«Յարութիւն Աճէմեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{ԱՀ}} |
{{ԱՀ}} |
||
{{Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) |
|||
| անուն ազգանուն = |
|||
| բնագիր ԱԱՀ = |
|||
| պատկեր = |
|||
| չափ = |
|||
| նկարագրութիւն = |
|||
| ծնած է = [[18 Դեկտեմբեր]] [[1905]] |
|||
| ծննդավայր = Պրուսա ([[Թուրքիա (արեւմտահայերէն)|Թուրքիա]] |
|||
| վախճանած է = [[28 Նոյեմբեր]] [[1963]] |
|||
| վախճանի վայրը = [[Նիւ Եորք]] |
|||
| քաղաքացիութիւն = {{դրոշավորում|Իտալիա}} |
|||
| հպատակութիւն = |
|||
| ազգութիւն = Հայ |
|||
| ալմա մատեր = |
|||
| կրօնք = |
|||
| ազդուած է = |
|||
| ազդած է = |
|||
| գրքեր = |
|||
| աշխատանք = |
|||
| կարողութիւն = |
|||
| մասնագիտութիւն = Նկարիչ եւ ձեռագիրներու նկարազարդող |
|||
| ամուսին = |
|||
| ծնողներ = Հայր՝ Ստեփան Գալֆայեան |
|||
| երեխաներ = |
|||
| պարգեւներ և մրցանակներ = |
|||
| կայքէջ = |
|||
| ստորագրութիւն = |
|||
}} |
|||
'''Յարութիւն Աճէմեան''' ([[18 Դեկտեմբեր]] [[1905]], Պրուսա ([[Թուրքիա (արեւմտահայերէն)|Թուրքիա]] - [[28 Նոյեմբեր]] [[1963]], [[Նիւ Եորք]])), նկարիչ: |
|||
Ճարտարապետ, քանդակագործ Ստեփան Գալֆայեանի զաւակն է։ |
|||
⚫ | |||
== Կենսագրութիւն == |
|||
⚫ | |||
⚫ | Ծնած է Պրուսա (Թուրքիա)։ Ութը տարեկանին կ'ուղարկուի Վենետիկ, ուր Մխիթարեան միաբանութեան մէջ կը ստանայ նախնական կրթութիւնը։ Զինադադարի ([[1919]]) յաջորդ երեք տարիներուն, [[Վենետիկ (արեւմտահայերէն)|Վենետիկ]]ի [[Մուրատ-Ռափայէլեան Վարժարան|Մ. Ռափայէլեան վարժարան]]ին կ'աշակերտէ եւ այդ շրջանին է որ, ցոյց տուած ըլլալով անսովոր կարողութիւն եւ ձիրքեր գծագրութեան-նկարչութեան. Արժանացած է վարժարանին վարչութեան գնահատանքին, որուն առաջարկութեան վրայ Մխիթարեան Ուխտի վարչութիւնն ալ քաջալերած է տաղանդաւոր պատանին եւ յատուկ թռչակով զինք դրած է Վենետկոյ Արուեստի Բարձրագոյն հաստատութեան մէջ: |
||
⚫ | |||
== Ստեղծագործական կեանք == |
|||
Աճեմեան ստեղծած է ազգային թեմաներով պատկերներ, բնանկարներ, դիմանկարներ, հոգեւոր ու աշխարհիկ թեմաներով որմնանկարներ՝ [[Ֆրանսա]]յի, [[Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ|Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու]] հայկական եւ օտար եկեղեցիներու ու վարժարաններու համար։ Պատկերազարդած է գիրքեր․ |
|||
* «Շարական» |
|||
* «Ջարդը» |
|||
* «Հայկական Պանթէոն» |
|||
* «Ազգային դաստիարակություն» |
|||
* «Հայաստանի փառքը» |
|||
Ունի դիմանկարներ՝ «Կանացի դիմանկարը» և «Հայ մամիկը»[2] (երկուսն էլ՝ 1938) պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։ Պատկերազարդել է գրքեր։ Մահացել է նոյեմբերի 28-ին, Նյու Յորքում։ |
|||
== Աղբիւրներ == |
== Աղբիւրներ == |
||
* Հայ Հանրագիտակ, Գիրք Բ., Թիւ 2, Հ. Մկրտիչ Վրդ. Պոտուրեան, 1938, էջ |
* Հայ Հանրագիտակ, Գիրք Բ., Թիւ 2, Հ. Մկրտիչ Վրդ. Պոտուրեան, 1938, էջ 115։ |
||
{{DEFAULTSORT:Աճէմեան, Յարութիւն}} |
|||
[[Կատեգորիա:1905 ծնունդներ (արւմտ․)]] |
|||
[[Կատեգորիա:18 Դեկտեմբերի ծնածներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Պրուսա ծնածներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:1963 մահեր (արւմտ․)]] |
|||
[[Կատեգորիա:28 Նոյեմբերի մահացածներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Նիւ Եորք մահացածներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Հայ նկարիչներ (արւմտ․)]] |
09:24, 10 Հոկտեմբեր 2017-ի տարբերակ
Կաղապար:ԱՀ Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) Յարութիւն Աճէմեան (18 Դեկտեմբեր 1905, Պրուսա (Թուրքիա - 28 Նոյեմբեր 1963, Նիւ Եորք)), նկարիչ:
Ճարտարապետ, քանդակագործ Ստեփան Գալֆայեանի զաւակն է։
Կենսագրութիւն
Ծնած է Պրուսա (Թուրքիա)։ Ութը տարեկանին կ'ուղարկուի Վենետիկ, ուր Մխիթարեան միաբանութեան մէջ կը ստանայ նախնական կրթութիւնը։ Զինադադարի (1919) յաջորդ երեք տարիներուն, Վենետիկի Մ. Ռափայէլեան վարժարանին կ'աշակերտէ եւ այդ շրջանին է որ, ցոյց տուած ըլլալով անսովոր կարողութիւն եւ ձիրքեր գծագրութեան-նկարչութեան. Արժանացած է վարժարանին վարչութեան գնահատանքին, որուն առաջարկութեան վրայ Մխիթարեան Ուխտի վարչութիւնն ալ քաջալերած է տաղանդաւոր պատանին եւ յատուկ թռչակով զինք դրած է Վենետկոյ Արուեստի Բարձրագոյն հաստատութեան մէջ: Քսանըմէկ տարեկանին 1926-ին աւարտած է Ակադեմիի ընթացքը «Maestro d’Arte»ի վկայականով եւ ոսկի մետալով շրջանաւարտ, եւ երկու տարի վերջ 1928-ին պետական փայլուն քննութիւնէ մը վերջ՝ հռչակուած է ուսուցչապետ նկարչութեան՝ Իտալիոյ պետական դասախօսի իրաւունքով:
Ստեղծագործական կեանք
Աճեմեան ստեղծած է ազգային թեմաներով պատկերներ, բնանկարներ, դիմանկարներ, հոգեւոր ու աշխարհիկ թեմաներով որմնանկարներ՝ Ֆրանսայի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու հայկական եւ օտար եկեղեցիներու ու վարժարաններու համար։ Պատկերազարդած է գիրքեր․
- «Շարական»
- «Ջարդը»
- «Հայկական Պանթէոն»
- «Ազգային դաստիարակություն»
- «Հայաստանի փառքը»
Ունի դիմանկարներ՝ «Կանացի դիմանկարը» և «Հայ մամիկը»[2] (երկուսն էլ՝ 1938) պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։ Պատկերազարդել է գրքեր։ Մահացել է նոյեմբերի 28-ին, Նյու Յորքում։
Աղբիւրներ
- Հայ Հանրագիտակ, Գիրք Բ., Թիւ 2, Հ. Մկրտիչ Վրդ. Պոտուրեան, 1938, էջ 115։
Կատեգորիա:1905 ծնունդներ (արւմտ․)
Կատեգորիա:18 Դեկտեմբերի ծնածներ
Կատեգորիա:Պրուսա ծնածներ
Կատեգորիա:1963 մահեր (արւմտ․)
Կատեգորիա:28 Նոյեմբերի մահացածներ
Կատեգորիա:Նիւ Եորք մահացածներ
Կատեգորիա:Հայ նկարիչներ (արւմտ․)