Արամայիս Մնացականեան
| Արամայիս Մնացականեան | |
|---|---|
| Ծնած է | 1911[1] |
| Ծննդավայր | Փոթի, Քութայիսի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[1] |
| Մահացած է | 18 Նոյեմբեր 1984 |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ռուսական Կայսրութիւն Խորհրդային Միութիւն |
| Ազգութիւն | Հայ[1] |
| Ուսումնավայր | Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան[1] |
| Կոչում | փրոֆէսոր[1] |
| Մասնագիտութիւն | պատմաբան |
| Աշխատավայր |
Հայաստանի Կոմունիստական Կուսակցութիւն[1] Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Պատմութեան Հիմնարկ[1] |
| Կուսակցութիւն | Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն[1] |
Արամայիս Ն․ Մնացականեան (1911[1], Փոթի, Քութայիսի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[1] - 18 Նոյեմբեր 1984), խմբագիր։
Կենսագրութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Արամայիս Նաւասարդ Մնացականեան ծնած է Բիւրակն (ՀՍԱՀ-ի Աշտարակի շրջան), 1911-ին։ Նախակրթութիւնն ու միջնակարգի ուսումը ամբողջացնելէ ետք, 1940-ին կ՚աւարտէ Հայկական Մանկավարժական Ինստիտուտի Պատմութեան Բաժանմունքը։ Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմի բռնկումով, 1942-ին կը մեկնի ճակատ, ու Ղրիմի ու Անդրկովկասի ռազմաճակատներուն վրայ կը վարէ խմբագրական աշխատանք։ Պատերազմի աւարտին 1945-ին կր ստանայ Պատմական Գիտութիւններու Թեկնածու աստիճան։ 1946-ին զօրացրուելով բանակէն՝ պաշտօնի կը կոչուի Գիտութիւններու Ակադեմիայի Պատմութեան Ինստիտուտին մէջ, ուր կր ստանձնէ Հայրենական Մեծ Պատերազմի Պատմութեան բաժնի վարիչի պաշտօնը։
Ապա՝ յաջորդաբար կը վարէ «Լենինական Ուղիով» եւ «Կուսակցական Խօսք» պարբերականները։ Սկսած 1953-էն ան ամբողջութեամբ կը նուիրուի գիտահետազօտական աշխատանքի։
1953-1954 թուականներուն, ան կր վարէ Գիտութիւններու Ակադեմիայի գիտնական քարտուղարի պաշտօնը։ 1954-1958 թուականներուն կը ղեկավարէ Մաքսիզմ-Լենինիզմի Ինստիտուտի Հայկական Մասնաճիւղը, 1957-ին կը ստանայ Պատմական Գիտութիւններու Դոկտոր աստիճանը։ 1958-էն սկսած կը պաշտօնավարէ ԳԱ Պատմութեան Ինստիտուտին մէջ, նախ որպէս աւագ գիտաշխատող, եւ ապա՝ իբրեւեւ բաժնի վարիչ: 1966-ին անոր կը շնորհուի Փրոֆեսորի կոչում, 1980-ին ան կը կոչուի ԳԱ Սոցիալիստական Ազգերի Զարգացման ու Մերձեցման Պրոբլեմների Հանրապետական Գիտական Խորհուրդի նախագահի պաշտօնին։
Տարբեր ասպարէզներու մէջ իր տարած աշխատանքներուն համար Ա․ Մնացականեան տարբեր առիթներով կ՚արժանանայ «Կարմիր Աստղ», եւ «Գիտելիք» ընկերութեան բարձրագոյն գնահատանքին՝ Ակաղ․ Վաւելովի շքանշանին, ինչպէս եւ «Ռազմահայրենասիրական Աշխատանքի Գերազանցիկ»ի կոչումին։ Ա․ Մնացականեան կը մահանայ 18 Նոյեմբեր 1984-ին։
Ստեղծագործութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Հայ ժողովուրդի պատմութեան նորագոյն շրջանի մասնագէտ, Ա․ Մնացականեանի գրչին կը պատկանի տուեալ ժամանակաշրջանի հարցերը յուզող բազմաթիւ յօդուածներ, աշխատասիրութիւններ ու մենագրութիւններ։ Առանձին հատորներով լոյս ընծայած է՝ Հայ Ժողովուրդը Հայրենական Մեծ Պատերազմում, 1941-1945 թուականներուն (Երեւան, 1954), Ալեքսանդր Միասնիկեան (Երեւան, 1955), Ռեւոլիւցիան Անդրկովկասում եւ Ռուսաստանի Պատուիրակները (Երեւան, 1961), Վ․ Ւ․ Լենինը Եւ Հայ Ժողովուրդի Ազատագրական Պայքարը (Երեւան, 1963), Հայ Ժողովուրդի Ողբերգութիւնը Ռուս Եւ Համաշխարհային Հասարակական Մտքի Գնահատմամբ (Երեւան, 1965), Հոկտեմբերի Բարիկադների Վրայ (Երեւան, 1967), Ընդդէմ Պատմութեան Դաշնակցական Նենգափոխութեան (Երեւան, 1976), Մարշալ Բաղրամեան (Երեւան, 1978) աշխատասիրութիւնները։ Իր գրչին կը պատկանի նաեւ Հայ Ժողովուրդի Մեծ Եղեռնը Եւ Ազգային Վերածնունդը («Յուշամատեան Մեծ Եղեռնի», Պէյրութ, 1965) աշխատութիւնը։
Աղբիւրներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Հայկազեան Հայագիտական Հանդէս, խմբագիր Երուանդ Հ․ Քասունի, հատոր Ժ․, Պէյրութ, 1984, էջ 394-395։