Jump to content

Մարիամ Միրզախանի

Մարիամ Միրզախանի
Ծնած է 12 Մայիս 1977(1977-05-12)[1][2]
Ծննդեան վայր Թեհրան, Իրան[3][4][5]
Մահացած է 14 Յուլիս 2017(2017-07-14)[6][7][8] (40 տարեկանին)
Մահուան վայր Սթենֆորտ, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Մահուան պատճառ Կուրծքի քաղցկեղ[9]
Բնակութեան վայր Փալօ Ալթօ
Քաղաքացիութիւն  Իրան
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Գործունէութեան ոլորտ չափազանցական երկրաչափութիւն, գործուղեայ տեսութիւն, համահիւսական երկրաչափութիւն, բաղադրական երկրաչափութիւն[10], ուժաբանական կարգաւի տեսութիւն[10] եւ գնդամղական թուաբանութիւն
Գործատու Փրինսթընի Համալսարան[11]
Սթենֆորտի Համալսարան[12]
Կրթութիւն Հարուըրտ Համալսարան[13]
Ճարտարաբանութեան Շարիֆ Համալսարան[13]
Ֆարզանեկան դպրոց
Գիտական ղեկավար Քրթիս Մաքմիւլեն[10]
Աշակերտած է Ebadollah S. Mahmoodian
Տիրապետած լեզուներ Պարսկերէն եւ անգլերէն
Անդամակցութիւն Ֆրանսայի Գիտութիւններու Ակադեմիա, Ամերիկեան Փիլիսոփայական Ընկերութիւն, Արուեստներու եւ գիտութիւններու ամերիկեան կաճառ եւ ԱՄՆ-ի Գիտութիւններու ազգային կաճառ[14]
Պարգեւներ եւ
մրցանակներ
Քլէյ ուսումնասիրական մրցանակ Թուաբանութեան Ռութ Լիթլ Սեթրի մրցանակ Պլումենթալ մրցանակ Ֆիլտց պարգեւ Nature's 10
Ամուսին Ժան Վանտրակ[15]
Կայքէջ mmirzakhani.com

Մարիամ Միրզախանի (12 Մայիս 1977(1977-05-12)[1][2], Թեհրան, Իրան[3][4][5] - 14 Յուլիս 2017(2017-07-14)[6][7][8], Սթենֆորտ, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), ամերիկաբնակ իրանցի յայտնի թուաբանագէտ[16][17]։

Կեանք եւ գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Միրզախանի ծնած է Իրանի Թեհրան քաղաքը։ Յաճախած է Թեհրանի «Բացառիկ Տաղանդներու Զարգացման Ազգային Կազմակերպութիւն»ը (National Organization for Development of Exceptional Talents)։

Ան եղած է մրցունակ, հետեւաբար, յաճախ դարձած է ուշադրութեան կեդրոնը՝ միջազգային ասպարէզին մէջ, իր մաթեմատիկական ընդունակութիւններով։

1999 թուականին ան Իրանի (Թեհրան) Շարիֆի արուեստագիտական համալսարանէն ստացած է պսակաւոր արուեստի կոչում, իսկ 2004 թուականին` Հարվըրտի համալսարանէն մաթեմատիկայի գծով դոկտորի աստիճան:

Միացեալ Նահանգներ բնակող իրանցի գիտնականը դասախօսած է Սթանֆորտ համալսարանին մէջ, կեանքին վերջին 4 տարիներուն ան տառապած է քաղցկեղէ։

Մարիամ Միրզախանի ամուսնացած է ազգութեամբ չեխ Ժան Վանտրակի հետ, ունեցած է աղջիկ մը, անունը` Անահիտա:

Պարգեւներ եւ մրցանակներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  • Ոսկէ մետալ, 1994 թուականին, Հոնկ Քոնկ,
  • Ոսկէ մետալ 1995 թուականին, Թորոնթօ,
  • «Ֆիլտսովեան Մրցանակ»ի դափնեկիր, 2014 թուականին։ Միրզախանին առաջին կինն է եւ առհասարակ առաջին իրանցին, որ արժանացած է «Ֆիլտսովեան Մրցանակ» մետալին, որ համազօր է թուաբանագիտութեան նոպելեան մրցանակին[18]: Անիկա կը տրուի 40 տարեկանէն վար թուաբանագէտներու, որոնք ուսողութեան ոլորտին մէջ կարեւոր նուաճում արձանագրած են:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 وبسایت رسمی مریم میرزاخانی
  2. 2,0 2,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  3. 3,0 3,1 3,2 Maryam Mirzakhani becomes 1st woman to win Fields MedalCBC News, 2014.
  4. 4,0 4,1 4,2 White M. L. Maryam Mirzakhani
  5. 5,0 5,1 5,2 Rafi K. Maryam Mirzakhani (1977-2017). // Nature / M. SkipperNPG, Springer Science+Business Media, 2017. — Vol. 549, Iss. 7670. — P. 32. — ISSN 1476-4687; 0028-0836doi:10.1038/549032A
  6. 6,0 6,1 6,2 Maryam Mirzakhani, Stanford mathematician and Fields Medal winner, dies // Stanford News — 2017.
  7. 7,0 7,1 7,2 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  8. 8,0 8,1 8,2 Wright A. Maryam Mirzakhani (1977-2017). // Science / H. ThorpNorthern America: AAAS, 2017. — Vol. 357, Iss. 6353. — P. 758. — ISSN 0036-8075; 1095-9203doi:10.1126/SCIENCE.AAO6074
  9. Chang K. Maryam Mirzakhani, Only Woman to Win a Fields Medal, Dies at 40 // The New York Times / խմբ. (not translated to en-us)(untranslated): New York Times Company, (untranslated), 2017. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  10. 10,0 10,1 10,2 http://www.seattletimes.com/nation-world/maryam-mirzakhani-first-woman-to-win-fields-medal-dies/
  11. Mirzakhani M. Ergodic Theory of the Earthquake Flow // International Mathematics Research Notices / P. SarnakOUP, 2010. — ISSN 1073-7928; 1687-0247; 1687-3017doi:10.1093/IMRN/RNM116
  12. Report of the President to the Board of Trustees // Stanford News — 2008.
  13. 13,0 13,1 Maryam Mirzakhani, first woman to win Fields Medal, dies // The Seattle TimesSeattle: 2017. — ISSN 0745-9696; 2642-7192
  14. http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/20022806.html
  15. Maryam Mirzakhani Is First Woman Fields Medalist
  16. Stanford © Stanford University, Notice California 94305 Copyright Complaints Trademark (2008-04-09)։ «Report of the President to the Board of Trustees»։ Stanford University (Անգլերէն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-12-26-ին։ արտագրուած է՝ 2020-11-12 
  17. «Առաջին Անգամ Ըլլալով Ֆիլտսովեան Մրցանակը Շահած Է Կին Մը` Իրանցի Միրզախանին - Aztag Daily» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2020-11-12 
  18. «Առաջին Անգամ Ըլլալով Ֆիլտսովեան Մրցանակը Շահած Է Կին Մը` Իրանցի Միրզախանին - Aztag Daily» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2020-11-12