Jump to content

Այնթապի Հերոսամարտը (գիրք)

Այնթապի Հերոսամարտը
Խմբագիրներ Գէորք Ա․ Սարաֆեան (Հայերէն բնօրինակին խմբագրողն ու հրատարակութեան պատրաստողը, Անգլերէն՝ Kevork A. Sarafian)
Հեղինակ Գէորգ Պապոյեան (Անգլերէն՝ Kevork Baboian)
Սկզբնական վերնագիր Պատմութիւն Անթէպի Հայոց - History of Anteb Armenians (ապա փոխուած՝ Այնթապի Հերոսամարտը)
Թարգմանիչ Իւմիթ Քուրթ (Թրքերէն՝ Ümit Kurt)
Լեզու Հայերէն (թարգմանուած Անգլերէնի)
Հրատարակող Կոմիտաս Հաստատութիւն (ԿԻ) - Gomidas Institute Books
Հրատարակչական թուական
1953 (Հայերէն բնօրինակը), 2017 (Տոքթոր Քուրթ-ի Անգլերէն թարգմանութիւնը)


Այնթապի Հերոսամարտը կամ Այնթապի Հերոսական Ճակատամարտը գիրք մըն է Գէորգ Պապոյեանի (անգլերէն՝ Kevork Baboian) գրիչով, Անգլերէնի թարգմանուած է պատմաբան Իւմիթ Քուրթի գիրջով որ կը պատմէ Այնթապի Հերոսամարտը 1920 թուականի Ապրիլին տեղի ունեցած որ տեղի ունեցաւ յարձակող Քէմակլական թուրքերուն եւ քաղաքի Հայ բնակչութեան միջեւ։[1]

Այնթապ Կիլիկիոյ գլխաւոր քաղաքներէն է եւ կը գտնուի Եփրատի վտակ Սաճուրի ափին: Ի. դարու սկիզբի տուեալներով, ունէր 50 հազար բնակիչ, որուն 20 հազարը հայեր էին: Այնթապցի հայերը գլխաւորաբար արհեստաւորներ եւ առեւտրականներ էին:

Այնթապի մէջ կը գործէին հայկական վեց եկեղեցիներ. Սուրբ Աստուածածին մայր եկեղեցին կառուցուած էր 19-րդ դարու վերջաւորութեան: Վարժարաններ` Վարդանեան, Ներսէսեան, Հայկանուշեան եւ աւետարանականներու Այնթապ քոլէճը, իսկ 1912¬ին բացուած է Կիլիկեան ճեմարանը:

Քաղաքը Մարտին նախորդած Մեծ Եղեռնի Օրերուն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Այնթապցիք 1915-ին տեղահանուեցան եւ քշուեցան Տէր Զօրի անապատները: Առաջին աշխարհամարտի աւարտին, Օսմանեան կայսրութեան պարտութենէն ետք, Այնթապ անգլիական գրաւումի ենթարկուեցաւ, որմէ ետք, 1919-ին, քանի մը հանգրուանով, այնթապցիք վերադարձան իրենց պապենական օճախները, որոնք թալանուած էին: Այդ ժամանակ Այնթապ ունէր 40 հազար բնակիչ, որուն 18 հազարը` հայեր: Այնթապցիք կազմեցին Ազգային միութիւն, որ դարձաւ տեղական իշխանութիւն:

1920 թուականի ապրիլի 1-ին թրքական կանոնաւոր զօրքի եւ աւազակախումբերու կողմէն Այնթապի հայկական թաղերուն վրայ յարձակելէն ետք, Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ զանգակատունէն արձակուած հրազէնային վեց համազարկով տրուեցաւ Այնթապի ինքնապաշտպանութեան սկիզբն ազդարարող ազդանշանը:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. «103-Ամեակ Այնթապի Հերոսամարտին – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2023-06-11