«Տիրան Աճէմեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Սահակ (քննարկել | Ներդրումներ) |
Յօդուածը ենթարկուած է լեզուական խմբագրութեան։ |
||
Տող 31. | Տող 31. | ||
'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ: |
'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ: |
||
Ուսումը կը ստանայ |
Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի [[Ծաղրանկարչութիւն|ծաղրանկարչութեան]]: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն կը նուիրուի սրտեռանդ: |
||
[[1919 թուական|1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու |
[[1919 թուական|1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «Կավռօշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։ |
||
[[1921 թուական|1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան |
[[1921 թուական|1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք «Կործանուածը», «Աւերակների վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլն: |
||
Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն |
Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. [[1922 թուական|1922]]-ին՝ Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924 թուական|1924]]-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: [[1923 թուական|1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>: |
||
1925 թուականին տեղափոխուած է [[Պեյրութ]] |
1925 թուականին տեղափոխուած է [[Պեյրութ]] ու ծաղրանկարներով հանդէս եկած է [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|հայկական]], [[ֆրանսա]]կան եւ արաբական մամուլին մէջ<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=2286|title=AV Production - Տիրան Աճեմեան|last=Baghdasaryan|first=Aram|website=avproduction.am|accessdate=2016-07-21}}</ref>։ |
||
«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով<ref>{{Cite web|url=http://asbarez.com/arm/209340/%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B5-%25D5%25A3%25D5%25AB%25D6%2580-%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25B7%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A8-%25D5%25AC%25D5%25B8%25D5%25B5%25D5%25BD-%25D5%25A8%25D5%25B6%25D5%25AE%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25A5%25D6%2581-%25D5%25B5-%25D5%25A9%25D5%25B8/|title=«Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով|date=2014-12-03|language=en-US|accessdate=2016-07-21}}</ref>: |
«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով<ref>{{Cite web|url=http://asbarez.com/arm/209340/%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B5-%25D5%25A3%25D5%25AB%25D6%2580-%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25B7%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A8-%25D5%25AC%25D5%25B8%25D5%25B5%25D5%25BD-%25D5%25A8%25D5%25B6%25D5%25AE%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25A5%25D6%2581-%25D5%25B5-%25D5%25A9%25D5%25B8/|title=«Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով|date=2014-12-03|language=en-US|accessdate=2016-07-21}}</ref>: |
13:03, 28 Սեպտեմբեր 2018-ի տարբերակ
Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) Տիրան Աճէմեան (21 Յուլիս 1902, Հալէպ - 10 Սեպտեմբեր 1991, Պէյրութ), դերասան, ծաղրանկարիչ:
Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի ծաղրանկարչութեան: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:
1919ին կ’անցնի Պոլիս ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «Կավռօշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։
1921էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք «Կործանուածը», «Աւերակների վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլն:
Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. 1922-ին՝ Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, 1924-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: 1923-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան[1][2]:
1925 թուականին տեղափոխուած է Պեյրութ ու ծաղրանկարներով հանդէս եկած է հայկական, ֆրանսական եւ արաբական մամուլին մէջ[3][4]։
«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է Յովհաննէս Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով[5]:
Ծանօթագրութիւններ
- ↑ Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589
- ↑ Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005
- ↑ Baghdasaryan Aram։ «AV Production - Տիրան Աճեմեան»։ avproduction.am։ արտագրուած է՝ 2016-07-21
- ↑ ««Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով» (en-US)։ 2014-12-03։ արտագրուած է՝ 2016-07-21
Աղբիւրներ
- Հայ Հանրագիտակ, Հ. Մկրտիչ Վարդ. Պոտուրեան, 1938 Պուքրէշ, Հատոր Ա․, էջ 116:
Կատեգորիա:1902 ծնունդներ (արւմտ․)
Կատեգորիա:21 Յուլիսի ծնածներ
Կատեգորիա:Հալէպ ծնածներ
Կատեգորիա:1991 մահեր (արւմտ․)
Կատեգորիա:10 Սեպտեմբերի մահացածներ
Կատեգորիա:Պէյրութ մահացածներ
Կատեգորիա:Հայ դերասաններ (արւմտ․)
Կատեգորիա:Հայ ծաղրանկարիչներ (արւմտ․)