Jump to content

Սեուտա

Քաղաք
Սեուտա
սպ.՝ Ceuta
արաբերէն՝ سَبْتَة
Դրօշակ Զինանշան

Երկիր  Սպանիա[1]
Օրէնսդրական մարմին Assembly of Ceuta?
Տարածութիւն 18,5 քմ²
ԲԾՄ 10±1 մեթր
Բնակչութիւն 83 229 մարդ (2024)[2]
Կը գտնուի ափին Միջերկրական Ծով
Ժամային գօտի UTC+1, UTC+2 եւ Africa/Ceuta?[3]
Հեռախօսային ցուցանիշ 856 եւ 956
Փոստային ցուցանիշ 51000–51999
Շրջագայութեան պետ-համարագիր CE
Հիմնադիր Punic people?
Սուրբ բարեխօս Daniele Fasanella?
Պաշտօնական կայքէջ ceuta.es(սպան․)

Սեուտա (սպ.՝ Ceuta [θewta]), Սպանիաի տիրապետութեան տակ գտնուող կղզի, 2006 թուականի հաշուարկով կղզիին մէջ կը բնակի 78 320 մարդ (զբաղեցնելով 189-րդ տեղը բնակչութեամբ)։ Տարածքը 18.5 քառակուսի քիլոմեթր է։ Բնակչութան խտութիւնը՝ 520 մարդ/քքմ։ Պետական լեզուն սպաներէնն է։

Սեուտա անվան ծագումը գալիս է Հին Հռոմի դարաշրջանից, որտեղ նրանք քաղաքի լեռներն անվանում էին (Septem Fratres), որը նշանակում է (յոթ եղբայրներ): Անվան զարգացման հետ մէկտեղ այն փոխվել է (Ceuta < Seuta < Septɘ < Septem) մինչեւ այն դարձավ իսպաներեն՝ (Ceuta = Ceuta)։

Սեուտայի ​​պատմութիւն[5]

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

250,000 մ.թ.ա. Առաջին մարդկային բնակավայրերը Սեուտայում:

Ք.ա. 7-րդ դար. Փյունիկեցիները գրավեցին քաղաքը, հիմնեցին այն եւ անվանեցին «Աբիլա»: Այնուհետեւ այն վերաբնակեցվել է հույների կողմից Ֆոկեայի կողմից եւ այն անվանել «Հեպտա Ադելֆոյ»։

319 մ.թ.ա. քաղաքն ընկավ Կարթագենի տիրապետութեան տակ։

201 մ.թ.ա. Կարթագենը հանձնվում է Կարթագենի եւ Հռոմեական Հանրապետութեան միջեւ Երկրորդ Պունիկյան պատերազմի բռնկման հետեւանքով (պատերազմ, որը տեւեց մ.թ.ա. 218-ից մինչեւ մ.թ.ա. 201 թուականը): Մավրիտանիայի թագավորութիւնը քաղաքը միացրեց իր տարածքին։

40 մ.թ. Կալիգուլան քաղաքը միացրեց Հռոմեական կայսրութեանը, իսկ 429 թուականին քաղաքն անցավ վանդալական ցեղերի վերահսկողութեան տակ։

534 AD: Flavius ​​Belisarius, բյուզանդական կայսր Հուստինիանոս I-ի գեներալը, հաղթում է վանդալներին եւ քաղաքը միացնում Արեւելյան Հռոմեական կայսրութեանը: Դրանից հետո քաղաքն անցավ վեստգոթերի ձեռքը։

709. Մահմեդականները մտնում են Սեուտա:

931. Օմայադ խալիֆ Ապտ ալ-Ռահման ալ-Նասիրը քաղաքը միացրեց Անդալուսիայում գտնվող Օմայադ պետութեանը: Մի քանի տարվա հակամարտութիւնից հետո Օմայադների պետութիւնը ընկավ եւ կազմալուծվեց մի շարք թագավորութիւնների՝ Օմայադների իշխանների միջեւ քաղաքացիական պատերազմի հետեւանքով, որոնք վիճարկում էին խալիֆայութիւնը միմյանց միջեւ: Սա տարիներ շարունակ պայքարելուց հետո հանգեցրեց խալիֆայութեան կազմալուծմանը մի շարք անկախ թագավորութիւնների (Թայֆայի թագավորներ):

1024. Քաղաքն ընկավ Մալաքայի Թայֆայի վերահսկողութեան տակ:

1061. Բարգավատան քաղաքը միացրեց Բարգավատա էմիրութեանը (Բերբերների էմիրութիւն):

1084. Յուսուֆ իբն Թաշֆինը (ալմորավիդների երկրորդ թագավորը) մտավ քաղաք:

1147. Ալմոհադները մտան քաղաք:

1232. Սեուտան ենթարկվում է Մուրսիայի Թայֆային:

1233՝ Սեուտան հռչակում է իր անկախութիւնը, իսկ 1236 թուականին քաղաքն ընկնում է Ֆեսի թագավորութեան տիրապետութեան տակ։ 1242 թուականին այն անցել է հաֆսիդների ազդեցութեան տակ (Հաֆսիդները կամ Բանու Հաֆները բերբերական դինաստիա են, պատկանում են Բերբեր Մասմուդա ցեղին)։

1249՝ Աթէացիները տիրեցին քաղաքին վրայ։

1295. Քաղաքը դառնում է Կաստիլիայի թագավորութեան մի մասը՝ համաձայն Մոնտեագուադո դե լաս Վիկարիլասի պայմանագրի (1291 թուական, Կաստիլիայի եւ Արագոնի միջեւ):

1305 թուականին Գրանադայի թագավորութիւնը միացրեց քաղաքը։

1309. Ֆեսի թագավորութիւնը Արագոնի թագավորութեան օգնութեամբ վերագրավեց քաղաքը: 1310 թուականին Աթաֆիդիները վերականգնեցին նրա վերահսկողութիւնը։ 1314 թուականին Ֆեսի թագավորութիւնը նորից վերադարձրեց քաղաքի վերահսկողութիւնը։ 1315 թուականին Աթաֆիդիները վերականգնեցին քաղաքի վերահսկողութիւնը։ 1327 թուականին քաղաքն ընկել է Ֆեսի թագավորութեան տիրապետութեան տակ։ 1384 թուականին Գրանադայի թագավորութիւնը քաղաքը միացրեց իր տարածքին, իսկ 1387 թուականին Ֆեսի թագավորութիւնը նորից վերադարձրեց քաղաքը։

Օգոստոսի 21, 1415. Սեուտան ընկնում է Պորտուգալիային՝ Հովհաննես I թագավորի ձեռքով: 1580 թուականին Իսպանիան Պորտուգալիան միացրեց իր թագավորութեանը, Պորտուգալիայի թագավոր Սեբաստիան I-ի մահից հետո:

1640. Պորտուգալիան հռչակում է իր անկախութիւնը Իսպանիայից, սակայն Սեուտայի ​​բնակիչները նախընտրում են մնալ իսպանական տիրապետութեան տակ:

1668. Պորտուգալիան ճանաչում է Իսպանիայի ինքնիշխանութիւնը Սեուտայի ​​նկատմամբ՝ համաձայն Լիսաբոնի պայմանագրի (1668 թուականի փետրվարի 13, Իսպանիայի եւ Պորտուգալիայի միջեւ):

1694-ից 1724 թուականներին Սուլթան Մուլայ Իսմայիլը պաշարեց քաղաքը:

1704. Բրիտանական թագավորական նավատորմը պաշարեց քաղաքը՝ փորձելով մտնել քաղաք:

1812. Քաղաքի շրջանային կառավարութիւնը վերափոխվում է սահմանադրական խորհրդի:

1925. օգոստոսի 4-ի թագավորական հրամանագրով Սեուտան անկախութիւն է ձեռք բերել Կադիս նահանգից:

1995. Քաղաքում թողարկվեց Ինքնավարութեան կանոնադրութիւն, եւ այդպիսով Սեուտա քաղաքը վայելեց ինքնակառավարումը:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]