Աքթիոնի նաւամարտ
Աքթիոնի նաւամարտ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Հռոմէական ազգամիջեան կռիւ | |||||||
| |||||||
| |||||||
Հակառակորդներ | |||||||
Օգոստոս Օքթավիանոսին ուժերը | Մարքոս Անտոնիոսի եւ Քլէոփաթրայի ուժեր | ||||||
Հրամանատարներ | |||||||
Մարքոս Վիփսիանոս Ակրիփա | Մարքոս Անտոնիոս | ||||||
Կողմերու ուժեր | |||||||
400 նաւ, 16 000 զինուոր, 3 000 նետարձակող |
230 նաւ, 20 000 զինուոր, 2 000 նետարձակող | ||||||
Կորուստներ | |||||||
2 500 զոհ | 5 000 զոհ 200 նաւ ընկղմած եւ կամ գերի առնուած |
Աքթիոնի նաւամարտ (Ք․Ա․31, 2 Սեպտեմբեր) (յուն․՝ Ναυμαχία του Ακτίου)․ Օգոստոս (Ղայիոս) Օքթավիանոսին եւ Մարքոս Անտոնիոսին ուժերուն միջեւ վճռական նաւամարտ։ Հետեւանքն է Յուլիոս Կայսրին սպաննութեան յաջորդող կռիւներուն Հռոմի ղեկավարութեան համար։ Կ՛աւարտի Մարքոս Անտոնիոսի եւ Քլէոփաթրայի միացեալ ուժերուն պարտութեամբ։
Հակիրճ պատմական ակնարկ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Աքթիոնի նաւամարտին համար կան բազմաթիւ աղբիւրներ, արձանագրուած պատմաբաններու կողմէ (Փլութարհոս, Դիոն Գասիոս, Ստրապոն, Փաւսանիաս, Պօղոս առաքեալ, եւայլն), սակայն ոչ մէկ արձանագրութիւն նաւամարտին ներկայ եղող պատմաբանէ մը։
Պատմական իրողութիւն է թէ Մարքոս Անտոնիոս այս կռիւին կը սպասէր, սակայն ոչ ծովուն մէջ, այլ ցամաքի վրայ։ Սակայն այս ուղղութեամբ վիճաբանութիւն մը կար իր եւ Քլէոփաթրային հրամանատարներուն միջեւ։ Վերջնական որոշումը եղած է կռիւը տրուի ծովուն մէջ։
Եգիպտական խոշոր ռազմանաւերուն դիմաց, հռոմէական դիւրաշարժ եւ փոքր ռազմանաւերը, արագօրէն սկսան մէկ առ մէկ խորտակել Մարքոս Անտոնիոսին խոշոր ու ծանր ռազմանաւերը։
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Octavian%27s_campsite_memorial_at_Actium_02.jpg/220px-Octavian%27s_campsite_memorial_at_Actium_02.jpg)
Քլէոփաթրա հեռուէն կը դիտէր, ու տեսնելով նաւամարտին վատ ընթացքը, իր նաւով կը փախչի, անպաշտպան ձգելով վիրաւորուած Մարքոս Անտոնիոսին։ Կը յաջորդէ իրարանցում եւ Քլէոփաթրային նահանջ-փախուստին կը հետեւի Մարքոս Անտոնիոս, եգիպտացիներուն ջախջախուած նաւատորմիղի մնացորդածով։
Չորս տարի ետք, Օգոստոս (Ղայիոս) Օքթավիանոսին երբ կայրս կը յայտարարուի, ի յիշատակ Աքթիոյի իր տարած յաղթանակին, հոն կառուցել կու տայ Աքթիոյ Ափոլոնասի հսկայ տաճարը։ Հրամանագրով մը կը հաստատէ վայրին մէջ հինգ տարին անգամ մը կազմակերպուին Աքթիա մարզախաղերը (Ք․Ա․ 28-էն սկսեա)լ։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ [http://luna.cas.usf.edu/~murray/actium/brochure.html THE ACTIUM PROJECT 1997, Հարաւային Ֆլորիտայի եւ Յունաստանի Մշակոյթի նախարարութեան ձեռնարկ(անգլերէն)]
- ↑ Աքթիոնի նաւամարտը(անգլերէն)
- ↑ Հռոմի պատմութիւնը եւ Աքթիոնի նաւամարտ(անգլերէն)ը