Աստուածատուր Ա. Համադանցի
 |
Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
| Աստուածատուր Ա. Համադանցի | |
|---|---|
| Ծնած է | 17-րդ դար |
| Ծննդավայր | Համադան, Իրան |
| Մահացած է | 10 Հոկտեմբեր 1725 |
| Մասնագիտութիւն | քահանայ |
| Վարած պաշտօններ | Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս[1] |
Աստվածատուր Ա. Համադանցի (անհայտ – 10 Հոկտեմբեր 1725), Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1715 թուականէն։ Յաջորդած է Աղեքսանդր Ա. Ջուղայեցիի։
Կենսագրութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Կաթողիկոսութեան շրջանը զուգադիպած է Արեւելեան Հայաստանի մէջ թուրք-պարսկական հակամարտութեան ծաւալման հերթական սրման հետ։
Պարսիկները զինք հալածած են՝ Ռուսաստանի հետ կապեր ունենալու ամբաստանութեամբ։ Աստուածատուր Ա. Համադանցիի խնդրանքով Պարսից Թահմազ շահը 1724-ին յատուկ հրովարտակով Պարսկաստանի մէջ վերացուցած է մահմետականութիւն ընդունած հայերու բացառիկ իրաւունքը՝ հայրենական ժառանգութեան նկատմամբ (ըստ այդ իրաւունքի, քրիստոնեայ ընտանիքի մէկ անդամը կարելիութիւն ունէր դառնալու ընտանիքի միակ ժառանգորդը, եթէ մահմետականութիւն ընդունէր)։ Նոյն թուականին վերցնել տուած նաեւ գլխահարկի յաւելումները։ Այդ առիթով, ան երկիր վերադառնալու կոչ ուղղած է խտրականութեան հետեւանքով այլ երկիրներու մէջ հաստատուած արեւելահայ վաճառականներուն։ Յատուկ կոնդակով Շամախի, Շիրուանի եւ Շաքիի թեմերը հռչակած է տէրունի հանել Գանձասարի կաթողիկոսութեան իրաւասութենէն։
Աստուածատուր Ա. Համադանցիէ մեզի հասած են շարք մը երկեր՝ հիմնականօրէն մատենագրական վկայություններու քաղուածքներ եւ կոնդակներ։ Անոր պատուէրով՝ Աւետիք Տիգրանակերտցին, կազմած է Գաւազանագիրք մը։
10 Հոկտեմբեր 1725-ին Օշական գիւղին մէջ լուսնի խաւարման ժամանակ լայնագիր պատուհանէն դիտած ատեն վար կ'իյնայ եւ ժամեր ետք կը մահուան ։ Մարմինը Էջմիածին կը տեղափոխուի եւ Հռիփսիմէի վանքի բակին մէջ հողի կը յանձնուի։
Կաթողիկոսական գահին Աստուածատուր Ա. Համադանցիի յաջորդած է Կարապետ Բ. Ուլնեցին։