Բնական Լեզուի Մշակում

ԲԼՄ - Բնական Լեզուի Մշակում-ը կը գոյանայ այն խաչմերուկիրն ուր Աբ-ը Արհեստական Բանականութիւնը, Համակարգչային Գիտութիւնը եւ մարդկային Լեզուն կը հանդիպին։
«ԲԼՄ»- «Բնական Լեզուի Մշակում»-ը կը գոյանայ այն խաչմերուկիրն ուր «Աբ»-ը «Արհեստական Բանականութիւնը», «Համակարգչային Գիտութիւն»-ը եւ «Մարդկային Լեզուն» կը հանդիպին։

Բնական լեզուի մշակում (ԲԼՄ) (անգլերէն՝ Natural Language Processing) միջառարկայական ենթադաշտ մըն է {Լեզուաբանութեան, Համակարգչային գիտութեան (անգլերէն՝ Computer Science), եւ Արհեստական բանականութեան մէջ}, որ կը զբաղուի մէկ կողմէն համակարգիչներու եւ միւս կողմէն մարդկային լեզուներու փոխյարաբերութեամբ ու միջանկեալ-գործողութիւններով, յատկապէս թէ ինչպէ՞ս կը ծրագրաւորուին համակարգիչները մեծ քանակով բնական լեզուի տուեալներ մշակելու եւ վերլուծելու։ Նպատակը այնպիսի համակարգիչ մը ունենալն է զոր ատակ է «հասկանալ, կամ ըմբռնել» բառական (բնագրային) տուեալներու բովանդակութիւնը, ներառեալ անոնց լեզուի համաբնագրային նրբութիւնները։

Բնական Լեզուի Մշակումը կը կիրարկէ համակարգիչին ոյժը, մարդկային լեզուի բարդութեան, նրբութիւննեուն ու երփնազանութեան վրայ։[1]ԲԼՄ-ն համակարգիչներուն հնարաւորութիւն կու տայ կարդալ գրութիւններ, լսել խօսք, եւ մեկնաբանել անոնք, չափել զգացումները եւ որրոշել թէ ո՞ր մասերն են կարեւոր։

«Բնական լեզուի մշակում»-ի մարտահրաւները յաճախ կը պարփակեն՝

  • «Խօսքի ճանաչում»-ը,
  • «Բնական-լեզուի հասկացողութիւն»-ը (նաեւ կը կոչուի «Բնական-լեզուի մեկնում»),
  • եւ «Բնական-լեզուի ծննդագործութիւն (յառաջացում)»-ը։

Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

«Բնական լեզուի մշակումը Python ծրագրաւորումի լեզուով» Բ (2-րդ) հրատարակութիւն (անգլերէն)
«Բնական լեզուի մշակումը Փայթըն ծրագրաւորումի լեզուով» Բ (2-րդ) հրատարակութիւն (անգլերէն)

Բնական լեզուներու մշակումի պատմութիւնը հիմնականօրէն սկիզբ առած է 1950-ական թուականներէն, թէեւ կարելի է կարգ մը աւելի հին գործեր գտնել։

  • Նշանակական ԲԼՄ (անգլերէն՝ Symbolic NLP, 1950ականներէն-վաղ 1990ականներ)։
  • Վիճակագրական ԲԼՄ (անգլերէն՝ Symbolic NLP, 1990ականներէն-վաղ 2010ականներ)։
  • Ջղային (Նեարդային) ԲԼՄ (ներկայ ժամանակներ, անգլերէն՝ Neural NLP)։

ԲԼՄ-ի գործառոյթները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Վարի ցանկը կը բովանդակէ Բնական լեզուի մշակումի ամէնաընդարձակօրէն ուսումնասիրուած գործառոյթները։

Գրութեան եւ խօսքի մշակում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

անգլերէն՝ Text and speech processing։

  • Խօսքի ճանաչում
  • Խօսքի հատուածացում
  • Գրութիւն ի խօսք (գրութենէ խօսք)
  • Բառի հատուածացում

Ձեւախօսական ձեւաբանական վերլուծութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

անգլերէն՝ Morphological analysis

Շարադասական վերլուծութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

շարահիւսական վերլուծութիւն անգլերէն՝ Syntactic analysis

Բառագրային իմաստաբանութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նաեւ կը կոչուի բառագրական իմաստաբանութիւն անգլերէն՝ Lexical semantics

Յարաբերական իմաստաբանութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

անգլերէն՝ Relational semantics

Ճառախօսութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

անգլերէն՝ Discourse

ԲԼՄ-ի բարձր մակարդակի կիրարկութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ինքնազօր ամփոփում գրւթիւններու ամփոփում

Քերականական սխալներու սրբագրում

Մեքենայական թարգմանութիւն

Բնական լեզուի հասկացում

Բնական լեզուի յառաջացում ծնանում

Գիրքի յառաջացում

Տե՛ս նաեւ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Natural language processing - Automated tools for text processing, analysis and generation.- BBC: Research & Development, Project from 2011 - present (անգլերէն)