Սեն Ժերմեն Պալատ

Սեն Ժերմեն պալատ (ֆրանսերէն՝ Château de Saint-Germain-en-Laye), արքայական նախկին նստավայր Փարիզի Սեն Ժերմեն ան Լէ տեղանքին մէջ` Սենայի ափին: Ներկայումս պալատում տեղակայված է Ֆրանսիայի ազգային հնագիտության թանգարանը:

Հիմնում եւ հետագայ զարգացում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1122-ին Լյուդովիկոս VI-ը ներկայիս շինութեան շրջանին մէջ կառուցած էր Գրան Շատլէ ամրոցը, որ 1346-ին աւերուած է Անգլիոյ արքայ Էտուարտ Վուդստոկի կողմէն: Անկէ պահպանուած է միայն սրբազան կապը, որ կառուցուած է ճարտարապետ Պիեռ տէ Մոնտրյոյի նախագիծով Լիւդովիկոս IX-ի համար: Այդ նորարարական կառոյցին մէջ, որուն շինարարութեան մէջ մետաղական կառուցուածք օգտագործուած էր, պահուած են քրիստոնէական սրբազան մասունքներ, որոնցմէ են` Քրիստոսի գլխու փուշով շինուած պսակը, որ 1239-ին Ֆրանսայի արքային վաճառած էր Լատինական կայսրութեան միապետ Պալդուին II-ը:

Շառլ Իմաստունը հին վայրին մէջ վերակառուցած է աւերուած ամրոցը, իսկ Ֆրանցիսկ I-ը` ամբողջութեամբ վերականգնած է զայն: Ֆրանսական Վերածնունդի վարպետ Ֆիլիբեր Դելորմը Հենրի II-ի համար հին ամրոցի դիմաց իտալական նոր ոճով կը կառուցէ նոր նստավայր[1]: Նոր պալատին գրաւչութիւն կը հաղորդէր կանոնաւոր այգին, որ առաջիններէն մէկն էր Ֆրանսայի մէջ: Լիւդովիկոս XIII-ը Սեն Ժերմեն ան Լէ կը տեղափոխուի իր պալատը: Հենց այստեղ ալ կը ծնի անոր երկար սպասուած ժառանգը` Լիւդովիկոս XIV-ը:

Լուի Արեւ արքան չէր սիրեր հօր պալատը` գերադասելով ժամանակը անցուցած է հին ամրոցին մէջ, իսկ յետոյ ընդհանրապէս կը տեղափոխուի Վերսալ: Չնայած անոր` անոր կառավարման օրով երկու պալատները եւ այգին նորութիւններու կ՛ենթարկուին եւ Լուի Լեւոյի եւ Անդրէ Լենոտրի նախագիծով կը վերակարուցուի: 1688-ին այստեղ կ՛աբաստանի Անգլիայէն արտաքսուած արքյայ Ճեյմս II Ստիւարտը, որ հոն ալ կը մահանայ ու կը թաղուի: Ամբողջ 18-րդ դարու ընթացքին պալատը կը մնայ յակոբինյաններու սեփականութեան, չնայած Ստիւարտների ղեկավարը Ուտրեխտի հաշտութենէն ետք Ֆրանսայէն անցած էր Հռոմ[2]:

Հին ռեժիմի վերջին տարիները նշանաւորուած են Սեն Ժերմենի անկումով: Լիւդովիկոս XVI-ը պալատը կը հանյնէ իր եղբօրը` Արուտայի կոմս Շառլ Բուրբոնին, որ վերականգնելու փոխարէն ամբողջութեամբ կը քանդէ զայն` վերածելով հողակտորներու: Կը բահբանուին միայն Հենրի IV-ի թեւը[3]:

19-20-րդ դարեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

19-րդ դարուն Նապոլեոն դատարկ պալատը կը տեղափոխուի հեծելազօրի դպրոցը, իսկ անոր զարմիկ Նապոլեոն III1867-ին` վերանորոգումէն ետք, պալատին մէջ կը հիմնէ հնագիտութեան թանգարան: Սեպտեմբեր 1919-ին պալատին մէջ կը կնքուի Սեն Ժերմենի հաշտութեան պայմանագիրը` Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ վերջ դնելով դաշնակիցներու եւ Ավստրիոյ միջեւ ռազմական գործողութիւններուն մէջ[4]:

Պատկերասրահ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. F. Hamilton Hazlehurst, Jacques Boyceau, pp20, 77–79, 100, noted by Karling
  2. Edward T. Corp: A Court in Exile: The Stuarts in France, 1689-1718 (2004)
  3. The book was not published until 1652, but it had long been in preparation (Karling 1974)
  4. "Austrian treaty signed in amity," The New York Times, Sept. 11, 1919, p. 12

Արտաքին Յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]