Խաչատուր Առաքելեան

Հռոմայ անդրանիկ հայ ծառաներից մէկը. ծն. 1666 թ. կարինում .եւ պատանի հասակում ս. Էջմիածին ուղարկուեցաւ ուսանելու, սակայն Վարդան վ. Յունանեանի դըդմամբ(սա իր անկարգ վարքու բարքի համար Էջմիածինում բանտարկուած լինելով նոր էր ազատուել) նրա հետ Հռում գնաց որտեղ ուրրանեան դպրոցի սխոլաստիք դասընթացն աւարտելով, 1692-ին վարդ ձերնադրուեցաւ եւ որպէս քարոզիչ ուղարկուեցաւ Կ.Պօլիս իր հայենակիցներին կաթոլիկութիւն քարոզելու, Այնտեղ նրան շատ լաւ ընդունելութիւն ցույց տուին եւ նա մազապուրծ՝ փախաւ հայերից եւ այս ու այն օտարազգերի ողորմութեան ապաւինուեցաւ։ Կ. Պօլսում նա ծանօթացաւ Մխիթարեան միաբանութեան հիմնադիր Մխիթար վ-ի հետ եւ նրան էլ կաթոլիկութեամբ վարկելով՝ դըդեց անցնել Իտալիա (Մխիթարն անցաւ իբրեւ հայ, բայց նրա ժառանգները դաւաճանեցին հայրենի եկեղեցուն...)։ Կ Պոլիս անյաջողութիւններն ու հունձի պակասութիւնը նրան ստիպեցին հեռանալ աիդ տեղից եւ նա 1718-ին քարոզիչի պաշտօնով անցաւ Բելգրադ . Տրանսիլիվանիոյ հայքաղաքներ,որպէս զի բաղդից հալածուած հայ գաղդականներին գոնէ կարող լինի մոլորեցնելու։Այստեղ արդեն բացարձակ հալածանքն անկարելի էր, պապականութիւնը եւ պապը թագաւորում էին թագաւորների վրայ...Մեռաւ 1740 ապրիլ 30-ին *)։ գը վաստ,-ա) քերականութիւն հայ Հռոմ 1691 . բ) համառութիւն բարոյականի աստուածարանութեան Վտ.1709։ Բացի այս ունին նաեւ քանի մի սխոլաստիք կրուածքներ։