Սլովաքիա

Կաղապար:Տեղեկաքարտ Երկիր (արեւմտահայերէն) Սլովաքիան պետութիւն է Կեդրոնական Եւրոպայի մէջ: Առաւելապէս լեռնային երկիր է, որուն մեծ մասը կը գտնուի Արեւմտեան Քարփաթյընի մէջ: Հիւսիսի բաժինը Բարձր Տատրաներն են (առաւելագոյն բարձրութիւնը՝ 2655 մ, Գերլախովեան Շտիտ), հարաւէն՝ Ցած Տատրաները, եւ այլ լեռնաշղթաներ:

Բնական պաշարներ

Ընդերքում կան երկաթի, մանգանի, ծարիրի, մագնիսաքարի, բազմամետաղներու հանքավայրեր:

Բնութիւն

Դաշտավայրերը կը զբաղեցնեն փոքր տարածութիւններ: Լեռները հիմնականով անտառապատ են: Կենդանիներէն տարածուած են արջը, գայլը, լուսանը, աղուէսը, կզաքիսը, կնգումը, եղջերուն, գետակինճը, այծեամը եւ սկիւռը: Վահ, Նիտրայ, Հրօն, Օնդաւայ գետերը հարուստ են ձուկերով:

Բնակեցում

Սլովաքիայի տարածքը բնակեցուած եղած է հին Քարէ Դարէն ի վեր: 11-րդ դարուն Սլովաքիան ընդգրկուած է հունկարական թագաւորութեան կազմի մէջ, 13–14-րդ դարերուն այն գաղութացուցած են գերմանացիները: 16-րդ դարու կիսուն երկրի մեծ մասը զաւթած է Օսմանեան կայսրութիւնը, մնացած մասն ալ անցած է Աւստրիային, իսկ աւստրո-թրքական պատերազմէն (1683–1699 թուականներուն) ետք Աւստրիային միացուած է նաեւ Հարաւային Սլովաքիան:

Առաջին համաշխարհային պատերազմ

Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–1918 թուականներուն) աւարտին՝ Աւստրո-հունկարիայի փլուզումէն ետք, 1918 թուականին Սլովաքիան ընդգրկուեցաւ Միասնական Չեխոսլոքակեան պետութեան մէջ, իսկ 1919 թուականի Յունիսին կարճատեւ ժամանակով առանձնացաւ: 1938 թուականին երկրի հարաւային մասերը միացուեցան Հունկարիային, իսկ 1939 թուականի 14 Մարտին դարձաւ ինքնուրոյն պետութիւն՝ Գերմանիոյ «պահպանութեան» տակ: Սակայն երբ 1945 թուականին խորհրդային զօրքերը մտան Սլովաքիա, այն կրկին միացաւ Չեխիոյ, իսկ 1969 թուականին ՉեխոՍլովաքիան հռչակուեցաւ չեխերու եւ սլովաքներու դաշնային պետութիւն՝ ՉեխոՍլովաքիոյ Սոցիալիստական Հանրապետութիւն: Արեւելեան Եւրոպայի երկրներուն մէջ սոցիալիստական հասարակարգի փլուզումէն ետք, 1992 թուականի 31 Դեկտեմբերինն ընդունուած օրէնքով, ՉեխոՍլովաքիան բաժանուեցաւ 2 ինքնուրոյն պետութիւններու՝ Չեխիայի եւ Սլովաքիայի:

Բնակչութիւն

Սլովաքիայի բնակչութեան գրեթէ 90 %-ը սլովաքներ են: Խոշոր քաղաքներն են Պրաթիսլաւան, Քոշիցէն, Բրեշովը, Ժիլինան: Սլովաքիան ունի զարգացած արդիւնաբերութիւն եւ գիւղատնտեսութիւն: Արդիւնաբերական գլխաւոր կեդրոններն են Պրաթիսլաւան եւ Քոշիցէն:

Հանքեր

Հանքային լեռներու՝ երկաթի, մանգանի, ծարիրի, մագնիսաքարի, բազմամետաղներու հանքավայրերու հիմքի վրայ զարգացած են մետաղաձուլութիւնն ու մեքենաշինութիւնը: Կան նաեւ նաւթաւերամշակման, նաւթաքիմիական, քիմիական, փայտամշակման, մանածագործական, շինանիւթերի եւ այլ ձեռնարկութիւններ: Կը մշակեն հացահատիկային բոյսեր, ձիթատուներ, շաքարի ճակնդեղ, ծխախոտ: Զարգացած են այգեգործութիւնը, պտղաբուծութիւնը, մսակաթնատու անասնաբուծութիւնը:

Աղբիւրներ

• Հայկական Հանրագիտարան