Jump to content

Համբարձում Խաչանեան

Համբարձում Խաչանեան
Ծնած է 13 Փետրուար 1894(1894-02-13)
Ծննդավայր Տրապիզոն, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է 30 Յուլիս 1944(1944-07-30) (50 տարեկանին) կամ 30 Յունիս 1944(1944-06-30)[1] (50 տարեկանին)
Մահուան վայր Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
Մասնագիտութիւն դերասան
Աշխատավայր Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան ակադեմական թատրոն

Համբարձում Խաչանեան (13 Փետրուար 1894(1894-02-13), Տրապիզոն, Օսմանեան Կայսրութիւն - 30 Յուլիս 1944(1944-07-30) կամ 30 Յունիս 1944(1944-06-30)[1], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ դերասան եւ Հայաստանի Վաստակաւոր արուեստագէտ։

Կեանք եւ գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Տրապիզոն: Մէկ տարեկանին ընտանիքին հետ միասին տեղափոխուած է Ուքրանիա, ուր տեղի հայկական ծխական դպրոցին մէջ ստացած է իր նախնական կրթութիւնը: Հօր մահէն ետք որոշ ժամանակ կիսատ թողած է ուսումը եւ ապա որոշ ընդհատումներով շարունակած:

Փոքր տարիքէն Խաչանեանի հայրը զինք տարած է թատերական ներկայացումներու, ուր դերասանին մէջ արթնցած է դերասանութեան հանդէպ սէրը: Դպրոցական տարիներէն Խաչանեան որոշ փոքր դերերով սկսած է բեմ բարձրանալ: Նկատելով դերասանութեան հանդէպ ունեցած շնորհքը, Խաչանեան հետեւած է մասնաւոր դերասանական դասընթացքներու եւ շրջանաւարտ ըլլալէ ետք իբրեւ թատրոնի դերասան սկսած է բեմ բարձրանալ զանազան քաղաքներու մէջ:

1-ին շարք` Գուրգէն Ջանիբեկոան, Բագրատ Մուրադյան, Մկրտիչ Ջանան: 2-րդ շարք` Աւետ Աւետիսեան, Վաղարշ Վաղարշեան, Արուս Ոսկանեան, Հրաչեայ Ներսիսեան: 3-րդ շարք` Օրի Բունիաթեան, Համբարձում Խաչանեան (1925 թուական)

Վրաստանի մէջ տեղի ունեցած թատերական ներկայացումի ընթացքին յայտնի դերասան, գրող եւ արձակագիր Վահրամ Փափազեան տեսած է Խաչանեանը եւ գնահատելով դերասանին կարողութիւնը՝ իր հետ բերած է Երեւան եւ այսպիսով Խաչանեան դարձած է առաջին պետական թատրոնի դերասան[2]:

Ապա Խաչանեան ընդունուած է Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան թատրոն, ուր մնացած է մինչեւ 1933 թուականը, ապա անցած է Երեւանի բանուորական թատրոն:

Թատրոնի կողքին ան 1925 թուականին դեր ստանձնած է Հայկինոյի առաջին ժապաւէն՝ «Նամուս»ին մէջ: Դերասանը դերեր ստանձնած է «Շոր եւ շորոր», «Խասփուշ», «Չար ոգի», «Պէպօ», «Սեւանի ձկնորսները», «Քաջ Նազար» եւ այլ ժապաւէններու մէջ[3]:

Շնորհիւ իր վաստակին, Խաչանեան 1935 թուականին արժանացած է Հայաստանի Վաստակաւոր արուեստագէտի կոչումին:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
  2. «Թախծոտ ու վշտացած «Տոն Ժուանի» անկրկնելի Սգանարելը…»։ Հայաստանի Հանրապետութիւն։ արտագրուած է՝ 2022-07-27 
  3. «Համբարձում Խաչանեան. Կենսագրութիւն»։ Matyan.am (hy-AM)։ 2022-05-01։ արտագրուած է՝ 2022-07-27 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։