Սուրբ Պողիկարպոս
Սուրբ Պողիկարպոս կամ Սբ․ Պողիկարպոս Զմիւռնիացի, Զմիւռնիոյ (Այժմու այսպէս-կոչուած Իզմիր քաղաքը) եպիսկոպոսը։ Եղած է Յովհաննէս Առաքեալի աշակերտն ու Սբ․ Իգնատիոս-ի ընկերը։ Հայաստանեաց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին անոր կը դասէ սուրբերու կարգին։[1][2][3][4]
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սբ․ Պողիկարպոս Զմիւռնիացին ծնած է Բ. դարու 70-ական թուականներուն: Ան եղած է Զմիւռնիոյ եպիսկոպոսը. Ս. Իրենէոս եւ Ս. Եւսեբիոս կը հաղորդեն, թէ աշակերտած է առաքեալներուն յատկապէս՝ Յովհաննէս առաքեալին, որմէ ձեռնադրուած է իբրեւ Զմիւռնիոյ Եպիսկոպոս:[1] Ս. Պողիկարպոս (Պողիկարպոս կը նշանակէ շատ պտուղ) նկատուած է Փոքր Ասիոյ ուսուցիչը եւ Քրիստոնեաներուն Հայրը: Ան պայքարած է ճանաչականներուն (Գնոստիկեաններ, Անգլերէն՝ Gnostics) դէմ: Ս. Իրենէոս վկայութիւն կու տայ իր մասին, թէ երբ Մարկիոն հերետիկոս կը հանդիպի Ս. Պողիկարպոսի, հարց կու տան իրեն, եթէ կը ճանչնայ Մարկիոնը, Ս. Պողիկարպոս կը պատասխանէ. «Այո, կը ճանչնամ սատանային անդրանիկ որդին»:
Անտիոքի Եկեղեցւոյ իր Հոգատարութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Երբ Անտիոքի երկրորդ եպիսկոպոս Ս. Իգնատիոսը կը ձերբակալուի, առանձին նամակ մը կը գրէ Ս. Պողիկարպոսին, երբ որ Հռոմ կը տարուէր : Իբրեւ քաջ եւ ճշմարիտ հովիւ իրեն կը յանձնէ Անտիոքի եկեղեցւոյ հոգատարութիւնը: Ս. Իգնատիոս կը խնդրէ Ս. Պողիկարպոսէն, որ շրջաբերական նամակներ գրէ, որպէսզի այլ եկեղեցիները քաջալերէ եւ ամրապնդէ զանոնք Քրիստոնէական հաւատքին մէջ: Այդ օրերուն Զատիկը կը տօնակատարուէր տարբեր թուականներու Հռոմի եւ Փոքր Ասիոյ մէջ: Փոքր Ասիոյ մէջ կը տօնէին 14 Ապրիլին, իսկ Հռոմի մէջ՝ 14 Ապրիլի մօտիկ Կիրակին: Այսպիսով բաժանումը յառաջացած էր եկեղեցւոյ ծոցին մէջ. վերահաստատելու համար խաղաղութիւնը եւ միութիւնը Ս. Պողիկարպոս կը ճամբորդէ Հռոմ:[2] Ս. Իրենէոս այդ օրերուն Հռոմի Անիքտոս (154-166) եւ Զմիւռնիոյ Ս. Պողիկարպոս հայրապետերը կը հաստատեն, թէ պահքի տօնին վերաբերեալ տարբերութիւնը չեն կրնար խոչընդոտել հաւատքի միութեան:
Սբ․ Պողիկարպոսին նամակներն ու գիրքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ս. Իրինէոս Ս. Պողիկարպոսին գրած է եկեղեցւոյ շատ տարբեր նամակներ այդ նամակներէն փրկուած է Փիլիպեցիներուն ուղղուած նամակը:[3] Մեկնաբան Փ․ Ն․ Հարիսըն (Անգլերէն՝ P. N. Harrison) ուսումնասիրելով կ'ըսէ, թէ Փիլիպեցիներուն գիրքը բաղկացած է երկու տարբեր նամակներէ, որոնք ուղղուած են Փիլիպեցիներուն: Առաջին նամակը 13 գլուխէ կը բաղկանայ, իսկ երկրորդը՝ 12 գլուխէ, երկրորդ գիրքը գրուած է առաջինէն 20 տարի անց: Այս նամակին մէջ Սուրբը կ'անդրադառնայ Տիրոջ մարմնացման եւ ճշմարտութեան: Իր նամակը կը բովանդակէ Աստուածաշնչական առատ մէջբերումներ եւ Քրիստոնէական ընդհանուր գաղափարներ: Այս գիրքը նաեւ խորհուրդներ կու տայ, թէ ինչպէս երիտասարդը անարատ կեանք մը ապրի եւ այլն․․․ Նաեւ ցուցմունքներ կը տրուի Փիլիպէ քաղաքի կղերականներուն: Նամակը պահուած է Լատիներէն լեզուով իսկ Յունարէնով 1-9 գլուխները: Քրիստոսի եկեղեցւոյ առաջին հայրաբանը Եւսեբիոս, որ հայ եկեղեցւոյ առաջին գիրքը կը գրէ, մէջբերումներ կատարած է 9-րդ եւ 12-րդ նամակներէն: Հայ եկեղեցին Ս. Պողիկարպոսը դասած է Սուրբերու կարգին:[3][5]
Նահատակութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Հռոմէն վերադառնալէ ետք, Ս. Պողիկարպոս կը նահատակուի Զմիւռնիոյ մէջ 156-ին եւ այս Անտոնինոս Պիոսի իշխանութեան հալածանքներուն ատեն: Կայ ուրիշ տեսակէտ մը, որ Ս. Պողիկարպոս նահատակուած է 167-ին Մարկոս Աւրելիոսի օրերուն. Այս մասին մանրամասն գրուած է Ս. Պողիկարպոսի վկայութեան մէջ:[4]
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
«Հայրաբանութիւն» Եզնիկ Ծ. Վրդ.Պետրոսյան Ս. Էջմիածին 1996։ Վերահրատրարակուած Երեւանի մէջ, ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԱՅԻՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ, Եզնիկ Արքեպիսկոպոս Պետրոսյան։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,0 1,1 Սուրբ Պողիկարպոս (Հայսմաւուրքից) - ԼՈՒՍԱՄՈՒՏ (lusamut.net) - Թարգմ. «ՀԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ»-ից՝ Ա. Ստամբոլցեանի
- ↑ 2,0 2,1 St. Polycarp - Saints & Angels - Catholic Online
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «St. Polycarp | Biography, Apostolic Father, Writings, Martyrdom, & Facts | Britannica»։ www.britannica.com (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2023-06-12
- ↑ 4,0 4,1 Saint Polycarp franciscanmedia.org
- ↑ Սուրբ Կոռնելիոս հարյուրապետի, Քրիստոսի ազգական Շմավոնի, որ Երուսաղեմում խաչվեց, Զմյուռնիայի Պողիկարպոս հայրապետի և արևելքում նահատակված սուրբ վկաների հիշատակի օր lusamut.net