Արծիւ Վասպուրական Տպարան
Արծիւ Վասպուրական տպարանը հիմնուած է 1858 թուականին Վան` Մկրտիչ վրդ. Խրիմեանի ջանքերով[1]։
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Մկրտիչ Խրիմեան Կ.Պոլսոյ մէջ հիմնած իր տպարանին մէջ 1855-1856 թուականներուն «Արծուի Վասպուրական» ամսագիրի քանի մը թիւ հրատարակելէ ետք, տպարանի պարագաներով վերադարձած է իր հայրենի քաղաք` Վան, ուր Վարագայ վանքին կից 1858 թուականին հիմնած է համեստ տպարան մը, ուր եւ շարունակած է հրատարակել սոյն պարբերականը։
Յաջորդող տարիներուն տպարանին մէջ լոյս տեսած են քանի մը գրքոյկներ, որոնցմէ են վանեցի գրող Տիգրան Ամիրճանեանի «Ողբերգութիւնքը» (1862): Այնուհետեւ Մկրտիչ Խրիմեան 1863 թուականին իր տպարանով փոխադրուած է Մուշ։ Այստեղ Գարեգին Սրուանձտեանցի խմբագրութեամբ տպագրուած է «Արծուիկ Տարօնոյ» պարբերականը (1863-1865):
Գործունէութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
1870-ական թուականներուն տպարանը դարձեալ փոխադրուած է Վարագ, ուր վերականգնած է «Արծուի Վասպուրական» ամսագիրի հրատարակութիւնը` Խրիմեանի աշակերտ Մ. Անանեանի խմբագրութեամբ։
1884 թուականին թուրքական իշխանութիւնները բռնագրաւած են տպարանը եւ Վարագայ վանքէն փոխադրած Վան` թուրքական թերթ մը տպագրելու համար։
Այս բոլորին հանդերձ, հայ տպագրութիւնը, ընդհատումներով, Վանի մէջ շարունակուած է մինչեւ Առաջին համաշխարհային պատերազմ։ Այստեղ տպագրուած են քանի մը պարբերականներ, որոնցմէ է «Վան-Տոսպ» հանդէսը։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Ռաֆայէլ Իշխանեան (1981). Հայ գիրքը։ 1512-1920. Երեւան։ ՀՍՍՀ ԳԱ. էջեր 154.