Քինկսթըն
| Բնակավայր | |
|---|---|
| Քինկսթըն | |
| անգլերէն՝ Kingston | |
| A city which hath foundations | |
 | |
| Երկիր |
 Ճամայքա[1] |
| Հիմնադրուած է՝ | 1692 |
| Տարածութիւն | 480 000 000 քառակուսի մետր |
| ԲԾՄ | 9±1 մեթր |
| Բնակչութիւն | 580 000 մարդ (2009)[2] |
| Կը գտնուի ափին | Քարիպեան Ծով |
| Ժամային գօտի | UTC-5 |
| Անուանուած է | Քինգսթոն ապոն Թեմս? |
| Պաշտօնական կայքէջ | ksac.gov.jm |
Քինկսթըն (անգլերէն՝ Kingston), ճամայքայի մայրաքաղաքը։ Կը գտնուի Ժամայքա կղզիի հարաւային ափը։ 1976 թուականին ունէր 614 000 բնակչութիւն (արուարձաններով), իսկ 2010-ին՝ 936 600։ Մենթ Անտրուի հետ կ՛առաջացնէ առանձին վարչական միաւոր։ Կը հանդիսանայ երկրի գլխաւոր առեւտրա-արդիւնաբերական եւ մշակութային կեդրոնը, նաւահանգիստը, երկաթուղային եւ ինքնաշարժներու ուղիներու հանգոյցը։
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Հիմնուած է 1692 թուականը որպես Փօրթ Ռոյըլը աւերած երկրաշարժը վերապրածներու համար նախատեսուած վայր մը:
Նախքան երկրաշարժը Քինկսթընին տեղը պարապ վայր մը եղած էր։ Երկրաշարժէն ողջ մնացածները ճամբար մը տեղավորեցան ծովուն դիմացը: Մօտավորապէս երկու հազար հոգի մահացանայդ ատենը մոսքիթներու տարածած ախտերէն: 1703-ին հրդեհէն Փօրթ Ռոյըլին վերջնական աւերուելէն ետք քաղաքը սկսաւ աճիլ: Կազմուեցաւ Քինկսթընին նախագիծ, մը, ըստ որու քաղաքը կազմուած էր ուղիղ փողոցներու ցանցէ կը սահմանափակուէր չորս փողոցներով:
Առաջին ազատ դպրոցը բացուեցաւ 1729-ը[3]: Նաեւ կար թատրոն մը, որ կը գործէ մինչ օրս: 1755-ին նահանգապետ որոշեցաւ կառաւարութիւնը Սփէնիշ Թաունէն Քինկսթըն տեղափոխիլ:
XVIII դարու վերջը քաղքին մէջը կար 3 000-է աւել աղիւսէ շենք: Ծովախորշը կը նպաստեր առեւտուրը եւ մաս կազմեցաւ XVIII դարու քանի մը ծովային պատերազմներու: Քինկսթըն իր վրայ վերցրաւ սպանական քաղաքին գործառույթներ, որոնց թիւը՝ գիւղտնտեսութիւն, առեւտրային, մշակութիւն եւ գլխաւոր փոխադրային հանգոյց դեպի կղզիին միւս մասերը:
-
Քինկսթըն 1907-ին երկրաշարժէն ետք:
-
Միջազգային տիեզերակայանէն ստացուած Քինկսթընին պատկերը:
-
Քինկսթընին տէսքը ծովուն կողմէ
.jpg)
Կառաւարական հաստատութիւնները Քինկսթըն տեղափոխուեցան 1872-ին, եւ իր մայրաքաղաքին կարգավիճակը պահպանեցաւ, երբ 1962-ին կղզին ձեռք բերաւ անկախութիւն: 1907-ին երկրաշարժեն զոհուեցան 800 հոգի: Սա երկրաշարժը ավերեցաւ գրեթէ բոլոր պատմական շինութիւնները:
Քինկսթընին մէջ ներկայիս կը գտնուին Ուէսթ Ինդիո համալսարանը, որ կը սպասարկէ Քարիպին աւազանի երկրները, նաեւ Պոպ Մարլիի թանգարանը:
Քինկսթընին աղքատ թաղամասերը ծագած է ռէկկեյ (անգլերէն՝ reggae) երաժշտական ուղղութիւնը: 1960-ի Քինկսթըն Պրիթական Համագործակցութեան խաղերը անց կացուած են:
Բնակչութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Քինկսթընին բնակչութեան մեծ մասը ունէ ափրիկէան ծագում: Խոշոր ազգային փոքրամասնութիւններ XIX դարու վերջերը որպես պայմանագիրային ծառայողներ ժամանած Գարիպեան աւազանի երկիրներէն եկածներու եւ չինացիներու ժառանգները կը հանդիսանան: Եւրոպացիները հիմնականը ծագած են Գերմանիայէն եւ Մեծն Պրիթանիայէն եկածներէ ծագած են: Ազդեցիկ էթնիք խումբ կը կազմեն նաեւ սուրիացիներ եւ լիբանանցիներ: Թէեւ փոքրամասնութեանը լիբանանցիներէ ելած է Ժամայքային վարչապետներէն Ետուարթ Սէակա Edward Philip George Seaga: Սեւադեմ մեծամասնութիւն ունեցող այլ երկիրներուն նման ոչ սեւերը կը ձեւավորեն ընկերա-տնտեսային վերնախաւը:
Կրօնքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Քաղքին մէջ կան շատ տարբեր քրիստոնեական եկեղեցիներ: Մեծ մասը բողոքականներու եկեղեցիներ են, որ ժառանգած են կղզիին պրիթանական գաղութացումէն: Երկրորդը հռովմեայ-կաթողիկէ եկեղեցիներն են:
Հրեայ բնակչութիւնը կը սպասարկէ սինակոկ, կան նաեւ պհուտտիստներու եւ մուսլիմներու հոգեւոր շինութիւններ: Քինկսթըն կը գտնուէն Ժամայքայի իսլամական խորհուրդը եւ Իսլամական կրթական կեդրոնը:
Քինկսթընը Ապրած Նշանաւոր Անձերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Երաժիշտներ՝
- Տիսմընտ Տեգգըր (1941-2006)
- Թութս Հիպպըրթ (ծն.1942)
- Պոպ Մարլի (1945-1981)
- Զիկկի Մարլի (ծն.1968)[4]
- Տէմիըն Մարլի (ծն.1978)[4]
- Կրեկըրի Այզըքս (1951-2010)
- Eak-A-Mouse (ծն.1957)
- Շին Փոլ (ծն. 1973)
- Մարզիկներ՝
- Փաթրիք Իւինկ (ծն.1942)՝ պասքըթպոլիստ
- Իւսէյն Պոլթ (ծն.1968)՝ արագավազորդ
Ծանoթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
| ||||||||||
