«Բասէն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
ավելացվեց Կատեգորիա:Մեծ Հայքի գավառներ ՀոթՔաթ գործիքով |
Արևմտահայերէն ճշդումներ |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Բասեն]] ([[Բասյանք]]), գավառ [[Մեծ Հայք]]ի [[Այրարատ]] նահանգի մէջ, անունը |
[[Բասեն]] ([[Բասյանք]]), գավառ [[Մեծ Հայք]]ի [[Այրարատ]] նահանգի մէջ, անունը կը ծագի հին ժամանակ գաւառի տարածքի մէջ բնակող բասեաններ ժողովուրդի անուան հետ (յիշատակուած է յոյն պատմիչներու, մասնաւորապէս՝ [[Քսենոֆոն]]ի կողմէն [[Ք.Ա. 5-րդ դարուն]])։ |
||
Յնագույն ժամանակները Բասեն ընդգրկած է լայնածաւալ տարածութիւն։ Անոր կազմի մէջ կը մտնեն ոչ միայն «Աշխարհացոյց»-ի մէջ նկարագրուած Բասենը, այլեւ ամբողջ [[Վանանդ (գավառ)|Վանանդ]] գավառը (Կարսի և Սարիղամիշի շրջաները), որը կոչուած է [[Վերին Բասեն]]։ Հետագայ այս գավառը բաժնուած է երկու մասերու՝ Բասենի եւ Վանանդի։ Աւելի ուշ՝ Բասենը բաժնուած է առանձին նախարարություններու՝ Բասենի, ուր կ'իշխէր Որդունի նախարարական տունը, և [[Աբեղյանք|Աբեղեանքի]], [[Գաբեղեանքի]] ու [[Հավնունիք|Հաւնունիքի]], ուր կ'իշխէին նոյնանուն նախարարական տուները։ |
|||
Բասենը կը տարածուէր [[Կարին|Կարինէն]] |
Բասենը կը տարածուէր [[Կարին|Կարինէն]] արեւելք, [[Արաքս]]ի ձախ կողմը, ներկայիս Բասեն (Բասինլար) սանջակի տեղը։ Բասենը յարթաւայրային է, երկրագործութեան համար ունի նպաստաւոր հողակլիմայական պայմաններ։ 4-րդ դարուն Բասենի մէջ կ'իշխէր [[Որդունի]] նախարարական տունը, որոնք [[Ապահունիք]] եւ [[Հարք]] գավառներու մէջ իշխող [[Մանավազյաններ|Մանավազեաններու]] տունին հետ ֆեոդալական կռիւներ մղելու պատճառաւ կը սպանուեն [[Խոսրով Կոտակ]]ի հրամանով [[Վաչե Մամիկոնյան|Վաչե Մամիկոնեան]] սպարապետին կողմէն, իսկ անոնց կալուածքները ամբողջութեամբ կը տրուին եկեղեցիին։ Բասենի յիշարժան վայրերէն են՝ [[Որդորու]] եւ [[Դու]] բնակավայրերը, [[Վաղարշավան|Վաղարշաւան]] աւանը, Օկումի աւանը, [[Բողբերդ|Բողբերդը]], [[Աւնիկ]] բերդը։ |
||
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ]] |
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ]] |
18:06, 29 Հոկտեմբեր 2014-ի տարբերակ
Բասեն (Բասյանք), գավառ Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի մէջ, անունը կը ծագի հին ժամանակ գաւառի տարածքի մէջ բնակող բասեաններ ժողովուրդի անուան հետ (յիշատակուած է յոյն պատմիչներու, մասնաւորապէս՝ Քսենոֆոնի կողմէն Ք.Ա. 5-րդ դարուն)։
Յնագույն ժամանակները Բասեն ընդգրկած է լայնածաւալ տարածութիւն։ Անոր կազմի մէջ կը մտնեն ոչ միայն «Աշխարհացոյց»-ի մէջ նկարագրուած Բասենը, այլեւ ամբողջ Վանանդ գավառը (Կարսի և Սարիղամիշի շրջաները), որը կոչուած է Վերին Բասեն։ Հետագայ այս գավառը բաժնուած է երկու մասերու՝ Բասենի եւ Վանանդի։ Աւելի ուշ՝ Բասենը բաժնուած է առանձին նախարարություններու՝ Բասենի, ուր կ'իշխէր Որդունի նախարարական տունը, և Աբեղեանքի, Գաբեղեանքի ու Հաւնունիքի, ուր կ'իշխէին նոյնանուն նախարարական տուները։
Բասենը կը տարածուէր Կարինէն արեւելք, Արաքսի ձախ կողմը, ներկայիս Բասեն (Բասինլար) սանջակի տեղը։ Բասենը յարթաւայրային է, երկրագործութեան համար ունի նպաստաւոր հողակլիմայական պայմաններ։ 4-րդ դարուն Բասենի մէջ կ'իշխէր Որդունի նախարարական տունը, որոնք Ապահունիք եւ Հարք գավառներու մէջ իշխող Մանավազեաններու տունին հետ ֆեոդալական կռիւներ մղելու պատճառաւ կը սպանուեն Խոսրով Կոտակի հրամանով Վաչե Մամիկոնեան սպարապետին կողմէն, իսկ անոնց կալուածքները ամբողջութեամբ կը տրուին եկեղեցիին։ Բասենի յիշարժան վայրերէն են՝ Որդորու եւ Դու բնակավայրերը, Վաղարշաւան աւանը, Օկումի աւանը, Բողբերդը, Աւնիկ բերդը։
Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ Կատեգորիա:Մեծ Հայքի գավառներ