Յակոբ Թէրզեան

Յակոբ Թէրզեան;
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Յակթեր, Հմայեակ, Յիթօ, Տաւրոս եւ Թղթակից
Ծնած է	22 Օգոստոս 1879
Ծննդավայր	Հաճըն, Ատանայի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	1915
Մահուան վայր	Այաս, Ատանա, Թուրքիա
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Տեսակ	արձակ
Մասնագիտութիւն	դեղագործ, հրապարակախօս, բանասէր, լրագրող

Յակոբ Թէրզեան (22 Օգոստոս 1879(1879-08-22), Հաճըն, Ատանայի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1915^[1]^[2], Այաս, Ատանա, Թուրքիա), հայ հրապարակագիր, բանասէր։

Կեանք եւ գործունէութիւն

Ծնած է Հաճըն։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ, այնուհետեւ սորված է Ատանայի Ազգային վարժարանին մէջ եւ աւարտած՝ Յիսուսեաններու Ատանային վարժարանը։

1897-ին մեկնած է Կ. Պոլիս եւ 1900-ին աւարտած՝ Օսմանեան կայսերական բժշկական վարժարանը, դեղագործի վկայական ստանալով։

1908-ին եղած է Ադրիանապոլիս (Էտիրնէ) քաղաքի «Մերքեզի» («Կեդրոնական») դեղատան տնօրէնը։ Եղած է ծանօթ հրապարակագիր ու զբաղած է նաեւ գրական գործունէութեամբ, բանասիրութեամբ ու լուսանկարչությամբ։ Կ. Պոլսոյ հայկական պարբերականներուն մէջ տպուած հրապարակախոսական եւ բանասիրական յօդուածները ստորագրած է Յակթեր, Հմայեակ, Յիթօ, Տաւրոս, Թղթակից ծածկանուններով։

1909 Ապրիլին Կիլիկիոյ մէջ տեղի ունեցած հայկական կոտորածներուն ժամանակ եղած է Ատանայի ինքնապաշտպանութեան ղեկավարներէն մէկը։ Մազապուրծ ըլլալով կոտորածէն, վերադարձած է Կ. Պոլիս, ուր Գում Գափու թաղամասին մէջ ունեցած է «Ատանա» անունով սեփական դեղատունը։ Եղած է հնչակեան գործիչ։

Հրատարակութիւններ

1912-ին հրատարակած է «Կիլիկիոյ աղէտը. ականատեսի նկարագրութիւններ» 5 հատորով ծաւալուն աշխատութիւնը, ուր հանգամանօրէն նկարագրած է Կիլիկիոյ կոտորածը՝ վիճակագրական տուեալներով։ Աշխատութիւնը ներկայացուած է Իզմիրլեան գրական մրցանակին, սակայն օսմանեան կառավարութիւնը ամբողջ տպաքանակը բռնագրաւած է։

Թէրզեան կարողացած է այդ գիրքէն քանի մը հարիւր օրինակ փախցնել եւ թաքցնել իր տան առաստաղը։ 1915-ի Ապրիլին Կ. Պոլսոյ մէջ ձերբակալուած եւ աքսորուած է Այաշ, այնուհետեւ՝ Չանղըրը։ Աքսորի ճանապարհին, Չանղըրըէն դուրս, Անգարայի մօտերը սրախողխող եղած է ընկերոջ՝ բժիշկ Միսքճեանի հետ միասին։^[3]

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101537013"></a>
↑ Գառնիկ Ստեփանեան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երեւան: «Հայաստան»։ էջ էջ 360

Աղբիւրներ

Յուշարձան Ապրիլ տասնըմէկ Թէոդիկ, Կ.Պոլիս, 1919 «Արզուման» հրատարակութիւն Archived 2020-07-04 at the Wayback Machine.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1982918_citetype_Q526334"_data-entity-id="Q101537013">[[:d:Q101537013|Հայաստանի_գրադարանների_համահավաք_գրացուցակ]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101537013"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101537013"></a>

[3] Գառնիկ Ստեփանեան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երեւան: «Հայաստան»։ էջ էջ 360

[1]

[2]

[3]