Եսայի Կարապետեան

Picto infobox med.png
Կարապետեան (Գըրմըզգոլանեան) Եսայի
Պատկեր:Հայ բժիշկներ.jpg
Ծնած է 1894
Ծննդավայր Եդեսիա
Քաղաքացիութիւն Flag of the Ottoman Empire (1844–1922).svg Օսմանեան Կայսրութիւն
Կրօնք քրիստոնէութիւն
Մասնագիտութիւն բժիշկ

Կարապետեան (Գըրմըզգոլանյան) Եսայի, արեւմտահայ բժիշկ, ծնած է 1894 թուականին, Եդե­սիոյ նա­հան­գի կեդրոն՝ Եդե­սիա քաղաքին մէջ։

Կենսագրութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է 1894 թուականին Եդեսիոյ նահանգի կեդրոն՝ Եդեսիա քաղաքին մէջ։ 1908 թուականին Օսմանեան սահմանադրութեան վերահաստատումէն յետոյ, բազմաթիւ եդեսահայ երիտասարդներու հետ միասին, մեկնած է Կ.Պո­լիս` կրթու­թիւն ստա­նա­լու։ 1908-15 թուականներուն ուսանած է Կ.Պոլ­սոյ Օս­մա­նեան կայ­սե­րա­կան բժշկա­կան վար­ժա­րա­նէն ներս։ 1915 թուականին՝ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ, զօ­րա­կոչ­ուած է Օս­մա­նեան բանակ եւ ծառայած՝ որպէս զին­ուո­րա­կան բժիշկ։ 1918 թուականին, պա­տե­րազմն աւարտ­վե­լուն պէս, աճա­պա­րած է Կ.Պոլ­սէն հե­ռա­նալու դէ­պի իր ծննդա­վայ­րը` Եդեսիա։ Ճամաբորդութեան ընթացքին այցելած է Ատա­նա, ուր Ազգային միութիւնը եւ ընկերները նրան յորդորած են Հա­ճըն երթալ։ Անսալով յորդորներուն, մեկնած է Հաճըն՝ բժիշկ աշխատելու։

Սպանութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Կի­լի­կի­ոյ քեմալական շարժումներու ընթացքին Հաճընը լքուած ու մեկուսացած մնացած էր։ 1920 թուականի Մարտին, Հաճընը շրջապատուելով քեմալական զօրքերով, կտրուած է արտաքին աշխարհէն։ Չստանալով Ֆրան­ս­այէն ակնկալած օգնութիւնը, հաճընցիները դիմած են ինքնապաշտպանութեան ու հերոսաբար կռուած իրենց ազատութեան համար։ Այդ հերոսամարտի ընթացքին՝ բժիշկը, անգնահատելի ծառայուիւններ մատուցած է հաճընցիներուն։ 1920 թուականին նահատակուած է Հաճընի ինքնապաշտպանական կռիւներու ընթացքին։ 1920 թուականի Հոկ­տեմ­բե­ր 15-ին թուր­քե­րը ներխուժած են քաղաք եւ կոտորած են անզէն բնակիչները։ Փրկուած հաճընցիները տարագրուած ու բնակութիւն հաստատած են տարբեր երկրներու մէջ, ինչպէս նաեւ՝ Խորհրդային Հայաստանի մէջ։

Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Սահակեան Արամ, Դիւցազնական Ուրֆան եւ իր հայորդիները, Պէյրութ, 1955։
  2. Հայկական Հարց, հանրագիտարան, Երեւան, 1996։