Պետրոս Ղափանցի

Պետրոս Ղափանցի;
Ծնած է	անհայտ
Մահացած է	20 Մարտ 1784
Մահուան վայր	Նիքոմետիա, Եալովա, Թուրքիա
Ազգութիւն	Հայ
Մասնագիտութիւն	բանաստեղծ, երգահան, հոգեւորական

Պետրոս Ղափանցի (անհայտ^[1] - 20 Մարտ 1784(1784-03-20)^[1], Նիքոմետիա, Եալովա, Թուրքիա^[1]), վերանորոգուող հայ դասական բանաստեղծութեան ներկայացուցիչ։ Բանաստեղծ, երգահան։

Կենսագրական գիծեր

Պետրոս Ղափանցիի կենսագրութեան մասին պահպանուած են միայն կցկտուր տեղեկութիւններ, այն ալ Ղափանցիի կեանքի վերջին տարիներուն մասին: Հաստատ է, որ ան սիւնեցի է եւ մեծ հաւանականութեամբ ծնած է Ղափան, ուրկէ եւ վերցուած է իր մականունը։

Ծննդեան տարեթիւ կը տրուի 1700ը, որ ճշգրիտ նկատուելու համար այնքան ալ ստոյգ տուեալներու վրայ հիմնուած չէ։

Կենսագրական առաջին ստոյգ տուեալները կը վերաբերին 1753-1756 տարիներուն, երբ Պետրոս Ղափանցիի անունը կը յիշատակուի իբրեւ Ս. Էջմիածնի միաբան։ Նոյն յիշատակութեանց համաձայն՝ իբրեւ Կաթողիկոսական Նուիրակ, Պետրոս Ղափանցի յատուկ առաքելութիւններով ուղարկուած եւ պաշտօնավարած է Ռումէլի ու Ղրիմի, ապա՝ նաեւ Կոստանդնուպոլսոյ, Ադրիանապոլիսի եւ Արմաշի մէջ:

Կարեւորութեամբ կը նշուի 1772 թուին անոր վերատեսուչ նշանակումը Ադրիանապոլսոյ մէջ, ուր ծաւալած է հոգեւորական եւ գրական-ստեղծագործական բեղուն գործունէութիւն։ Այդ շրջանին է, որ իր ստեղծած տաղերն ու բանաստեղծութիւնները ի մի բերուած են եւ առանձին հատորով տպագրուած են Պոլիս՝ «Գրքոյկ կոչեցեալ երգարան» անունով։

1780-ին, երբ արդէն խոր ծերութեան հասած էր՝ կենսագիրներու վկայութեամբ, Պետրոս Ղափանցի նշանակուած է Նիկոմեդիայի վիճակի (թեմի) առաջնորդ: Իր այդ պաշտօնին վրայ չորս տարի գործելէ ետք, ան վախճանած է 20 Մարտ 1784ին, Նիկոմեդիա քաղաքին մէջ։

Արձանագրութիւնները նաեւ կը հաստատեն, որ Պետրոս Ղափանցի ապրած եւ գործախ է Սիմէոն Ա. Երեւանցի ու Ղուկաս Կարնեցի Կաթողիկոսներու օրօք^[2]^[3]։

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 — հատոր 9. — է. 258–259.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737636"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ «ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ – ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ – Պետրոս Ղափանցի (1700? – 1784) Հայ ազատագրական շարժման նախակարապետ տաղերգակն ու աշուղը – ԼՈՒՍԱՒՈՐ ԱՒԵՏԻՍ‏» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2023-08-05
↑ Պետրոս Ղափանցի (1990)։ Բանաստեղծութիւններ։ Երեւան: «Խորհրդային գրող»։ էջ 5-6։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1238720"_data-entity-id="Q124737636">Հայկական_սովետական_հանրագիտարան,_հատոր_9<span_class="wef_low_priority_links">_—_հատոր&nbsp;9._—_է.&nbsp;258–259.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737636"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 — հատոր 9. — է. 258–259.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737636"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] «ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ – ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ – Պետրոս Ղափանցի (1700? – 1784) Հայ ազատագրական շարժման նախակարապետ տաղերգակն ու աշուղը – ԼՈՒՍԱՒՈՐ ԱՒԵՏԻՍ‏» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2023-08-05

[3] Պետրոս Ղափանցի (1990)։ Բանաստեղծութիւններ։ Երեւան: «Խորհրդային գրող»։ էջ 5-6։

[1]

[2]

[3]