացուած են 17-րդ եւ 18-րդ դարերու ճենապակու հիմնական արտադրողներու մեծ մասը:
  • Իսլամ` հավաքածոյին առանցքը կը կազմէ Ուզպեքիստանի Պուխարա քաղաքին մէջ գտնուող Պուեան Քուլի Չանի (1348-1368) դամբարաններու 71 կղմինտրային բեկորներու հաւաքածոն: Իսլամական բաժինը կը ներառ է նաեւ խեցեղէն, գորգեր եւ գիրքեր:
  • 16-րդ դարու գորգ Լիւն աբբայութեան կողմէ։ Կը ցուցադրուի տարին միայն մէկ անգամ, քանի մը օր՝ Զատիկի եւ Պենտեկոսի միջեւ ինկած ժամանակահատուածի ընթացքին[9]:
  • Կահոյք` Անրի Վան տէ Վելտէի եւ Փոլ Կոկէնի կողմէ:
  • Ճափոնական թէյի տունը եւ ուղեկցող արարողութիւն:
  • Արթ նուվօ՝ նորաձեւ կահոյքի եւ ցուցանմուշներու ամբողջութիւն, «Փարիզեան սենեակ», որուն մեծ մասը գնուած է 1900-ին Փարիզի մէջ կայացած համաշխարհային տօնավաճառէն[10], օրինակ՝ 1907-ի երկու մեծ սպիտակ քանդակները, աղջիկներու հախճապակեայ քանդակներ եւ Օտտօ Էքմանի «Կարապի գորգը» (1897):
  • Ժամանակակից, 1914-1945 թթ.՝ էքսպրեսիոնիստական աշխատանքներ, օրինակ՝ Ռիչարտ Հայցմանի կերտած կենդանիներու քանդակները, Էրնստ Հեքելի թխկենէ պատրաստուած կնոջ քանդակը, Քարլ Շմիդտ-Ռոտլուֆի եւ Էվալդ Մատարէի աշխատանքներէն օրինակներ, ինչպես նաեւ Bauhaus ոճով առօրեայ առարկաներ:
  • Այլ հաւաքածոներու մէջ ընդգրկուած են barocco պատկերներ, առարկաներ՝ բերուած Հեռաւոր Արեւելքէն, զարդական գործեր[11], գիրքերու պատկերազարդումներ, կրաֆիքական արուեստ, լուսանկարներ, հնարժէք իրեր, խեցեղէն, զէնքեր եւ արձաններ:

Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Prestel-Museumsführer Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg. Prestel, Munich, 2000. ISBN 3-7913-2206-0. (գերմաներէն)

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]