Աղեքսանդր Ա. Ջուղայեցի

Աղեքսանդր Ա. Ջուղայեցի;
Ծնած է	17-րդ դար
Ծննդավայր	Սպահան, Իրան
Մահացած է	22 Նոյեմբեր 1714
Մահուան վայր	Վաղարշապատ
Մասնագիտութիւն	քահանայ
Վարած պաշտօններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս

Աղեքսանդր Ա․ Ջուղայեցի (17-րդ դար, Սպահան, Իրան - 22 Նոյեմբեր 1714(1714-11-22), Վաղարշապատ)։ Ամենայն հայոց կաթողիկոս, յաջորդած՝ Նահապետ Ա. Եդեսացիին, նկար՝ ^[2]։

Կենսագրութիւն

Հայոց կաթողիկոս՝ 1706 թուականէն։ Նախ եղած է՝ Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի, առաջնորդ (1697-1706), պաշտպանած՝ հայ եկեղեցւոյ դաւանական սկզբունքները, ընդդէմ Նոր Ջուղայի կաթոլիկ քարոզիչներուն եւ այդ առթիւ 1682 թուականին շարադրած իր «Գիրք Ատենական, Որ Ասի Վիճաբանական» գործը (հրտ. 1687)։ Հալածած է կաթոլիկութիւն ընդունած հայերը։ Ունի տպագիր ու անտիպ աշխատութիւններ ու նամակներ։ Կարեւոր են Կղեմէս ԺԱ. պապին եւ Պետրոս Մեծ-ին ուղղուած նամակները։

Ռուս կայսրին ուղղուած նամակը ցոյց կու տայ թէ՝ Աղեքսանդր Ջուղայեցին յարած է Իսրայէլ Օրիի ազատագրական գաղափարներուն, ունեցած՝ ռուսական կողմնորոշում։

Հմուտ՝ վանական կարգերուն, կաթողիկոս դառնալէն անմիջապէս ետք վերանորոգութիւններու ձեռնամուխ ըլլալով շինած է ձմրան սեղանատուն, վանքը հարստացուցածկահ-կարասիով, անօթներով, սպասներով եւ ձեռք բերած է կալուածներ։ Այս բոլորին կողքին, իբրեւ գրագիտութեան սիրահար, դպրոցներ բացած է եւ ջերմապէս ջատագոված մայր եկեղեցին։ Վախճանած է 22 Նոյեմբեր 1714-ին եւ թաղուած՝ Մայր Տաճարի արեւմտեան դրան աջ կողմը՝ զանգակատան տակ։ ^[3]^[4]

Աղբիւրներ

«Հայկական Սովետական Հանրագիտարան», հ.1, էջ 253

Ծանօթագրութիւն

↑ Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ «նկարը»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11
↑ «Հայկական հետազօտութիւններոի ինստիտուտ, Կրօն, Ղազարյան Ա․ (արեւլահայերէն)»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11
↑ «ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՍՈՒՐԲ ԵԿԵՂԵՑԻ ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԹԵՄ, ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ Ա ՋՈՒՂԱՅԵՑԻ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] «նկարը»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11

[3] «Հայկական հետազօտութիւններոի ինստիտուտ, Կրօն, Ղազարյան Ա․ (արեւլահայերէն)»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11

[4] «ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՍՈՒՐԲ ԵԿԵՂԵՑԻ ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԹԵՄ, ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ Ա ՋՈՒՂԱՅԵՑԻ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-06-11-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-11

[1]

[2]

[3]

[4]