Jump to content

Պօղոս Եուսուֆեան

Պօղոս Եուսուֆեան
Ծնած է 1768[1]
Ծննդավայր Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն[1]
Մահացած է 10 Յունուար 1844(1844-01-10)[1]
Մահուան վայր Աղեքսանդրիա[1]
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Կրօնք քրիստոնէութիւն
Մասնագիտութիւն պետական գործիչ, մաքսատան ծառայող, դիւանագէտ
Վարած պաշտօններ Egyptian Minister of Foreign Affairs?

Պօղոս Պէյ Եուսուֆեան (1775 - 1844), Եգիպտոսի Տնտեսութեան, ինչպէս նաեւ Արտաքին Գործոց Նախարար, Մուհամատ Ալի Փաշայի քարտուղար:[2][3]

Եուսուֆեանի ծնողքը, Մարթա եւ Յովսէփ, հայ առեւտրականներ էին Կեսարիոյ մէջ, որմէ ետք Զմիւռնիա հաստատուելով ունեցան իրենց առաջին զաւակը՝ Պօղոսը : Ան յետագային պիտի օգնէ իր մօրեղբօր Առաքել Ապրոյեանին, օրուան թարգմանիչը բրիտանական հիւպատոսարանին, Իզմիրի մէջ: Ապրոյեանը կը մահանայ եւ այդ դերը կը յանձնուի Պօղոսին:[4]

Եուսուֆեան իր առեւտրական հմտութիւնը կը սորվի վարելով առեւտրական կեդրոն մը Թրիէսթ քաղաքին մէջ: 1790-ական թուականներուն ան կը դառնայ Մուհամատ Մուրատ Պէյի, Ռոզէթ քաղաքի մաքսատուրքերու պատասխանատուն: Եուսուֆեանի առեւտրական հմտութիւնը զինք կը հասցնէ քաղաքապետ Մուհամատ Ալիի գործակից եւ քարտուղար:[5]

Եուսուֆեան կը դառնայ վալիին գլխաւոր տրակոմանը, թարգմանիչը, գլխաւոր խորհրդատուն, պաշտօնական ներկայացուցիչ/խօսնակը եւ հետեւաբար Տնտեսութեան, ինչպէս նաեւ Արտաքին Գործոց Նախարար, դառնալով տասնամեակներու առաջնորդող Եգիպտոսի պատասխանատուն: Վալին շատ մեծ վստահութիւն ունէր վրան, յաճախ ստորագրելով ինչ որ Եուսուֆեան պատրաստէր առանց վերստուգելու:[6]

Պօղոս Եուսուֆեան առաջին քրիստոնեայ անձն է Եգիպտոսի մէջ, որ «պէյ» տիտղոսը ստացած է:[6]

  • Թոփուզյան Հ., Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երեւան, 1978:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 134–135.
  2. Hunter F. Robert (1999)։ Egypt under the khedives, 1805-1879 : from household government to modern bureaucracy։ Cairo, Egypt: American University in Cairo Press։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  3. Որսորդ Ֆ․ Ռոբերտ (1999)։ Օսմանյան Եգիպտոսը 1805-1879 թվականներին։ Կահիրե, Եգիպտոս: Կահիրեի ամերիկյան համալսարան։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  4. «Հայերը Եգիպտոսում»։ Հայաստանի Հանրապետության դեսպանատուն Եգիպտոսում 
  5. Hunter F. Robert (1999)։ Egypt under the khedives, 1805-1879 : from household government to modern bureaucracy։ Cairo, Egypt: American University in Cairo Press։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  6. 6,0 6,1 «Armenians in Egypt»։ Embassy of Armenia to Egypt