Քարլա Լոնզի
Քարլա Լոնզի | |
---|---|
| |
Ծնած է | 6 Մարտ 1931[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Ֆլորանս, Իտալիոյ Թագաւորութիւն |
Մահացած է | 2 Օգոստոս 1982[1][2][3][…] (51 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Միլանօ, Իտալիա |
Քաղաքացիութիւն |
Իտալիա Իտալիոյ Թագաւորութիւն |
Ուսումնավայր | Ֆլորենցիայի համալսարան? |
Մասնագիտութիւն | գրագէտ, Քաղաքական արուեստի քննադատ, կանանց իրավունքների պաշտպան, ակտիվիստ, հրապարակախօս |
Երեխաներ | Battista Lena? |
Քարլա Լոնզի (6 Մարտ 1931[1][2][3][…], Ֆլորանս, Իտալիոյ Թագաւորութիւն - 2 Օգոստոս 1982[1][2][3][…], Միլանօ, Իտալիա), արուեստի իտալացի քննադատ, ֆեմինիստ եւ հեղինակ, առաւել յայտնի է որպէս 1970-ին հիմնադրուած Ռիվոլտա Ֆեմին իտալական ֆեմինիստական կազմակերպութեան համահիմնադիր: Լոնզիի հիմնական աշխատանքներէն են Autoritratto("Ինքնադիմանկար", 1969), "Գրուածքներ արուեստի մասին" (1970), Manifesto di Rivolta femminile ("Ռիվոլտա Ֆեմինի մանիֆեստը", 1970); Sputiamo su Hegel, La donna clitoridea e la donna vaginale e altri scritti ("Եկէք խօսենք Հեգելեան[4], "Ֆեմինիստի օրագիրը" (1977):
Անձնական կեանք
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Քարլա Լոնզին ծնած է Ֆլորենցիա, Իտալիա, 6 Մարտ 1931-ին, միջին դասի ընտանիքի մէջ։ Անոր հայրը փոքր արդիւնաբերական կազմակերպութիւն ունէր, իսկ մայրը իր կեանքը նուիրած էր Լոնզիի եւ անոր չորս փոքր քոյր ու եղբայրներու դաստիարակութեան ու կրթութեան: Լոնզին 1955-ին ամուսնացած է Մարիօ Լենայի հետ: 1960-ին ծնած է անոր որդին, Պատիստա Լենան: Լոնզիի ամուսնական կեանքը լարուած եղած է. ան եւ Լենան բաժանուած են 1963-ին: Յաջորդ տարի, 1964-ին, Լոնզին յարաբերութիւններ սկսած է իտալացի քանդակագործ Փիետրօ Քոնսագրայի հետ: Լոնզին եւ Քոնսագրան երբեւէ չեն ամուսնացած: Անոնց յարաբերութիւնները աւարտած են Լոնզիի` «Ինքնադիմանկար» ("Autorittrato") աշխատութեան հրատարակութիւնէն ետք: Լոնզին մահացած է 2 Օգոստոս 1982-ին, Միլանի մէջ, 51 տարեկան հասակին:
Արուեստի քննադատութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Լոնզին սկսած է իր աշխատանքը որպէս արուեստի քննադատ 1950-ականներու վերջերը: Անոր աշխատանքը ծաղկում ապրած է 1960-ականներուն: Լոնզիի` արուեստի քննադատութեան վերաբերեալ շատ աշխատութիւններ ուղղակի աննկատ անցած են եւ հազուադէպ յիշատակուած են արուեստի քննադատութեան եւ արուեստի պատմութեան ատենախօսութիւններուն մէջ։ Օրինակ, Լոնզիի վեջին եւ շատ յայտնի աշխատանքը` «Ինքնադիմանկարը», արագօրէն մոռացուած է: Ատոր համար քանի մը բացատրութիւններ կան, որոնցմէ մեկը այն է, թէ Լոնզիի աշխատանքներուն մէջ շատ են ֆեմինիստական գաղափարները, որ անընդունելի եղած է 1970-1980-ականներու իտալական արուեստին մէջ գերիշխող պահպանաողական մօտեցման համար[5]:
Գրական ստեղծագործութիւններ Արուեստի քննադատութեան ոլորտին մէջ Լոնզիի ամենայայտնի աշխատանքներէն են «Ինքնադիմանկարը» եւ «Գրուածքներ արուեստի մասին» ստեղծագործութիւնները: 1969-ին հրատարակուած «Ինքնադիմանկարը» գրուած է 1965-1969-ականներու Լոնզիի եւ 14 արուեստագէտներու միջեւ տեղի ունեցած զրոյցներու հիման վրայ։ Աշխատանքին մէջ կը քննարկուին արուեստի քննադատութեան դերն ու ինքնութիւնը[6]: «Ինքնադիմանկար»-ին մէջ ներկայացուած արուեստագէտներն են.
- Լուցիօ Ֆոնտանա
- Եաննիս Քունելլիս
- Լուչանօ Ֆապրօ
- Պինօ Պասկալի
- Խուլիօ Պաոլինի
- Միմօ Ռոտելա
- Քարլա Աքարդի (միակ կին արուեստագէտը)
- Ճուզեպպէ Ալվիանի
- Էնրիքօ Քաստելանի
- Մարիօ Նիկրօ
- Սալվատոր Սքարպիտա
- Խուլիօ Տուրկատօ
- Սա Տվոմպլի
- Պիետրոյ Կոնսագայ
Լոնզիի «Գրուածքներ արուեստի մասին» ստեղծագործութիւնը գրուած է օրագրի նման, 1955-1970 թուականներին-ականներուն։Քանի որ այն գրուած է 15 տարուան ընթացքին, անոր մէջ ներկայացուող գաղափարները փոփոխուած են: «Գրուածքներ արուեստի մասին» աշխատութեան մէջ հաւաքուած է տեղեկատուութիւն պարբերականներէ, համաժողովներէ, փաստաթուղթերէ եւ ամսագրային գրառումներէ:
Ֆիլմագրութիւն եւ թատրոն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Լոնզին մեծ ներդրում ունեցած է ֆիլմարտադրութեան եւ թատրոնի ոլորտին մէջ` եւ որպէս հանդիսատես, եւ՛ որպէս արուեստի գործերու ստեղծող: Լոնզին իրական կեանքի փորձը փոխանցած է բեմ: Ան այդ կը համարէր կեանքը վերապատմելու եւ ճշմարտութիւններ յայտնաբերելու միջոց: Աւելի ուշ ֆիլմերէն ու ներկայացումներէն ստացած փորձը ան կիրառած է իր այլ աշխատանքներու մէջ, օրինակ, «Ինքնադիմանկար» աշխատութեան մէջ Լոնզին կը կիրառէ ֆիլմերուն մէջ օգտագործուող երկխօսութիւններ:
Ֆեմինիստական գործունէութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Գործունէութեան սկիզբ 1970-ականներու սկիզբը Լոնզին օգտագործած է ֆեմինիզմը ըննդէմ արուեստի [7]: Ան կը զարգացնէր այն գաղափարը, ըստ որու արուեստը կանանց ճնշող ու ոչ հաւասար յարաբերութիւններ պարտադրող համակարգի ու ենթակառուցուածքներու մաս կը կազմէ[8]: Ան արուեստի քննադատութիւնը կը համարէր «կեղծ մասնագիտութիւն»[7]: Այդ պատճառով ան հրաժարած է արուեստի քննադատի իր մասնագիտութիւնէն եւ զբաղուած է ֆեմինիստական գործունէութեամբ: Ան չէր հաւատար, որ հնարաւոր է համատեղել գործունէութեան այս երկու ոլորտները[9]: Հակառակ անոր ունեցած բացասական մօտեցման՝ արուեստի ու արուեստի քննադատութեան հանդէպ, Լոնզին նշած է, որ իր աշխատանքէն ստացած փորձն ու գիտելիքը մեծապէս օգնած են անոր որպէս ֆեմինիստ եւ տեսաբան[7]:
Ռիվոլթա Ֆեմինիլ Ռիվոլթա Ֆեմինիլը (անգլ.՝ Rivolta Femminile) իտալական ֆեմինիստական կազմակերպութիւն է, որ հիմնադրուած է 1970-ին Քարլա Լոնզիի, Քարլա Աքարտիի եւ Էլվիրա Պանոտիի կողմէ, Հռոմի մէջ։ Յուլիս 1970-ին Հռոմի պատերուն կը յայտնուի կազմակերպութեան մանիֆեստը[10], որ մշակուած էր կազմակերպութեան երեք համահեղինակներու կողմէն մէկ տարի առաջ: Կազմակերպութեան քաղաքականութիւնը մեծապէս հիմնուած է «ինքնագիտակցութեան» տեսութեան ու փորձի վրայ։ «Ինքնագիտակցութիւնը» ֆեմինիզմի «գիտակցութեան բարձրացման» փորձերէն է[7]: Այն կը սահմանէ, որ կանայք կրնան աւելի լաւ հասկանալ միմեանց ու երկխօսիլ այլ կանանց հետ: Աւելին, այն կը փաստարկէ, որ կնոջ «ինքնագիտակցութիւնը» երբեք լիարժէք չըլլար, եթէ չգնահատուի այլ կնոջ «ինքնագիտակցութեան» կողմէ: Ռիվոլթա Ֆեմինիլը ունէր սեփական հրատարակչատուն, որ հնարաւորութիւն կու տար խումբին տարածել իրենց աշխատանքները: Այս յատկապէս կարեւոր էր Լոնզիի համար, քանի որ ան հետաքրքրուած էր տպագրութեամբ եւ գրելով:
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Boccia M. L. Dizionario Biografico degli Italiani — 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 BeWeB
- ↑ ««Let's spit on Hegel»»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-12-03-ին
- ↑ Zapperi Giovanna։ «Carla Lonzi, Art Critic and Feminist. Introductory Remarks»
- ↑ Cardone Lucia (2014-08-01)։ «Through the screen: Carla Lonzi and cinema»։ European Journal of Women's Studies: 287–292։ ISSN 1350-5068։ doi:10.1177/1350506814529900b
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Ventrella Francesco (2014-08-01)։ «Carla Lonzi’s artwriting and the resonance of separatism»։ European Journal of Women's Studies 21 (3): 282–287։ ISSN 1350-5068։ doi:10.1177/1350506814529900a
- ↑ «http://artsandhumanities.ucsd.edu/_files/va-zapperi.pdf»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-04-07-ին
- ↑ «http://artsandhumanities.ucsd.edu/_files/va-zapperi.pdf»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-04-07-ին
- ↑ «Manifesto di Rivolta femminile»։ Internazionale