Սլովաքիա
| Սլովաքիա | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Կը գտնուի | Չեխոսլովակիայի առաջին հանրապետություն? | ||||
| Կը ներառնէ | Բրատիսլավայի երկրամաս?, Տրնավայի երկրամաս?, Nitra Region?, Տենչինի երկրամաս?, Ժիլինայի շրջան?, Բանսկա Բիստրիցկա շրջան?, Կոշիցկի երկրամաս? եւ Պրեշովյան շրջան? | ||||
| Պետական լեզու | սլովակերեն? | ||||
| Մայրաքաղաք | Բրատիսլավա?[1] | ||||
| Օրէնսդիր մարմին | National Council of the Slovak Republic? | ||||
| Երկրի ղեկավար | Զուզանա Չապուտովա? | ||||
| Կառավարութեան ղեկավար | Էդուարդ Հեգեր?[2] | ||||
| Ազգաբնակչութիւն | 5 449 270 մարդ (1 Յունուար 2021)[3] | ||||
| Օրհներգ | Nad Tatrou sa blýska? | ||||
| Կարգախօս | Travel in Slovakia - Good idea | ||||
| Հիմնադրուած է | 1 Յունուար 1993[1] թ. | ||||
| Արժոյթ |
Եւրօ | ||||
| Ազգային տօն | Ս․ Ծնունդ | ||||
| Ժամային համակարգ | UTC+1 | ||||
| Հեռաձայնային համակարգ | +421 | ||||
| Համացանցի յղում | .sk? | ||||
| Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ | 0,848[4] | ||||
| slovakia.com | |||||
Սլովաքիան, պետութիւն է Կեդրոնական Եւրոպայի մէջ: Առաւելապէս լեռնային երկիր է, որուն մեծ մասը կը գտնուի Արեւմտեան Քարփաթյընի մէջ: Հիւսիսի բաժինը Բարձր Տատրաներն են (առաւելագոյն բարձրութիւնը՝ 2655 մ., Գերլախովեան Շտիտ), հարաւէն՝ Ցած Տատրաները, եւ այլ լեռնաշղթաներ:
Բնական պաշարներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Երկրի ընդերքը ուծին երկաթի, մանգանի, ծարիրի, մագնիսաքարի բազմամետաղներու հանքավայրեր:
Բնութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Դաշտավայրերը կը կազմեն փոքր տարածութիւններ: Լեռները հիմնականով անտառապատ են: Կենդանիներէն տարածուած են արջը, գայլը, լուսանը, աղուէսը, կզաքիսը, կնգումը, եղջերուն, գետակինճը, այծեամը եւ սկիւռը: Վահ, Նիտրա, Հրօն, Օնդաւա գետերը հարուստ են ձուկերով:
Բնակութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սլովաքիայի տարածքը բնակչութեան յարմար եղած է հին Քարէ Դարէն ի վեր: 11-րդ դարուն Սլովաքիան ընդգրկուած է հունգարական թագաւորութեան կազմի մէջ, 13-14-րդ դարերուն այն գաղութացուցած են գերմանացիները: 16-րդ դարու կիսուն երկրի մեծ մասը տիրապետած է Օսմանեան կայսրութիւնը, մնացած մասն ալ անցած է Աւստրիային, իսկ Աւստրօ-թրքական պատերազմէն (1683–1699 թուականներուն) ետք Աւստրիոյ միացած է նաեւ Հարաւային Սլովաքիան:
Առաջին Համաշխարհային Պատերազմ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Առաջին Համաշխարհային Պատերազմի (1914–1918 թուականներուն) աւարտին՝ Աւստրօ-հունգարիոյ փլուզումէն ետք, 1918 թուականին Սլովաքիան ընդգրկուեցաւ Միասնական Չեխոսլովաքեան պետութեան մէջ, իսկ 1919 թուականի Յունիսին կարճատեւ ժամանակով առանձնացաւ: 1938 թուականին երկրի հարաւային մասերը միացան Հունգարիոյ, իսկ 14 Մարտ 1939 թուականի դարձաւ ինքնուրոյն պետութիւն՝ Գերմանիոյ «պահպանութեան» տակ: Սակայն երբ 1945 թուականին խորհրդային զօրքերը մտան Սլովաքիա, ան կրկին միացաւ Չեխիոյ, իսկ 1969 թուականին ՉեխոՍլովաքիան հռչակուեցաւ չեխերու եւ սլովաքներու դաշնային պետութիւն՝ ՉեխոՍլովաքիոյ Սոցիալիստական Հանրապետութիւն: Արեւելեան Եւրոպայի երկիրներուն մէջ սոցիալիստական հասարակարգի փլուզումէն ետք, 31 Դեկտեմբեր 1992 թուականին ընդունուած օրէնքով, ՉեխոՍլովաքիան բաժնուեցաւ 2 ինքնուրոյն պետութիւններու՝ Չեխիայի եւ Սլովաքիայի:
Բնակչութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սլովաքիայի բնակչութեան գրեթէ 90%-ը սլովաքներ են: Խոշոր քաղաքներն են Պրաթիսլաւան, Քոշիցէն, Բրեշովը, Ժիլինան: Սլովաքիան ունի զարգացած արդիւնաբերութիւն եւ գիւղատնտեսութիւն: Արդիւնաբերական գլխաւոր կեդրոններն են Պրաթիսլաւան եւ Քոշիցէն:
Հանքեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Հանքային լեռներու՝ երկաթի, մանգանի, ծարիրի, մագնիսաքարի, բազմամետաղներու հանքավայրերու հիմքի վրայ զարգացած են մետաղաձուլութիւնն ու մեքենաշինութիւնը: Կան նաեւ նաւթաւերամշակման, նաւթաքիմիական, քիմիական, փայտամշակման, մանածագործական, շինանիւթերու եւ այլ ձեռնարկութիւններ: Կը մշակեն հացահատիկային բոյսեր, ձիթատուներ, շաքարի ճակնդեղ, ծխախոտ: Զարգացած են այգեգործութիւնը, պտղաբուծութիւնը, մսակաթնատու անասնաբուծութիւնը:
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ Ex-Finanzminister Heger ist neuer Premierminister / Hrsg.: Deutschlandfunk — 2021.
- ↑ Počet obyvateľov podľa pohlavia v SR k 1. 1. 2021 — Bratislava: ŠÚ SR.
- ↑ Human Development Report — Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.