Փարիզի Աստուածամօր Տաճար
Փարիզի Աստուածամօր Տաճար (Նոթր Տամ տը Փաղի, ֆր.՝ Notre Dame de Paris, nɔtʁ dam də paʁi), կաթոլիկ եկեղեցի Փարիզի կեդրոնը, մայրաքաղաքի գլխաւոր խորհրդանիշներղն մէկը: Տաճարը կը պատկանի Փարիզի թեմին: Տեղակայուած է Սիտէ կղզի արեւելեան մասը՝ Փարիզի 4-րդ շրջանին մէջ։ Տաճարի տեղը եղած է Փարիզի առաջին քրիստոնէական եկեղեցին՝ Սուրբ Ստեփանոսի բազիլիկը, որն ալ իր հերթին կառուցուած է կալա-հռոմէական Եուփիթէր աստուծոյ տաճարի հիմքերուն վրայ: Գոթական տաճարը կառուցուած է Փարիզի եպիսկոպոս Մորիս տը Սիւլիի նախաձեռնութեամբ՝ 1163-էն 1345 թուականները ինկած ժամանակահատուածին: Տաճարի խորանի հատուածը օծուած է 1182-ին: Արեւմտեան ճակատի եւ աշտարակներու կառուցումը աւարտած է 13-րդ դարու երկրորդ քառորդին: 1235-էն մեծ փոփոխութիւններու ենթարկուած է. նաւի կոնտրֆորսերի միջեւ կառուցուած են մատուռներ (13-րդ դարու կէսեր), խնչաթեւ չափերը մեծացած են (ճարտարապետեր՝ Ժան տը Շէլ, Փիեր տը Մոնթրէյ), աւելացուած են դասի մատուռները (Փիեր տը Շէլ, Ժան Ռավի): 19-րդ դարուն Էժէն Էմանուէլ Վիոլէ լը Տիւկի ղեկավարութեամբ Ֆրանսական յեղափոխութենէն տուժած տաճարի արձանային հատուածը վերականգման ենթարկուած է, վերականգնած են նաւի վարդակ պատուհանները եւ նոր ծայրաձող տեղադրած են[1]:
Յետագային՝ 1831-ին՝ Վիքթոր Հիւկոյի «Փարիզի Աստուածամօր տաճարը» նովելի հրապարակումէն ետք, կառոյցի հանրաճանաչութիւնը վերածնուած է: 1963-ի սկիզբը տաճարի ճակատային հատուածը մաքրուած է դարերու ծուխէն եւ մուրէն՝ վերականգնելով իր իրական գոյնը: Մէկ այլ մաքրման եւ վերականգմնան արշաւ սկսած է 1991-2000 թուականներուն[2]:
Փարիզի Աստուածամօր տաճարը Փարիզի թեմի առաջնորդանիստ տաճարն է: Իւրաքանչիւր տարի աւելի քան 12 միլիոն անձ կ՛այցելէ տաճարը, այդ իսկ պատճառով այն կը համարուի Փարիզի ամենաշատ այցելուող յուշարձանը:
Տաճարի մուտքային մասը բաղկացած է երեք կամարներէ։ Մեջտեղինը կը պատկերէ Ահեղ դատաստանը։ Բարձրութեան վրայ պատկերուած է Յիսուսը, իսկ անոր կողքերը առաքեալներն են, 6-ը՝ աջէն, 6-ը՝ ձախէն։ Ձախ կամարը նուիրուած է Տիրամօրը, աջը՝ Սուրբ Աննային։ Վերը Պիպլիական թագաւորներն են։ Կեդրոնը Վարդն է, Տիրամայրը Սուրբերու հետ։
15 Ապրիլ 2019-ին տաճարը հրդեհուած է[3]: Այն կրած է մեծ վնասներ, որոնց կարգին քանդուած է սրածայր գմբէթը եւ վնասուած տանիքի 2/3-ը: Ըստ նախնական վարկածի՝ հրդեհի պատճառը տաճարին մէջ ընթացող վերականգնողական աշխատանքներն են[4][5]:
Պատկերասրահ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
.jpg)
Արտաքին յղումներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Փարիզի Աստուածամօր տաճարը Dasaran.am կայքին մէջ Archived 2016-09-05 at the Wayback Machine.
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Ларусс 1979 года в 22-х томах, т. 15, с. 6596 (ռուսերէն)
- ↑ «History of the Construction of Notre Dame de Paris» (ֆրանսերէն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-08-02-ին
- ↑ Փարիզի Աստուածամօր տաճարին մէջ՝ հուժկու հրդեհ
- ↑ Հրդեհ Փարիզի Աստուածամօր տաճարին մէջ․ LIVE[permanent dead link]
- ↑ Տաճարի ներկայացուցիչի խօսքով՝ հրդեհը բռնկուած է տեղի ժամանակով 18:50-ին: Հրշեջները կ՛ըսեն, որ հրդեհը «ամենայն հաւանականութեամբ կապուած է» վերականգնման աշխատանքներու հետ: