Ռիհաննա

Ռիհաննա անգլերէն՝ Rihanna
Ծննդեան անուն	անգլերէն՝ Robyn Rihanna Fenty
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Rihanna, Ri, RiRi եւ Rihanna
Ծնած է	20 Փետրուար 1988(1988-02-20) (36 տարեկան)
Ծննդավայր	Սեն Միշել, Բարբադոս
Քաղաքացիութիւն	Բարբադոս
Մայրենի լեզու	անգլերէն
Ազդուած է	Ալիա Դանա Հոութոն?
Տեսակ	պարային երաժշտութիւն, Ժամանակակից «Ար եւ Պի», փոփ երաժշտութիւն, րեկէ, Հիփ-հոփ եւ EDM?
Մասնագիտութիւն	երգչուհի
Երեխաներ	RZA Athelston Mayers?
Կայքէջ	rihanna.com​(անգլերէն)
Ստորագրութիւն

Ռոպին Ռիհաննա Ֆենթի (անգլերէն՝ Robyn Rihanna Fenty, ծնած է՝ 20 Փետրուար, 1988), յայտնի որպէս Ռիհաննա, պարպատոսցի երգչուհի, որ 16 տարեկանին հայրենիքէն կը տեղափոխուի Միացեալ Նահանգներ՝ սկսելու երաժշտական ասպարէզին։ Կը համարուի մեր օրերուն ամենապահանջուած երգիչներէն մէկը։

2005 թուականին Ռիհաննան թողարկած է Music of the Sun ձայնասկաւարակը, որ Billboard ամսագիրի թոփ 200-ի մեջ մտաւ լաւագոյն տասնեակի մեջ, իսկ նոյն ձայնասկաւառակի մէներգներէն մէկը՝ Pon De Replay կատարումը իր հերթին կը մտնէ Billboard Hot 100-ի մեջ։ 2006 թուականին կը թողարկուի Ռիհաննային երկրորդ ձայնասկաւարակը՝ A Girl Like Me, որուն մէներգէրէն մէկը՝ "SOS" երգը նոյնպես կը դառնայ հիթ կատարում։ Ռիհաննային երրորդ ձայնասկաւարակը՝ Good Girl Gone Bad-ի (2007) մեջ արդէն տեղ կը գտնէն միանգամէն չորս հիթային կատարումներ՝ "Umbrella", "Take a Bow", "Disturbia" եւ "Don't Stop the Music" (հայ.՝ Մի՛ դադրեցուր երաժշտութիւնը)։ Նոյն տարի Ռիհաննան Կրեմմի մրցանակաբաշխութեան շրջանակներուն մէջ կ'առաջադրուի 9 անուանակարգերուն մէջ, սակայն կը հաղթէ միայն մէկը՝ լաւագոյն ռեփ-վոքալ համագործակցութիւն (Umbrella կատարման համար, որ զուգերգ էր ռեփեր Ճէյ Զիի հետ)։ Չորրորդ ձայնասկաւառակը լոյս կը տեսնէ 2009 թուականի Նոյեմբերին՝ Rated R անուամբ։ Այս ձայնասկաւառակը արդէն "Russian Roulette", "Hard" եւ "Rude Boy" կատարումները կը գրաուեն Պիլպորտի 1-ին հորիզոնականները։ Loud-ը (2010)` հինգերորդ ձայնասկաւարակը կը ներառէ եւս մի քանի հիթեր` "Only Girl", "What's My Name?" and "S&M"։ "We Found Love" մէներգերով դուրս կ'ուգայ 2011 թուականի Սեպտեմբերին եւ աւելի ուշ՝ Նոյեմբերին, կը ներառուի վեցերորդ ձայնասկաւարակին մէջ (Talk That Talk)։

Աշխարհին մէջ վաճառուած են Ռիհաննայի 20 միլիոնէն աւելի ձայնասկաւարակներ եւ մօտ 60 միլիոն օրինակ մէներգեր, ուստի ան կը համարուի աշխարհի լաւ վաճառւող երաժշտական գործիչներէն մէկը։ Ասպարէզի ընթացքին արժանացած է բազմաթիւ մրցանակներու։

Ռիհաննան նաեւ նշանակուած է որպէս Պարպատոսի մէջ երիտասարդական մշակոյթի պաշտօնական դեսպան։

Ռիհաննայի կատարմամբ սկաւառակները կը հանդիսանան աշխարհի մէջ ամենաշատ վաճառվածներէն, աւելի քան 20 միլիոն ձայնասկաւառակ եւ 60 միլիոն երգ։ Ան Billboard-ի պատմութեան մեջ ամենաերիտասարդ երգչուհին է, որ հաջողած է 7 տարուայ ընթացքին տասներեգ անգամ ղեկավարել Hot 100-ի աղիւսակը։ 2010 թուականի Մարտի տուեալներով ան վաճառած է 7,5 միլիոն ձայնասկաւառակ եւ 33,7 միլիոն երգ միայն Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներուն մէջ։ «Billboard» ձայնասկաւառակի շնորհիվ Ռիհաննան անուանակոչուեցաւ «2000-ականների թուային դարաշրջանի երգչուհի» եւ պարգեւատրուեցաւ 2000-ականների երգիչներու մեջ 17-րդ տեղը։ Երգչուհին ստացած է մի քանի մրցանակ, այդ թուականին նաեւ World Music Awards 2007-ի միջազգային երաժշտական մրցանակաբաշխութեան մէջ ստացած է՝ ամենավաճառուող երգչուհին փոփ-երգի ժանրի մէջ եւ տարուայ երգչուհի մրցանակները, ինչպես նաեւ BRIT Awards արարողութեան մէջ լաւագոյն միջազգային կատարողուհի։ Ռիհաննան ունի Grammy-ի իննը մրցանակ, American Music Awards-ի 6 մրցանակ, հատուկ մրցանակ Icon Award-էն, 18 մրցանակ Billboard Music Awards-էն, ինչպես նաեւ ան կը հանդիսանայ Barbados-ի մշակոյթի պատուաւոր դեսպան։

1988-2004: Մանկութիւնը Եւ Ասպարէզի Սկիզբը

Ռիհաննան ծնած է 20 Փետրուար 1988-ին՝ Պարպատոսի Սենթ Մայքլ քաղաքին մէջ։ Ընտանիքին առաջնեկն է, մայրը՝ Մոնիքա Պրեյթւեյթը, աֆրո-կայանացի թոշակի անցած հաշուապահ է, հայրը՝ Ռոնալտ Ֆենթին՝ հագուստի ընկերութեան մէջ պահեստի տեսուչ է։ Անոր մայրը ծագումով կայանացի է, հայրը ունի պարպատոսական եւ իրլանտական արմատներ։ Ունի 2 կրտսեր եղբայր՝ Ռորի եւ Ռաթջադա, ինչպես նաեւ երկու քոյր եւ մէկ եղբայր հօրական կողմէն, որոնք ծնած են տարբեր մայրերէ՝ մինչեւ ծնողներուն ամուսնանալը։ Ան մեծցած է ռեգգի ժանրի երգերու ազդեցութեան տակ եւ սկսած է երգել 7 տարեկանէն։ Հօր կախուածութիւնը քրեք-քոքայինէն, եւ մարիկուանայէն, շատ վատ ազդած է աղջկան մանկութեան վրայ։ Ռիհաննային ծնողքը բաժնուեցան, երբ ան դեռ 14 տարեկան էր, չնայած հայրը մնաց անոր կեանքին մէկ մասը։ 7 տարեկանէն մինչեւ ծնողներուն բաժնուիլը ան կը տառապէր տանջալից գլխացաւերով։ Բժիշկները կը կարծէին, թէ աղջկան մօտ գլխուղեղի ուռուացք է եւ որոշ հետազոտութիւններ ըրին։ Երգչուհին մեծցած է երեքսենեականոց համեստ տուն մը Bridgetown-ի մէջ, որտեղ հօր հետ հագուստի առեւտուրով կը զբաղուէր։ Ան սորուած է Barbados-ի Charles F. Broome-ի անուան դպրոցին մէջ, որտեղ համադասարանցիներով ձեւաւորեցին երաժշտական երկեակ։ Սկիզբը երգչուհին կ'ուզէր աւարտել միջնակարգ դպրոցը, բայց հետոյ որոշեց թողնել այն, որովհետեւ շատ զբաղուած էր իր երգի ասպարէզով։

2003 թուականի Դեկտեմբերին կը ծանօթանար ամերիկացի արտադրիչ Էվան Ռոճերսի հետ՝ անոր կնոջ միջոցով, որոնք հանգստեան օրերուն կ'ուգային Պարպատոս։ Ռիհաննան եւ խումբի միւս մասնակից աղջիկները Rogers-ի մոտ հիւրանոց լսման գացին։ Այնուհետեւ Էվան Ռոճերսը ըսաւ. «Այդ վարկեանին, երբ Ռիհաննան մտաւ սենեակ, ստեղծուեցաւ զգացում մը, կարծէս թէ միւս 2 մասնակիցները գոյութիւն չունէին»։ Ռիհաննան երգեց Destiny's Child խումբի «Emotion» երգը։ Տպաւորուած Rogers-ը նշանակեց 2-րդ հանդիպումը՝ հրաւիրելով անոր մի քանի ձայնագրումներ ընելու Carl Starkenom-ի հետ, ինչպես նաեւ ան կ'ուզէր ծանօթանալ երգչուհիին մօր հետ։ Երբ ան կը դառնայ 16 տարեկան, կը հաղթէ դպրոցական Miss Combermere գեղեցկութեան մրցոյթը եւ ստեղծագործական մրցոյթը՝ երգելով Mariah Carey-ի «Hero» երգը։ Ամբողջ յաջորդ տարին ան իր մօր հետ կ'երթար Rogers-ին քով STAMFORD քաղաք՝ Connecticut նահանգ։ Starken-ի օգնութեամբ ան կը ձայնագրէ 4 երգերէ բաղկացած demo ձայնագրութիւն, որ ներառեց «Last Time»-ը, Whitney Houston-ի «For the Love of You» երգի երկրորդ տարբերակը եւ «Pon de Replay»-ը՝ դառնալով անոր առաջին հիթը։ Ուսման պատճառով ձայնագրութեան կ'երթար միայն ամառային եւ ձմեռային արձակուրդներուն։

2005 թուականին Rogers-ը կը սկսի թողարկել Ռիհաննային տարբեր demo ձայնագրութիւնները։ Կրկնօրինակներէն մեկը կ'ուղարկէ Def Jam Recordings-ին, A&R-ի գործադիր Jay Brown-ը կը լսէ ան եւ կը փոխանցէ Jay-Z-ին, որ այդ ժամանակ ընկերութեան տնօրէնն էր։ Երբ ան լսեց «Pon de Replay»-ը, սկզբը թերահաւատօրէն վերաբերուեցաւ Ռիհաննային, որովհետեւ ան կը զգար, որ երգը շատ դժուար է անոր համար եւ հաստատեց. «Երգի այդպիսի ծավալը նոր երգչուհիի համար դժուար է, եւ մարդիկ կը յիշէն միայն երգը, այլ ոչ թէ երգողին։ Ես պայմանագիր կը կնգեմ երգիչներու հետ, այլ ոչ թէ երգերու»։ Def Jam-ը առաջինն էր, որ պատասխանեց եւ հրավիրեց նրան լսումների, որտեղ աղջիկը երգեց «For the Love of You» երգը՝ Jay-Z-ի եւ «Island Def Jam Music Group»-ին Antonio LA Reid-ի համար։ Ան նոյն օրը պայմանագիր կնքեց։ Պայմանագրէն ետք 2005 թուականի Փետրուարին կը տեղափոխուի Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ եւ կը բնակի Rogers-ի եւ անոր կնոջ քով։ Որպէս բեմական անուն, ան ընտրեց իր երկրորդ անունը՝ Ռիհաննա, որովհետեւ իրեն համար այն պարզապէս ծածկանուն էր, որ հայտնուեցաւ ձայնագրման ընկերութեան մէջ 2005-ին։

2005-2006: Music of the Sun եւ A Girl like Me Ձայնասկաւառակները

Def Jam-ի հետ կնքած պայմանագրէն ետք Ռիհաննան յաջորդ երեք ամիսները անցուց ձայնագրութեան ընկերութեան մէջ՝ ձայնագրելով իր տեպիւթային ձայնասկաւառակը, որուն ստեղծմանը մասնակցութիւն ունեցած են՝ Evan Rogers, Karl Stark, Stargate եւ Poke & Tone։ Սկիզբը, համագործակցելով ռեփր Memphis Bleek-ի հետ, ստեղծեց իր չորրորդ՝ 534 տեբպիւթային ձայնասկաւառակը, որ թողարկուեցաւ աւելի շուտ, քան տեպիութային աշխատանքը։ 2005-ի Օգոստոսին երգչուհին թողարկեց իր առաջին երգը՝ «Pon de Replay», որ բարձրացավ Billboard Hot 100-ի եւ UK Singles-ի աղիւսակներուն 2-րդ հորիզոնական։ Ան դարձաւ համաշխարհային հիթ եւ մտաւ 15 երկրներու լաւագոյն երգերու տասնեակին մէջ։ 2005-ի Օգոստոսին ԱՄՆ-ի մէջ թողարկուեցաւ Ռիհաննայի Music of the Sun տեպիւթային ձայնասկաւառակը։ Առաջին շաբթուայ մէջ վաճառուեցաւ Longeplay-ի 69000 օրինակ, որ յայտնուեցաւ Billboard 200-ի տեղը։ Ամբողջ աշխարհի մէջ վաճառուած էր 2 միլիոն կրկնօրինակ եւ Ամերիկեան ձայնագրման ընկերութիւններու կողմէն ան ստացավ ոսկեայ վկայագիր։

Ասպարէզը ծագում ունենալու առիթով Ռիհաննային Music of the Sun երաժշտական ձայնասկաւառակը վաճառուեցաւ Reggae բաժնին մէջ։ Ան երաժշտական քննադատներու կողմէն ստացավ խառն գնահատականներ։ Rolling Stone ամսաթերթը 5 աստղէն նշանակեց 2,5 աստղ, մեկնաբանելով. «Կայ կարեոր նիւթերու անբաւարարութիւն, ստեղծագործականութեան եւ երգի ռիթմայնութեան մեջ կը նկատուի երգի ոչ պիտանի զարդարանք, իսկ ամերիկեան R&B տեսաերիզը կը փոխուի անոր` Քարիպեան հմայքէն»։ Ձայնասկաւառակի 2-րդ երգը «If It's Lovin' that You Want» աւելի քիչ հաջողակ էր, քան «Pon de Replay»-ը, զբաղեցնելով Միացեալ Նահանգներուն մէջ 36-րդ տեղը եւ Մեծ Բրիտանիոյ մէջ 11-րդ տեղը։ Սակայն, երգը լաւ դիմաւորուեցաւ Աւստրալիոյ, Իրլանտայի եւ Նոր Զելանտիայի մէջ, որտեղ կարողացաւ մտնել լաւագոյն երգերու տասնեակին մէջ։

Մէկ ամիս հետոյ, տեպիւթային աշխատանքէն ետք, Ռիհաննան սկսաւ երկրորդ տեպիւթային ձայնասկաւառակի ձայնագրումը, որուն վրայ աշխատած են՝ Evan Rogers եւ Carl Starker, Stargate ստեղծագործական խումբը, Jonathan Rotem-ը եւ երգահան Ne-Yo-ն։ Ձայնասկաւառակի ձայնագրման ժամանակ Ռիհաննան, մինչեւ Gwen Stefani համերգներու սկսիլը, ներկայացուց իր մասնագիտական որակը, որպէսզի գովազդի իր տեպիւթային ձայնասկաւառակը։ Հիմնական երգը՝ «SOS», Billboard Hot 100-ի աղիւսակին մէջ հասաւ առաջին տեղը՝ դառնալով երգչուհիին առաջին հիթը Միացեալ Նահանգներուն մէջ։ «A Girl like Me» թողարկուեցաւ 2006-ի Ապրիլին, որը զբաղեցուց Billboard 200-ի 5-րդ հորիզոնականը՝ առաջին ամսին մէջ վաճառելով 115,000 կրկնօրինակ, հետագային Ամերիկեան ձայնագրման ընկերութիւններու ասոսացիային մէջ ստացաւ բլաթինէ հաստատագիր։ «A Girl like Me»-ը հասաւ առաջին տեղը Քանատական ցուցակին մէջ, հինգերորդ տեղը բրիտանական եւ իրլանտական ցուցակներուն մէջ։ Rolling Stone ամսաթերթը մեկնաբանած է. «Ձայնասկաւառակը նման է իր տեպիւտին, սակայն գերազանց շարունակութիւն ստացաւ շնորհիվ «SOS» հիմնական երգին»։ Երաժշտական քննադատները ձայնասկաւառակը նկարագրած են ինչպես ձայնագրութիւն՝ Dancehall-ի եւ Dub-pop-ի, ակումբային Hip-hop-ի եւ չափազանց զգայուն պալլատներու միջեւ, որոնք ունին մեծահասակ ունկնդիրներ։

Երկրորդ երգը՝ «Unfaithful», դարձավ յայտնի համաշխարհային հիթ՝ մտնելով աշխարհի որոշ երկրներու լաւագոյն տասը երգերու ցուցակին մէջ, այդ տարին նաեւ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներուն Billboard Hot 100-ին մէջ զբաղեցուց 6-րդ տեղը, ինչպէս նաեւ գլխաւորեց Քանատայի, Ֆրանսայի եւ Շուէտի մէջ։ Ձայնասկաւառակի երրորդ երգին՝ «We Ride», չհաջողեցաւ կրկնել առաջինի հաջողութիւնը, սակայն չորրորդ երգը՝ «Break It Off», Sean Paul-ի մասնակցութեամբ, 52-րդ տեղէն բարձրացավ 10-րդ տեղը եւ ԱՄՆ-իի մէջ հայտնուեցաւ 9-րդ տեղը։ Ձայնասկաւառակի թողարկումէն ետք Ռիհաննան հայտարարեց իր մէնահամերգային շրջապտոյտին մասին՝ Live in Concert Tour։ Իսկ հետոյ 2006 թուականի Նոյեմբերէն մինչեւ 2007 թուականի Փետրուարը Pussycat Dolls-ի հետ գնաց Մեծ Բրիտանիա մրցումներու, Ինչպէս նաեւ նկարահանեց Bring It On 3 ֆիլմին մէջ, « All or nothing»՝ որպէս պատահական դերակատար, որ թողարկուեցաւ 8 Օգոստոս 2006-ին։

Արտաքին յղումներ

• Պաշտոնական կայք
• Հայկական առաջին պաշտոնական կայք Archived 2013-06-24 at the Wayback Machine.