Փանամա

Փանամա
Բնակավայր
	Փանամա
	սպ.՝ República de Panamá
Դրօշակ	Զինանշան
Երկիր	Փանամա
Ներքին բաժանում	Էմբերա-Ունաան, Կունա Եալա, Նկոպէ-Պուքլէ, Մատուկանտի, Ուարկանտի, Պոքաս տել Թորօ, Չիրիքի գաւառ, Քոքլէ գաւառ, Քոլոն, Տարիեն գաւառ, Հերերա գաւառ, Լոս Սանթոս գաւառ, Փանամա նահանգ, Վերակուաս եւ Արեւմտեան Փանամա
President of Panama?	José Raúl Mulino?, Լաւռենթինօ Քորթիզօ, Խուան Կառլոս Վարելա?, Ricardo Martinelli?, Martín Torrijos? եւ Միրեյա Մոսկոսո?
Օրէնսդրական մարմին	Փանամայի Ազգային Խորհրդարան
Հիմնադրուած է՝	1903
Տարածութիւն	74 177,3±0,1 քմ²; ջրայինը 2,9 տոկոս
Պաշտօնական լեզու	Սպաներէն
Բնակչութիւն	4 098 587 մարդ (2017)
Ժամային գօտի	UTC-5 եւ Ամերիկա/Փանամա
Շրջագայութեան պետ-համարագիր	PA
Պաշտօնական կայքէջ	visitpanama.com/?lang=en

Փանամա (սպ.՝ Panamá) պաշտօնապէս՝ Փանամայի Հանրապետութիւն (República de Panamá), պետութիւն Կեդրոնական Ամերիկայի մէջ, Քարիպեան ծովուն եւ Խաղաղական Ովկիանոսին միջեւ։ Արեւմուտքէն սահմանակից է Քոսթա Ռիքային, իսկ Արեւելքէն՝ Քոլումպիային։

Փանաման պետութիւն մըն է Կեդրոնական Ամերիկայի ամէնէն նեղ (48 քմ) մասին՝ Փանամայի նեղուցին մէջ։ Ափերը ցած են, խաղաղական ովկիանոսեանը՝ խիստ մասնատուած։ Լեռնային է: Արեւմուտքը կը գտնուի Քորտիլիերա տէ Վերակուա լեռնաշղթան, որուն ամէնէն բարձր գագաթը (3475 մ) Չիրիքի գործող հրաբուխն է։ Քարիպեան ծովափով կ'երկարին Քորտիլիերա Տէ Սան Պլաս եւ Սեռանիա Տել Տարիէն լեռնաշղթաները, որոնց միջեւ կը տարածուին միջլեռնային դաշտավայրերը։

Երկրաշարժի գօտի կը համարուի, ուր երկրաշարժները յաճախակի են^[5]։

Պատմական հակիրճ տեղեկութիւններ

ԺԶ. դարուն սպանացիներուն կողմէ յայտնաբերուած եւ բնակուած Փանաման 1821-ին կը բաժնուի Սպանիայէն եւ կը միանայ Քոլումպիայի, Էքուատորի եւ Վենեզուելայի միութեան, որ կը կոչուէր «Մեծն Քոլումպիայի Հանրապետութիւն»:

Ի. դարու սկիզբին Փանամայի տնտեսական եւ քաղաքական կեանքը կը զարգանայ ԱՄՆ-ի տիրապետութեան տակ։
1920-ական թուականներուն երկիրին մէջ կ'աշխուժանայ հակաամերիկեան շարժումը։
ԱՄՆ վերատեսութեան կ'ենթարկէ 1903-ի պայմանագիրը։
1977-ին նոր պայմանագիր մը կը կնքուի, ըստ որուն Փանամային կը վերադարձուի ջրանցքին գօտին, իսկ 3 Դեկտեմբեր 1999-էն՝ նաեւ ջրանցքին տնօրինումը։
Ջրանցքին քարիպեան ափին կը գտնուի Քոլոն նաւահանգիստը, որ կոչուած է ի պատիւ Ք. Քոլումպոսին, իսկ Խաղաղական ովկիանոսին ափին՝ Պալպուա քաղաքը՝ ի պատիւ Նունյէս Տէ Պալպոայի, որ 1513-ին կը դառնայ առաջին անձը, որ Ատլանտեան Ովկիանոսէն դուրս կու գայ դէպի Խաղաղական Ովկիանոս։