Անժելիքա Քաուֆման

Անժելիքա Քաուֆման; գերմաներէն՝ Maria Anna Angelika Kauffmann
Ծնած է	30 Հոկտեմբեր 1741[…]
Ծննդավայր	Քուր (Շվեյցարիա), Զուիցերիա[…]
Մահացած է	5 Նոյեմբեր 1807[…] (66 տարեկանին)
Մահուան վայր	Հռոմ, Պապական մարզ[…]
Քաղաքացիութիւն	Զուիցերիա; Three Leagues
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Portrait of Lady Clan Henderson?, Portrait of David Garrick? եւ Portrait of Winckelmann?
Տեսակ	դիմանկար, պատմական գեղանկարչութիւն եւ նեոդասականություն?
Մասնագիտութիւն	նկարչուհի, նկարիչ-փորագրող, արուեստագէտ, տեսողական արուեստագէտ
Անդամութիւն	Արուեստի թագաւորական Ակադեմիա, Լոնտոն
Ամուսին	Antonio Zucchi?
Ծնողներ	հայր՝ Joseph Johann Kauffmann?
	Ստորագրութիւն;

Անժելիքա Քաուֆման Պարոնուհի ֆոն Կրիւտէները որդիին հետ, 1784

Մարիա Աննա Անժելիքա Քաթարինա Քաուֆման (30 Հոկտեմբեր 1741(1741-10-30)^[1]^[2]^[3]^[…], Քուր (Շվեյցարիա), Զուիցերիա^[1]^[4]^[5]^[…] - 5 Նոյեմբեր 1807(1807-11-05)^[1]^[2]^[3]^[…], Հռոմ, Պապական մարզ^[1]^[4]^[5]^[…]), գերմանացի նէոդասական նկարչուհի: Ան Լոնտոնի Թագաւորական ակադեմիայի հիմնադիր երկու կիներէն մէկն է (1768)^[8]^[9]:

Կենսագրութիւն

Անժելիքա Քաուֆմանը նկարիչ Եոհան Ժոզէֆ Քաուֆմանի դուստրն է, մեծցած է Ֆորարլպերգի մէջ (Աւստրիա): Ինքնուրոյն սորված է քանի մը լեզուներ, շատ կարդացած է, հետաքրքրուած է երաժշտութեամբ: Նկարել սկսած է 6 տարեկանէն: 12 տարեկանէն աշխատած է որպէս փրոֆեսիոնալ նկարիչ: 1754-ին մայրը մահացած է, հայրը որոշած է աղջկան հետ տեղափոխուիլ Միլան^[9]: 1764-էն ապրած է Իտալիոյ մէջ (Հռոմ, Վենետիկ), ուր ծանօթացած է գերմանացի արուեստագէտ Եոհան Եոախիմ Վինկելմանի հետ, որ դարձած է անոր ուսուցիչը:

1766-ին Անգլիոյ դեսպանի եւ անոր կնոջ առաջարկութեամբ մեկնած է Լոնտոն, ուր ապրած է 15 տարի: Անժելիքա Քաուֆմանի դիմանկարը նկարած է Ռէյնոլտսը (1766), Անժելիքան առ ի պատասխան նկարած է Ռէյնոլտսին:

Եղած է Թագաւորական գեղարուեստական ակադեմիայի հիմնադիրներու շարքին: Մասնակցած է Սուրբ Պօղոսի տաճարի նկարազարդման: 1781-ին ամուսնացած է նկարիչ Անթոնիօ Զուչիոյի հետ եւ վերադարձած՝ Հռոմ: Այնտեղ ընկերացած է Կէօթէի հետ, նկարած անոր դիմանկարը: Անժելիքա Քաուֆմանի վերջին ցուցահանդէսը տեղի ունեցած 1797-ին, Հռոմի մէջ:

Ստեղծագործութիւն

Քաուֆմանի կտաւները (դիմանկարներ, աստուածաշնչեան, պատմական, գրական եւ անթիք դիցաբանական սիւժէներով) կը պատկանին դասական ոճին:

Ճանաչում

Անժելիքա Քաուֆմանը եւրոպական ճանաչում ձեռք բերած է շատ վաղ: 1762-ին դարձած է Ֆլորենցիայի գեղարուեստի ակադեմիայի անդամ^[10], 1765-ին՝ Հռոմի մէջ Սուրբ Լուքայի ակադեմիայի անդամ, 1768-էն՝ Ֆրանսայի եւ Բրիտանիայի թագաւորական ակադեմիայի անդամ: 1810-ին իտալացի յայտնի պատմաբան Ճովաննի Բատիստա տէ Ռոսսին գրած է Քաուֆմանի կենսագրութիւնը եւ այդ պահէն սկսած անոր կեանքը մէկ անգամ չէ, որ դարձած է վէպերու սիւժէ: Փորագրանկարիչներ Ֆ. Պարտոլոցցին եւ Գ. Սքորոտումովը Քաուֆմանի աշխատանքները տիրաժաւորած ու, այդպիսով, Եւրոպայի մէջ հանրամատչելի դարձուցած են կէտագծման արհեստավարժութիւնը (կտաւի նրբերանգները առաւել յարմար փոխանցելու համար): Նկարչուհիի երկրպագուն էր Ֆալքոնէն (Ռէյնոլտսի նախկին ընկերը ու ստեղծագործութիւններու երկրպագուն): Ֆալքոնէն 1774-ին՝ Փեթերպուրկի մէջ Պետրոս Ա-ի արձանին վրայ աշխատելէն, անգլիացի ճանապարհորդ Ռեքսելլի հետ կիսուած է նկարչուհիի աշխատանքներէն ստացած տպաւորութիւնները եւ հաղորդած, որ «սեփականատէրն է անոր գրեթէ բոլոր ստեղծագործութիւններուն»^[11]: Մեծ կոմսուհի, այնուհետեւ կայսրուհի Մարիա Ֆիոտորովնան՝ Պետրոս Ա-ի կինը, ապակիի վրայ նկարած է Քաուֆմանի աշխատանքներու մանրանկարները:

Քաուֆմանի ստեղծագործութիւններու փորագրանկարները նմուշ ծառայած են քանդակներու ստեղծման համար: Մասնաւորապէս, զանոնք օգտագործած է քանդակագործ Ֆ. Շուպինը Փեթերպուրկի Մարմարէ պալատի Մարմարէ սրահի մետալիոններու շարքին վրայ աշխատելու ընթացքին: Անժելիքա Քաուֆմանի պատուին անուանուած է Վեներայի հրաբխային խառնարաններէն մէկը:

Ցուցադրութիւններ

Retrospektive Angelika Kauffmann (270 աշխատանք), Տիւսելտորֆ, Կունստպալաստ (15 Նոյեմբեր 1998 – 24 Յունուար 1999),
München, Haus der Kunst (5 Փետրուար – 18 Ապրիլ 1999),
Chur, Bündner Kunstmuseum (8 Մայիս – 11 Յուլիս 1999):

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Deutsche Nationalbibliothek Record #118721224 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Angelica Kauffmann
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Кауфман Ангелика // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115055
↑ Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22681075"></a>
↑ SIKART — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>
↑ «Art and artists | Royal Academy of Arts»։ www.royalacademy.org.uk
↑ ^9,0 ^9,1 «Angelica Kauffman | National Museum of Women in the Arts»։ nmwa.org
↑ Roworth Wendy Wassyng (2004-03-24)։ «Documenting Angelica Kauffman's Life and Art»։ Eighteenth-Century Studies (անգլերեն) 37 (3): 478–482։ ISSN 1086-315X։ doi:10.1353/ecs.2004.0031
↑ Wraxell, N. A tour through some of the northern parts of Europe, particularly Copenhagen, Stockholm and Petersburgh, in a series of letters. London, 1774, p. 228. Русский пер.: Екатерининский Петербург глазами иностранцев. Неизданные письма 1770-х гг. СПб., 2013. С. 121

Արտաքին հղումներ

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118721224/_Record_#118721224]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Deutsche Nationalbibliothek Record #118721224 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12274214f_data.bnf.fr]:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[http://explore.rkd.nl/en/explore/artists/43630_Angelica_Kauffmann]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Angelica Kauffmann
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Кауфман_Ангелика_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Кауфман Ангелика // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[[http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115055_http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115055]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115055

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1172284_citetype_Q2352616"_data-entity-id="Q22681075">[http://kulturnav.org/9fdd2add-3c50-4227-b0cd-f9385dfecb66_Շվեդիայի_Ազգային_թանգարանի_նկարիչների_ցանկ]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22681075"></a></div>-6] Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22681075"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q683543">SIKART<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a></div>-7] SIKART — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>

[8] «Art and artists | Royal Academy of Arts»։ www.royalacademy.org.uk

[nmwa.org-9] 9,0 ^9,1 «Angelica Kauffman | National Museum of Women in the Arts»։ nmwa.org

[10] Roworth Wendy Wassyng (2004-03-24)։ «Documenting Angelica Kauffman's Life and Art»։ Eighteenth-Century Studies (անգլերեն) 37 (3): 478–482։ ISSN 1086-315X։ doi:10.1353/ecs.2004.0031

[11] Wraxell, N. A tour through some of the northern parts of Europe, particularly Copenhagen, Stockholm and Petersburgh, in a series of letters. London, 1774, p. 228. Русский пер.: Екатерининский Петербург глазами иностранцев. Неизданные письма 1770-х гг. СПб., 2013. С. 121

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]