Եզովբոս

Եզովբոս հին յուն․՝ Αἴσωπος
Ծնած է	ՔԱ620
Ծննդավայր	Մեսեմբրիա (Պոնտոս), Նասեբար‎, Բուրգասի մարզ, Պուլկարիա Սամոս, Հիւսիսային Էգէականի շրջան, Յունաստան
Մահացած է	ՔԱ564
Մահուան վայր	Տելֆի, Տելֆի քաղաքապետութիւն, Ֆոկիս, Կեդրոնական Յունաստան
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Եզովբոսի առակներ
Մասնագիտութիւն	առակագիր, առասպելագիր, փիլիսոփայ, գրագէտ

Եզովբոս (հին յուն․՝ Αἴσωπος), հին աշխարհի առակագիր։ Իրմով սկիզբ առած է համաշխարհային գրականութեան մէջ առակագրութեան զարգացումը՝ իբրեւ առանձին սեռ։

եղած է տգեղ, տխեղծ, ֆիզիքական անախորժ տեսքով մարդ մը, որ ստրուկն էր իր ժամանակի փիլիսոփայ Քսանթոսի: Եզովբոս սակայն ունէր մտային եւ հոգեկան հարուստ գիտութիւն, ի վերուստ շնորհուած բացառիկ միտք, որ զարմանք կը պատճառէր շրջապատին: Ան ստրուկ մը ըլլալով, կը բաղձար ազատ կեանքը` ազատութիւնը գերիվեր նկատելով աշխարհի բոլոր բարիքներէն:

Բոլոր ժամանակներու համար ուսանելի դաս մըն է Եզովբոսի կեանքը, զայն ստրկացնողներուն բռնատիրական արարքը եւ վարմունքը արտայայտող:

Դրուագներ Եզովբոսէն

Ան Փռիւգիացի ստրուկ մըն էր՝ կուզ, թոթով եւ կաղ: Օր մը Եզովբոսի տէրը զինք շուկայ կը ղրկէ ճաշկերոյթի մը համար լաւագոյն ուտեստները գնելու: Ան կը վերադառնայ միայն լեզուներով: Կոչնականները սկիզբը կը գնահատեն, ապա կը զզուին: Տէրը կը հարցնէ. «Ինչո՞ւ միայն լեզուներ գնեցիր», եւ Եզովբոս կը պատասխանէ. «Լեզուն ամէն բանի լաւագոյնն է, ընկերային կեանքի կապ է, գիտութիւններու բանալի, անով կ'ուսուցանենք, կը համոզենք, կ'իշխենք ժողովներու վրայ»: Տէրը կ'ըսէ. «Լաւ, վաղը նոյն անձերը պիտի գան, գնէ ամէնէն գէշերը, կ'ուզեմ որ փոփոխութիւն ըլլայ»: Եզովբոս կրկին լեզուներ կը գնէ եւ կ'ըսէ, որ լեզուն ամենէն գէշ բանն է, մայր՝ վէճերու, դատերու, պատերազմի, չարախօսութեան, զրպարտութեան, սուտի:

Առակագիր Եզովբոս միտք մարզող ոճով կը թելադրէր որեւէ գէշ բանի առաջքը առնել առաջին վայրկեանէն, այլապէս, երբ ուշանայ ու մեծնայ, աւելի դժուար կ'ըլլայ անոր դիմագրաւումը:

Եզովբոսի միտքերէն

Ոչ մէկ բարի գործ, որքան ալ փոքր ըլլայ անիկա, երբեք ի զուր եղած չ'ըլլար:

Ո­րե­ւէ գէշ բա­նի ա­ռաջ­քը առ­նել ա­ռա­ջին վայր­կեա­նէն. այ­լա­պէս, երբ ու­շա­նայ ու մեծ­նայ, ա­ւե­լի դժո­ւար կ­'ըլ­լայ ա­նոր դի­մագ­րա­ւու­մը: