Յակոբ Թէրզեան

(Վերայղուած է Յակոբ Թերզեան-էն)
Յակոբ Թէրզեան
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Յակթեր, Հմայեակ, Յիթօ, Տաւրոս եւ Թղթակից
Ծնած է 22 Օգոստոս 1879(1879-08-22)
Ծննդավայր Հաճըն, Ատանայի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է 1915[1][2]
Մահուան վայր Այաս, Թուրքիա
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Տեսակ արձակ
Մասնագիտութիւն դեղագործ, հրապարակախօս, բանասէր, լրագրող

Յակոբ Թէրզեան (22 Օգոստոս 1879(1879-08-22), Հաճըն, Ատանայի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1915[1][2], Այաս, Թուրքիա), հայ հրապարակագիր, բանասէր։

Կեանք եւ գործունէութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Հաճըն։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ, այնուհետեւ սորված է Ատանայի Ազգային վարժարանին մէջ եւ աւարտած՝ Յիսուսեաններու Ատանային վարժարանը։

1897-ին մեկնած է Կ. Պոլիս եւ 1900-ին աւարտած՝ Օսմանեան կայսերական բժշկական վարժարանը, դեղագործի վկայական ստանալով։

1908-ին եղած է Ադրիանապոլիս (Էտիրնէ) քաղաքի «Մերքեզի» («Կեդրոնական») դեղատան տնօրէնը։ Եղած է ծանօթ հրապարակագիր ու զբաղած է նաեւ գրական գործունէութեամբ, բանասիրութեամբ ու լուսանկարչությամբ։ Կ. Պոլսոյ հայկական պարբերականներուն մէջ տպուած հրապարակախոսական եւ բանասիրական յօդուածները ստորագրած է Յակթեր, Հմայեակ, Յիթօ, Տաւրոս, Թղթակից ծածկանուններով։

1909 Ապրիլին Կիլիկիոյ մէջ տեղի ունեցած հայկական կոտորածներուն ժամանակ եղած է Ատանայի ինքնապաշտպանութեան ղեկավարներէն մէկը։ Մազապուրծ ըլլալով կոտորածէն, վերադարձած է Կ. Պոլիս, ուր Գում Գափու թաղամասին մէջ ունեցած է «Ատանա» անունով սեփական դեղատունը։ Եղած է հնչակեան գործիչ։

Հրատարակութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1912-ին հրատարակած է «Կիլիկիոյ աղէտը. ականատեսի նկարագրութիւններ» 5 հատորով ծաւալուն աշխատութիւնը, ուր հանգամանօրէն նկարագրած է Կիլիկիոյ կոտորածը՝ վիճակագրական տուեալներով։ Աշխատութիւնը ներկայացուած է Իզմիրլեան գրական մրցանակին, սակայն օսմանեան կառավարութիւնը ամբողջ տպաքանակը բռնագրաւած է։

Թէրզեան կարողացած է այդ գիրքէն քանի մը հարիւր օրինակ փախցնել եւ թաքցնել իր տան առաստաղը։ 1915-ի Ապրիլին Կ. Պոլսոյ մէջ ձերբակալուած եւ աքսորուած է Այաշ, այնուհետեւ՝ Չանղըրը։ Աքսորի ճանապարհին, Չանղըրըէն դուրս, Անգարայի մօտերը սրախողխող եղած է ընկերոջ՝ բժիշկ Միսքճեանի հետ միասին։[3]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
  3. Գառնիկ Ստեփանեան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երեւան: «Հայաստան»։ էջ էջ 360 

Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]